پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۳ - ۰۶:۳۵
آمارها و برنامه های 26 دوره نمایشگاه کتاب در ایران/ ارایه بیش از 4 میلیون و 300 عنوان کتاب در 26 سال

لابد شما هم کنجکاوید بدانید نمایشگاه کتاب تهران چگونه شکل گرفت؟ چه فراز و فرودی را از سر گذارنده تا به آستانه‌ بیست و هفتمین دوره رسیده است، می‌دانید با صدور فتوای ارتداد سلمان رشدی، واکنش ناشران خارجی به نمایشگاه کتاب تهران چه بود؟ چه بخش‌هایی در کدام دوره به نمایشگاه اضافه شد؟ در طول سال ها برگزاری نمایشگاه چند عنوان کتاب شرکت کرده است؟

خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - از نخستین سال برگزاری نمایشگاه کتاب تا بیست و ششمین دوره 4 میلیون و 397 هزار و 457 عنوان کتاب در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به مخاطبان ارائه شده است. برای پاسخ به پرسش های دیگر خواننده این گزارش باشید.
نمایشگاه کتاب تهران به بیست و هفتمین دوره رسید. ما هم قدم به قدم عقب می‌رویم تا از آن‌چه بر این بیست و شش سال برگزاری نمایشگاه کتاب رفته است گزارشی ارایه کنیم.

در سال‌های قبل از انقلاب اسلامی از برگزاری نمایشگاه‌ کتاب خبری نبود، اگر فعالیت‌هایی هم صورت می‌گرفت عمدتا فردی ـ صنفی بود. به طور مثال «عبدالرحیم جعفری»، بنیانگذار نشر امیرکبیر در سال‌های دهه‌ سی اقدام به برگزاری نمایشگاهی از آثار چاپ شده‌اش در دانشگاه تهران کرد.
همچنین در آن‌ سال‌ها تا پیروزی انقلاب مردم ایران و ناشران به کمک هم چند نوبت در محل پارک شهر، نمایشگاه کتاب برگزار کردند. دیگر آن‌که ناشران تهرانی مقابل دانشگاه تهران در بازار‌چه کتاب، نمایشگاه‌هایی را از آثارشان برگزار ‌کردند. برخی معتقدند در سال‌های دهه‌ سی تا پنجاه، گرم‌تر از بازار کتاب، بازار کرایه‌ کتاب بود.

زمانی که انقلاب مردم ایران علیه سلطنت پهلوی به پیروزی رسید، ماهیت فرهنگی انقلاب اسلامی بیشتر نمایان شد؛ اما آغاز جنگ مجال آن را نداد تا آنطور که باید این اصل مهم انقلاب جلوه گری کند، تا این‌که سال 1366 وزرای کابینه آیت‌الله خامنه‌ای – رییس جمهوری وقت - پیشنهاد برپایی نمایشگاه کتاب را تصویب می‌کنند، این‌گونه شد که سنگ بنای این رویداد فرهنگی گذاشته شد؛ پاییز همان سال نمایشگاه کتاب در محل دائمی نمایشگاه‌های تهران برگزار شد. مکان نمایشگاه تا اردیبهشت سال 1385 همان‌جا بود. 

روزهای دفاع مقدس و نمایشگاه‌های کتاب 
هنوز از پیروزی انقلاب نمی‌گذشت که کشور‌ مورد هجوم نیرو‌های متجاوز بعثی قرار گرفت. دولتمردان در آن فضا، جز مدیریت دوران انقلاب فرهنگی، فرصت فعالیت فرهنگی دیگری نداشتند. ناگزیز در حوزه‌ کتاب و در فاصله‌ سال‌های 1361 تا 1365 به برگزاری چند دوره نمایشگاه کتاب در ایام دهه فجر در کتابخانه مرکزی پارک‌شهر و موزه هنرهای معاصر اکتفا کردند تا با مدیریت جنگ و در شرایطی مطلوب تر به برنامه‌ریزی و پیش‌بردن فعالیت‌های فرهنگی متناسب با آموزه‌های انقلاب اسلامی پرداخته شود. به گفته‌ برخی فعالان نشر، نمایشگاه‌های ادواری دهه فجر ابتدای دهه 60 سنگ بنایی شد برای نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران.


