خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- الناز مردی: این روزها کتابخانه های بزرگی در سراسر کشور به صورت تخصصی در زمینه های گوناگون فعالیت می کنند که می توانند منبعی عظیم، برای اطلاعات مورد نیاز ما باشند. خانه سینما هم جزو آن دسته مکان هایی است که مانند سایر رشته ها به صورت تخصصی کتابخانه ای کوچک اما ارزشمند را در خود جای داده است. کتابخانه ای کوچک در خیابان بهار جنوبی که در ساختمان خانه سینما قرار دارد.

وقتی برای اولین بار می خواستم به آنجا بروم، تصورم از این مکان مثل کتابخانه های دیگر شهر، بزرگ و با مراجعه کنندگان زیاد بود. ساختمانی قدیمی در کوچه سمنان که در اختیار اهالی سینما قرار داده شده تا با مراجعه به آن بتوانند دسترسی آسان تری به کتابهای  سینمایی داشته باشند.

نمای ساختمان هیچ نماد و نشانی برای کسی مثل من که برای اولین بار به آنجا مراجعه کرده بودم نداشت. می خواستم به کتابخانه این ساختمان مراجعه کنم تا اطلاعاتی از کتابهای موجود در آنجا را به دست بیاورم اما هیچ نشانی از محل کتابخانه یا اینکه اصلا در این مکان کتابخانه ای هم وجود دارد نبود. وقتی از نگهبانی محل کتابخانه را پرسیدم گفت کتابخانه در ساختمان روبرو و در زیر زمین قرار دارد.

وقتی وارد کتابخانه شدم از مسئول کتابخانه علت نبود تابلو و نشانه ای از کتابخانه را در ساختمان خانه سینما پرسیدم. او پاسخ داد: امیر اثباتی که از اعضای هیئت مدیره خانه سینما هستند به تازگی سفارش تهیه یک تابلو برای حیاط خانه سینما را داده اند که در آن بتوانیم اطلاعات مربوط به کتابخانه و تازه های نشر را در آن به نمایش بگذاریم. چون کتابخانه در زیر زمین است برخی از مراجعه کنندگان به خانه سینما آن را نمی بینند که برای حل آن سفارش طراحی یک تابلو مقابل در ورودی کتابخانه و سایت کتابخانه را داده ایم.


نگهداری کتابهای اهدایی فارابی در کتابخانه خانه سینما

کتابخانه خانه سینما از سال 76 کار خود را با مجموعه کتابهای اهدایی فارابی آغاز کرد و از آن سال به بعد خود نیز مجموعه ای از کتاب های دیگر را به آن اضافه کرده است. این مجموعه بیش از 15 هزار عنوان کتاب در زمینه های مختلف سینمایی، تاریخ، هنر و ... دارد.

آنگونه که مسئول کتابخانه خانه سینما می گفت؛ این کتابها طبق رده بندی کنگره آمریکا شماره گذاری شده اند و تا قبل از تعطیل خانه سینما تقریبا به روز بودند. بعد از بازگشایی مجدد خانه سینما یک شورای سیاست گذاری با همکاری امیر اثباتی، عزیز بهرامی، کامران ملکی و بنده تشکیل شد که بر اساس آن تغییر و تحولاتی که در کتابخانه وجود دارد و راه حل ها و راهکارهای آن را در نظر گرفتیم.

کتابخانه ای تخصصی برای اهالی سینما

آنگونه که از صحبتهای مسئول کتابخانه فهمیدم از آنجایی که مراجعه کنندگان این کتابخانه معمولا سینمایی هستند و کمتر سراغ کتابهای غیر سینمایی می روند این کتابخانه در نظر دارد کتابهای داستانی، روانشناسی، تاریخ و فلسفه را از میان کتابهای سینمایی جدا کرده و فقط به صورت تخصصی در حوزه کتابهای سینمایی، مجلات تخصصی و راه اندازی بانک فیلم تاریخ سینمای ایران فعالیت کند و کتابخانه ای مرجع تنها برای اهالی سینما باشد.

