به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - الهام عبادتی : کتاب «دموکراسی و جامعه باز: درنگی بر موانع گذر به دموکراسی در ایران» نوشته محمد حسن (سینا) علیپور به همت انتشارات پایان منتشر شده است.

در بخشی از پیشگفتاری که نویسنده بر این کتاب نوشته می‌خوانیم: «طیفی از منتقدان دینی البته با گرایش سنتی و یا رادیکال دموکراسی را به عنوان پدیده‌ای نو می‌بینند که فساد جوامع نو و امروزی را با خود به درون جوامع انسانی وارد کرده است. همان‌گونه که منتقدان سنتی و البته رادیکال با نگرش چپ ، دموکراسی را به عنوان پدیده‌ای نو و مخصوص جامعه بوروژوازی می‌بینند که فساد سیاسی و بی عدالتی اجتماعی و طبقاتی را از طریق حاکمیت سرمایه‌داری و ضدیت با طبقه پرولتاریا در جوامع غیر سوسیالیستی گسترش داده است. منتقدان سنتی و رادیکال مذهبی، جز تعریفی که از فساد اخلاقی و به تعبیر آن‌ها ترویج فرهنگی که با نگرش‌های سنتی دینی سازگار نیست، مدل حکومتی مبتنی بر دموکراسی را از نظر سیاسی و اجتماعی، زمینه بی عدالتی ارزیابی می‌کنند.

اگرچه مدل حکومتی مورد نظر آنها هم دارای ابهام است و هم چارچوب مورد توافقی در نزد همه طرفداران مذهبی مخالف دموکراسی وجود ندارد و هم این که مدلی که نشان می‌دهند به ناچار و به صورت ناقص، از اصول و نهادهای دموکراسی بهره برده و برخوردار است، بنابراین یک مدل پالایش شده از دموکراسی نیست. از دیگر سو تعارضات فکری و نظری مختلف، دو طیف سنتی و نوگرای دینی را در دسته‌بندی منتقدان مذهبی قرار داده است. طیف سنتی همچنان با همان مخالفت‌های کلی، دموکراسی را ناکارآمد برای مدیریت جامعه جدید می‌داند و از حل تعارضات مدل حکومتی که از آن دفاع می‌کند و همین طور واقعیات و پیچیدگی و در هم تنیدگی اقتصاد، سیاست، فرهنگ و اخلاق در جوامع امروزی ناتوان است.

اما نوگرایی دینی سعی دارد با توجه به ساحت فکری و تجدید نظر طلبی آن و دور شدن از نهاد رسمی و سنتی دین این تعارضات را تا حد ممکن کاهش دهد. اگرچه در نتیجه دور بودن از خاستگاه رسمی و دولتی قدرت دینی، از توانایی آن برای سازگاری دینی و نوگرایی اجتماعی و سیاسی در جامعه باز و امروزی کاسته است. باید خاستگاه فکری مبتنی بر نگرش فقهی نوگرایی دینی را با خاستگاه فکری مبتنی بر نگرش معنوی، فلسفی، عقلانی و فرهنگی طیفی دیگر از نوگرایان دینی که به اخلاق و معنویت دینی توجه دارند، از هم بازشناخت.»

به گفته مولف کتاب، واقعیت این است که به همان میزان که دموکراسی‌ها با چالش‌های مادی و معنوی انسان امروز از راه عقل انتقادی رو در رو می‌شوند، یک نسخه از قبل پیچیده‌ای ندارند و البته در پس هر چالشی، چالش دیگر و پرسشی دیگر پنهان است.

علیپور تصریح می‌کند که کتاب پیش رو به واکاوی موضوعات و نگرش‌های فکری و فرهنگی و مساله یک جامعه باز و گفت‌وگو محور و دموکراتیک که با خرد و عقلانیت و عرصه عمومی آشتی می‌کند می‌پردازد. همین طور تجربه زندگی مسالمت‌آمیز یک دین‌گرا یا دین‌گریز، چپ یا لیبرال، خود و دیگری و تجربه یک زیست مدنی و پلورال را مورد توجه قرار می‌دهد.

وی معتقد است، یک رژیم بر پایه دموکراسی که یک رژیم به سامان است و امکان توافق همگانی درباره مسائل و موضوعات جامعه نسبت به نوع رژیم‌های دیگر در آن فراهم‌تر است، اصول عدالت هم امکان ترویج و هم امکان اجرای موثرتر و مسئولانه‌تری خواهد داشت. به عقیده جان راولز، شهروندان دموکراتیکی که به آموزه‌های جامعه متفاوتی عقیده دارند، می‌توانند درباره برداشت‌های سیاسی از عدالت توافق کنند.

این کتاب آسیب‌هایی که در نبود دموکراسی، جامعه و دولت را در معرض پیامدهای غم‌انگیز و واپس گرایانه‌ای قرار می‌دهد و مشکلاتی که در عرصه اجتماعی، سیاسی و فرهنگی به وجود آورده و هزینه‌هایی را که در غیاب دموکراسی بر جامعه و دولت تحمیل می‌کند و قدرت دموکراسی که قدرتی توزیع شده در شکل رسمی حکومت و لایه‌های پیدا و پنهان جامعه است، در حد توان با رویکردهای نظری و عملی تحلیل و واکاوی می‌کند.

کتاب «دموکراسی و جامعه باز: درنگی بر موانع گذر به دموکراسی در ایران» نوشته محمد حسن (سینا) علیپور با شمارگان هزار نسخه در 144 صفحه به قیمت 6 هزار تومان به همیت نشر پایان منتشر شده است.