13 تا 22 آبان 1366
نخستین دوره /محل دائمی نمایشگاه ها
«فرهنگ و تمدن اسلامی»

در نخستین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، 196 ناشر خارجی، 200 ناشر داخلی با 34 هزار عنوان کتاب در نمایشگاه حضور داشتند. نخستین دوره نمایشگاه کتاب در دوره وزارت سید محمد خاتمی شکل گرفت و صباح زنگنه به‌عنوان نخستین رییس نمایشگاه انتخاب شد و تا پنج دوره بعد ادامه پیدا کرد تا دوره ششم که مسوولیت نمایشگاه به عهده احمد مسجد‌جامعی گذاشته شد و تا نهمین دوره رییس ‌ماند. بعد از وی نیز علیرضا برازش برای این سِمت انتخاب شد. 
نخستین دوره نمایشگاه کتاب تهران با حضور آیت‌الله خامنه‌ای، رییس جمهور وقت در 13 آبان‌ سال 1366 افتتاح شد. عنوان این نمایشگاه «فرهنگ و تمدن اسلامی» نام گرفت، چرا که بیش از دو هزار عنوان کتاب مرجع درباره فرهنگ و تمدن اسلامی در این نمایشگاه عرضه شد.
در نمایشگاه نخست برگزاری سمینار فرهنگ و تمدن اسلامی از برنامه‌ها و بخش‌های جنبی این دوره بود. این نمایشگاه 22 آبان‌ماه با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به کار خود پایان داد.

18 تا 29 اردیبهشت 1368
دومین دوره/محل دائمی نمایشگاه ها
نخستین حضور ناشران شهرستانی
دومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، چند ماه بعد از پایان جنگ تحمیلی 1368 برگزار شد. از همین سال در تقویم رویداد‌های فرهنگی، اردیبهشت‌ماه، فصل نمایشگاه کتاب تهران شد. این سنت تاکنون هم ادامه دارد. در زمستان سال 1367 بنیانگذار انقلاب اسلامی امام خمینی(ره) «سلمان رشدی» نویسنده کتاب موهن «آیات شیطانی» را مرتد اعلام کرد. نزد برخی این ذهنیت شکل گرفت که نمایشگاه کتاب تهران ممکن است با تحریم ناشران خارجی روبه‌رو شود؛ اما نه تنها چنین نشد بلکه 330 ناشر خارجی در این دوره با 28 هزار عنوان کتاب در نمایشگاه حاضر شدند.
همچنین در این دوره 250 ناشر داخلی با 10 هزار عنوان کتاب در نمایشگاه حضور پیدا کردند. این دوره از نمایشگاه 18 اردیبهشت‌ماه با حضور آیت‌الله خامنه‌ای، رییس‌جمهور وقت افتتاح شد.
چاپ فهرست موضوعی کتاب‌های ناشران خارجی شرکت‌کننده در این نمایشگاه در 4 جلد از ویژگی‌های این دوره بود که نخستین بار و برای رفاه حال بازدیدکنندگان نمایشگاه منتشر و برای نمایش و فروش عرضه شد. این نمایشگاه 29 اردیبهشت‌ماه به کار خود پایان داد.