همچنین این کتابخانه در نظر دارد مجموعه ای کوتاه از فیلم ها و کارگردان های مختلف را در قالب مستند، فیلم کوتاه، فیلم داستانی بلند و... جمع آوری کرده و به صورت آرشیو در کتابخانه نگهداری کند. برای اینکه اعضای آن بتوانند از این امکانات کتابخانه استفاده کنند نیز سه تلویزیون خریداری شده است که در مراسم رونمایی از کتابخانه جدید راه اندازی می شوند. با این امکانات دانشجویان سینمایی یا اعضای سینما می توانند به آسانی در کتابخانه پژوهش داشته باشند و فیلم ها را ببینند و یادداشت برداری کنند.


کتابهای غیر سینمایی به کتابخانه هریس منتقل می شوند

کتابخانه خانه سینما کمی به هم ریخته بود. مسئول کتابخانه که از نگاهم متوجه سوالم شده بود گفت: مشغول جمع آوری کتابهای غیر سینمایی این کتابخانه هستیم که احتمالا آنها را به کتابخانه هریس که قرار است در استان کرمان راه اندازی شود ارسال کنیم.

این کتابخانه به عنوان دبیرخانه کتاب سال سینمایی هم محسوب می شود، به همین دلیل مراسم جشن کتاب سال سینمایی که قرار است در 29 مهر ماه سال جاری برگزار شود در این محل خواهد بود. در این دوره حدود 64 عنوان کتاب در زمینه تالیف و ترجمه برای بررسی به این دبیرخانه ارسال شده است که حدود 10 الی 15 روز قبل از شروع مراسم نامزدهای دریافت جایزه معرفی می شوند.

تبار شناسی مراجعان و کتابهای مورد استفاده آنها

وقتی از مسئول کتابخانه در خصوص بیشترین طیف مراجعه کننده به کتابخانه پرسیدم توضیح داد: بیشترین مراجعان این کتابخانه دانشجویان. استادان دانشگاه یا افراد علاقه مند به حوزه سینما هستند ولی اگر بانک فیلم هم در این کتابخانه راه اندازی شود میزان مراجعان افزایش می یابد، چرا که در حوزه سینما بیشتر از اینکه از کتاب استفاده شود از فیلم استفاده می شود. در حوزه سینما ریما رامین فر،نگین مفخم، محمد آلادپوش، مریلا زارعی، علی دهکردی، حمید دهقان پور و.... بیشترین مراجعه کنندگان از میان اهالی سینما به این کتابخانه هستند.

برایم جالب بود بدانم بیشترین کتابهایی که توسط اهالی سینما به امانت برده می شوند چه کتابهایی هستند که در این مورد «میترا پیشنماز» مسوول کتابخانه گفت: بیشتر کتابهای به امانت برده شده توسط اهالی سینما کتابهای حوزه سینما هستند. ولی در کل از تازه های نشر استقبال بیشتری می شود. به طور مثال زمانی که بنیاد فارابی کتاب «نما به نما» را تازه منتشر کرده بود، مراجعه کنندگان سینمایی بیشترین استقبال را از آن کردند. کتاب تئوری های فیلمنامه در سینمایی داستانی هم که توسط شاهپور شهبازی نوشته و برنده جایزه شده بود و همچنین از کتاب دو جلدی مکاتب ادبی هم استقبال زیادی شد.

آنگونه که  پیشنماز می گفت، کتابهای کتابخانه خانه سینما به دلیل تعطیل دو ساله خود خیلی به روز نیستند اما به دلیل اینکه جشن کتاب سال سینمایی در این کتابخانه برگزار می شود آخرین کتابهای سینمایی برای ما ارسال شده اند که به علت بررسی داوران هنوز در اختیار کتابخانه قرار نگرفته است.