18 تا 28 اردیبهشت 1369
سومین دوره/محل دائمی نمایشگاه ها

حضور ناشران شاخص خارجی
با گسترش فعالیت‌های مربوط به آموزش و سوادآموزی، صباح زنگنه، ریاست وقت سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، از برگزاری نمایشگاه کتاب به عنوان حرکتی در راستای سوادآموزی یاد کرد. در این دوره از نمایشگاه نسبت به دو دوره قبل فعالیت نمایشگاه بهتر و به تبع آن اقبال ناشران داخلی و خارجی هم بیش‌تر شد.
بر اساس آمار‌ها در این دوره 305 ناشر خارجی و341 ناشر داخلی حضور داشتند و در مجموع بیش از 40 هزار کتاب فارسی و خارجی در این دوره نمایشگاه عرضه شده بود. از دوره نخست تا سومین دوره از ساز و کار چگونگی عرضه کتاب‌ها همچنین شرایط حضور ناشران در این رویداد فرهنگی اطلاع دقیقی در دست نیست.
این دوره از نمایشگاه، هجدهم اردیبهشت‌ماه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس جمهوری وقت افتتاح شد. از جمله برنامه‌های این نمایشگاه می‌توان به قدردانی از موسسه انتشاراتی دانشگاه تهران، امیرکبیر، سروش، آستان قدس رضوی و کتاب کودک، موسسه انتشاراتی نوید شیراز مقام نخست از میان ناشران بخش خصوصی را کسب کردند و هشت موسسه انتشاراتی از کشورهای آلمان، انگلستان، آمریکا، سوئیس و لبنان لوح تقدیر گرفتند و  از سه موسسه انتشاراتی مصر، سوریه و لبنان قدردانی شد.
مراسم اختتامیه این نمایشگاه 28 اردیبهشت‌ماه با حضور مشاور تحقیقاتی و پژوهشی رییس‌جمهوری وقت (مصطفی میرسلیم) برگزار شد. 

16 تا 26 اردیبهشت 1370
چهارمین دوره/محل دائمی نمایشگاه ها
بخش ویژه فلسطین
رفته رفته با اقبال ناشران و مخاطب‌ها ‌و فاصله گرفتن از سال‌های جنگ و همچنین ورود به دهه‌ 70 ضرورت بازنگری در برخی قوانین و تدوین ضوابط مشخص‌تر برای فعالیت‌های نشر و همچنین حضور ناشران در نمایشگاه و عرضه کتاب شکل گرفت.
در سال‌های پایانی دهه‌ شصت، آیین‌نامه نظارت بر چاپ و نشر در شورای عالی انقلاب فرهنگی تدوین شد؛ به تبع آن ضوابط فعالیت‌های نمایشگاهی هم در مجموعه وزارت ارشاد سر و شکل جدیدی گرفت. در دوره‌های چهارم و پنجم حضور ناشران کشورهای اسلامی پر رنگ‌تر شد و ناشران داخل هم سعی کردند در رقابت با تولید‌های خارجی بر حجم آثارشان بیفزایند، به ویژه آن‌که با گذر از سال‌های جنگ دیگر آن محدودیت‌های فنی و مواد اولیه اعم از کاغذ و دستگاه‌های چاپ را برای تهیه کتاب نداشتیم.
به گواه آمار دوره چهارم با حضور 160 ناشر خارجی از کشورهای مسلمان و عرب، 170 ناشر از کشورهای اروپا و آمریکا و 320 ناشر داخلی برگزار شد. سهم ناشران داخلی 12 هزار عنوان کتاب و سهم ناشران خارجی 42 هزار عنوان اثر بود.
برپایی سالن ویژه فلسطین و همچنین برگزاری سمینار فرهنگی و شب شعر با حضور شاعران و نویسندگان فلسطین از جمله برنامه‌های بخش جنبی این دوره به شمار می‌آیند.
چهارمین دوره نمایشگاه کتاب تهران سال پایانی ریاست صباح زنگنه در نمایشگاه کتاب بود. آیین افتتاحیه این دوره از نمایشگاه با حضور معاون اول رییس جمهوری وقت، مرحوم دکتر حسن حبیبی برگزار شد و در مراسم اختامیه هم با حضور رییس مجلس شورای اسلامی برگزار شد.

15 تا 25 اردیبهشت 1371
پنجمین دوره/محل دائمی نمایشگاه ها
 
جایگزینی سیستم ثبت سفارش
در پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مقرر شد تنها کتاب‌های چاپ‌شده از سال 1365 به بعدتوسط ناشران داخلی اجازه عرضه داشته باشند و عرضه کتاب‌های قبل از آن ممنوع شد. همچنین کتاب‌های ناشران خارجی چاپ قبل از سال 1987 میلادی اجازه عرضه نداشتند. در آن سال‌ها کتاب نیز مانند دیگر نیاز‌های فرهنگی مردم مشمول حمایت‌های دولتی و یارانه بود.
پنجمین دوره نمایشگاه کتاب تهران با ریاست «محمدمهدی کرباسچی»، پانزدهم اردیبهشت‌ سال 1371 با حضور رییس‌جمهوری وقت، حجت‌الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی افتتاح شد.
در این دوره 430 ناشر داخلی با 17 هزار و 600 هزار عنوان کتاب و همچنین 565 ناشر خارجی با 45 هزار عنوان کتاب شرکت کردند.
در این نمایشگاه، فروش مستقیم کتاب خارجی جانشین سیستم ثبت سفارش شد. همچنین موضوع این نمایشگاه به مناسبت فروپاشی شوروی، جمهوری‌های مسلمان‌نشین آسیای میانه (آذربایجان، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان و قرقیزستان) بود. این نمایشگاه 25 اردیبهشت با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت، دکتر علی لاریجانی پایان یافت.
در این دوره از نمایشگاه برپایی اولین نمایشگاه مطبوعات با 110 نشریه
جشنواره کتاب ومطبوعات را همزمان می کند. 
 ناشران برگزیده داخلی
- معاونت آموزش و تحقیقات جهاددانشگاهی (لوح بلورین)
- سازمان اسناد ملی ایران (لوح تقدیر)
- انتشارات خدمات آموزشی کودکان (لوح بلورین)
- انتشارات مدرسه (لوح بلورین)
- انتشارات زلال (لوح تقدیر) 
ناشران برگزیده خارجی
- مک گراوهیل (لوح بلورین)
- چیپمن اندهال (لوح بلورین)
- انتشارات الاید پاپلیشر (لوح تقدیر)
- موسسه مک این تاییر اینفورمیشن سرویس (لوح تقدیر)
- انتشارات دارالفکر (لوح بلورین)

14 تا 24 اردیبهشت 1372
ششمین دوره/محل دائمی نمایشگاه ها 
فعالیت فرهنگی و هنری کودکان برای نخستین بار
ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در دوره وزارت مصطفی میرسلیم، میزبان دومین نمایشگاه مطبوعات و اطلاع‌رسانی هم شد، تا با یک تیر دو نشان زده شود. در این دوره از نمایشگاه 430 ناشر داخلی با 17 هزار و ششصد عنوان کتاب و همچنین 565 ناشر خارجی با 45 هزار عنوان کتاب حضور داشتند.
دومین نمایشگاه مطبوعات هم با 160 نشریه و روزنامه برگزار شد.
در همین دوره بود که ناشران کودک و نوجوان نسبت به پنج دوره پیشین حضور پُررنگ‌تر داشتند و چند ناشر کودک و نوجوان در نمایشگاه حضور داشتند. این نمایشگاه با ریاست احمد مسجد جامعی برگزار شد. افتتاح نمایشگاه با حضور رییس‌جمهوری وقت حجت الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی برپا شد. در این دوره 526 ناشر داخلی با 18 هزار عنوان کتاب و 700 ناشر خارجی با 42 هزار عنوان کتاب حضور (16 هزار عربی و 26 هزار لاتین) داشتند. در این دوره 28 کشور شرکت کرده بودند.
از بخش های مهم این نمایشگاه برپایی بخش فعالیت های فرهنگی و هنری کودکان برای اولین بار، مسابقه کاریکاتور توطئه شیطانی (سلمان رشدی)، اولین نمایشگاه اطلاع رسانی با 39 مرکز اطلاع رسانی و  اولین نمایشگاه خدمات چاپ با 50 مرکز خدمات نشر بود.
ناشران برگزیده سال داخلی
- مرکز نشر دانشگاهی
- موسسه آل البیت (ع)
- انتشارات علمی
- کودک و نوجوان وابسته به نهاد دولتی و عمومی:
کتاب های شکوفه وابسته به انتشارات امیرکبیر
- بزرگسال بخش خصوصی
انتشارات پیام آزادی
ناشران برگزیده نمایشگاه
ناشران برگزیده داخلی
انتشارات حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی (لوح بلورین)
انتشارات کتابخانه آیت العظمی مرعشی (لوح تقدیر)
انتشارات فاطمی (لوح تقدیر)
انتشارات نوید شیراز (لوح تقدیر)
ناشران برگزیده خارجی
انتشارات دارالفکر المعاصر (لوح بلورین)
انتشارات UBS (لوح بلورین)
انتشارات المجلس الوطنی للثقافه و الفنون و الاداب (لوح تقدیر)
الشرکه المتحده للتوزیع (لوح تقدیر)
Cambridge University press (لوح تقدیر)