خدمات ارائه شده در کتابخانه خانه سینما

این کتابخانه هم مانند سایر کتابخانه های سطح کشور کتابهایی را به صورت امانت در اختیار افراد قرار می دهد. سیستم کتابخانه خانه سینما باز است و اعضا می توانند خود در میان قفسه ها کتاب مورد نظر خود را انتخاب و به امانت بگیرند. هیئت مدیره خانه سینما معمولا  بودجه ای را در سال برای تهیه کتاب به کتابخانه اختصاص می دهد. از طرفی به دلیل ارتباط افراد سینمایی با خانه سینما، کتابهای جدیدی که تالیف یا ترجمه می شوند، به این کتابخانه اهداء می شوند.


تعداد کتابهای لاتین در این کتابخانه حدود 1500  عنوان است که تعداد آنها از کتابهای تالیفی بیشتر هستند. مجلات فارسی متعددی هم در زمینه فیلم با آرشیوی کامل صحافی شده اند. در زمینه مجلات قدیمی هم تنها مجله فردوسی است که مربوط به دوران قبل از انقلاب است و بر اساس سیستم تغییر و تحولات صورت گرفته این مجلات جمع آوری شده و به صورت آرشیو نگهداری می شوند. همچنین این کتابخانه در نظر دارد با راه اندازی سایتی مجزا از سایت خانه سینما، کتابهای جدید الانتشار را به روز رسانی کند که از این طریق بر تعداد مراجعه کنندگان خود بیفزاید.

یکی دیگر از فعالیت های این کتابخانه راه اندازی بخشی برای جمع آوری پوسترها، بروشورها و کارت دعوت های مجموعه خانه سینماست تا آنها را به صورت کتاب منتشر کند.

مسئول کتابخانه خانه سینما در مورد فروش کتابهای سینمایی در این کتابخانه توضیح داد: در این کتابخانه بخش فروش کتابهای سینمایی هم وجود داشت، به طوریکه ناشران سینمایی کتابهایی را که در حوزه سینما منتشر کرده اند در اختیار کتابخانه قرار می دادند و ما در کتابخانه با تخفیف 20 درصدی در اختیار افراد سینمایی قرار می دادیم اما به دلیل بار مالی سنگینی که داشت فعلا این برنامه تعطیل شده است. انجام دوباره این کار مستلزم تماس با ناشران و هماهنگی با آنهاست.

امانت کتابها و مشکلات پیش رو

اهالی سینما به دلیل مشغله کاری ممکن است کتابی را که به امانت برده اند باز نگردانند. خانم پیشنماز می گوید: این اتفاق مانند سایر کتابخانه های دیگر امری طبیعی است که افراد فراموش کنند کتابی را که به امانت گرفته اند بازگردانند به همین دلیل مجبور هستم برای یادآوری با آنها تماس بگیرم تا کتابی را که به امانت برده اند بازگردانند.

کتابهای فیلم نامه نویسی رکورد دار کتابهای ترجمه ای

مسئول کتابخانه خانه سینما در بخش دیگری از این مصاحبه به جشنواره کتاب سال سینمایی ایران اشاره می‌کند و توضیح می دهد: جشنواره کتاب سال سینمای ایران باعث شد مولفان و مترجمان سینمایی تعداد کتابهای تالیفی و ترجمه ای خود را افزایش دهند، به طوریکه حتی ناشرانی هم که در این زمینه فعالیت نمی کردند به این حوزه روی آوردند.

به گفته خانم پیشنماز، کتابهای ترجمه ای در حوزه فیلم نامه نویسی بسیار زیاد هستند که می توان آنها را حتی رکورد دار کتابهای ترجمه ای دانست.

شرایط عضویت در کتابخانه خانه سینما

عضویت در کتابخانه خانه سینما مستلزم پرداخت حق عضویت است. این مبلغ برای سینماگران و دانشجویان رشته سینما ماهانه 6000 تومان است و برای دانشجویان غیر سینمایی 10000 تومان افراد علاقمند دیگر نیز که از این سه دسته خارج هستند می توانند با پرداخت  15000 تومان به مدت یک سال عضو کتابخانه خانه سینما شوند.