14 تا 23 اردیبهشت 1373
هفتمین دوره/محل دائمی نمایشگاه‌ها
نخستین سالگرد شهادت مرتضی آوینی
هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با ریاست احمد مسجد جامعی با حضور رییس‌جمهوری وقت حجت‌الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی برگزار شد.
در نخستین سالگرد شهادت مرتضی آوینی، غرفه‌ ویژه این هنرمند انقلاب اسلامی برپا شد. همچنین برای همدردی با مردم مسلمان بوسنی هرزگوین، روزی به یاد مردم این سرزمین در تقویم نمایشگاه کتاب دیده شد.
در این دوره، فعالیت تبلیغی و اطلاع‌رسانی نمایشگاه کتاب تهران جدی‌تر گرفته شد. علاوه بر حضور فعال رادیو و تلویزیون در انعکاس این رویداد فرهنگی، نخستین‌بار نشریه نمایشگاه در هشت صفحه  عرضه شد. اگر در دوره‌های پیشین نمایشگاه در چند سالن، با عنوان ناشران داخلی و خارجی فعالیتش را دنبال می‌کرد، در این دوره بخش‌های دیگری مانند اطلاع‌رسانی، خدمات چاپ و نشر ویژه زبان فارسی؛ میراث مشترک ما، فعالیت‌های جنبی، سرگرمی‌های کودکان و نوجوانان، نمایشگاه کتاب از نگاه عکاسان هم اضافه شد.
در هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، 520 ناشر خارجی به نمایشگاه آمدند. همچنین 730 ناشر داخلی حضور داشتند. در مجموع این دوره 61 هزار عنوان کتاب داخلی و خارجی عرضه شدند. «زبان فارسی میراث مشترک ما» موضوع هفتمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بود.
 در این نمایشگاه 26 کشور دنیا حضور داشتند.
اختتامیه این دوره از نمایشگاه با حضور رییس وقت مجلس شورای اسلامی،حجت الاسلام علی اکبر ناطق نوری برگزار شد.
ناشران برگزیده سال:
بزرگسال دولتی: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی
بزرگسال خصوصی: دفتر نشر فرهنگ اسلامی
بزرگسال شهرستانی: انتشارات انصاریان
کودک و نوجوان دولتی: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
کودک و نوجوان خصوصی: انتشارات بنفشه، وابسته به انتشارات قدیاتی
ناشران برگزیده نمایشگاه:
ناشران برگزیده داخلی
معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی (لوح بلورین)
موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه (لوح تقدیر)
دفتر مطالعات ادبیات داستانی (لوح تقدیر)
انتشارات سروش (لوح تقدیر)
نشر مرکز (لوح تقدیر)
انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی (لوح تقدیر)
انتشارات نوید شیراز (لوح تقدیر)
انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان (لوح بلورین)
انتشارات ذکر (لوح تقدیر)
ناشران برگزیده خارجی
انتشارات جان وایلی و پسران (لوح بلورین)
انتشارات اکسفورد (لوح تقدیر)
منشورات عویدات (لوح تقدیر)
دارالثقافه قطر (لوح تقدیر)

26 اردیبهشت تا 4 خرداد 1374
هشتمین دوره/محل دائمی نمایشگاه ها

غدیر و بزرگداشت آیت‌الله حسن‌زاده آملی
هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به ریاست احمد مسجد‌جامعی با حضور رییس‌جمهوری وقت،حجت‌الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی افتتاح شد. در این دوره 780 ناشر داخلی با 35 هزار عنوان کتاب و 470 ناشر خارجی با 35 هزار عنوان کتاب حضور داشتند.
مراسم بزرگداشت آیت‌الله حسن‌زاده آملی، غرفه سرزمین و مردم ایران، نمایشگاه کتاب و کاریکاتور، نمایشگاه عکس از نگاه عکاسان، نمایشگاه و مسابقه قلم در ستیز با تهاجم، مراسم بزرگداشت عیدغدیر، سمینار اطلاع‌رسانی، سمینار بررسی وضع کاغذ در ایران، میزگرد کتاب و خانواده، مراسم یادبود علامه شیخ شوشتری، غرفه نماز و مسابقه کامپیوتری در زمینه معارف علوم قرآنی و اسلامی، سمینار نقد و بررسی وضع نشر و تألیف در گروه علوم انسانی، مراسم روز آزادسازی خرمشهر (محفل شعر و خاطره) سمینار درباره کتاب فرهنگ سُغدی، مراسم بزرگداشت روز عراق، سمینار درباره نقش جایگاه وسایل کتابخانه در کتابداری ایران، روش‌های علمی مطالعه و تندخوانی، فعالیت‌های جنبی ناشران در غرفه‌های این دوره از نمایشگاه را تشکیل می‌داد.در بخش اطلاع‌رسانی این رویداد فرهنگی نیز 72 موسسه در سومین نمایشگاه بین‌المللی اطلاع‌رسانی شرکت کردند.
این دوره از نمایشگاه، با حضور رییس مجلس شورای اسلامی ،حجت‌الاسلام علی اکبر ناطق نوری به کار خود پایان داد.
ناشران برگزیده سال:
بزرگسال دولتی: انتشارات دانشگاه تهران، انتشارات فاطمی
بزرگسال شهرستان: انتشارات آستان قدس رضوی
کودک و نوجوان دولتی و عمومی: انتشارات مدرسه
ناشران برگزیده نمایشگاه:
ناشران برگزیده داخلی
انتشارات سروش (لوح بلورین و لوح تقدیر)
نشر مرکز (لوح بلورین و لوح تقدیر)
دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم (لوح بلورین و لوح تقدیر)
انتشارات حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی (لوح تقدیر)
انتشارات اساطیر (لوح تقدیر)
انتشارات الهادی (لوح تقدیر)
انتشارات جهان اندیشه کودکان از مشهد (لوح بلورین و لوح تقدیر)
ناشران برگزیده خارجی
انتشارات Karger (لوح تقدیر)
انتشارات چپمن اندهال (لوح تقدیر)
انتشارات دارالقلم العربی (لوح تقدیر)

18 تا 28 اردیبهشت 1375
نهمین دوره/محل دائمی نمایشگاه ها
تولد سرای اهل قلم
نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران پس از 3 سال ریاست احمد مسجد جامعی با ریاست علیرضا برازش و با حضور رییس جمهوری وقت ،حجت‌الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی افتتاح شد. در این دوره 1340 ناشر داخلی با 30 هزار عنوان کتاب و 345 ناشر خارجی با 40 هزار عنوان کتاب حضور داشتند.

تولد سرای اهل قلم (برگزاری نشست‌ها، میزگردها و جلسات نقد کتاب و صدور کارت اهل قلم در نمایشگاه) برگزاری تولد سالن کارنامه نشر برای نخستین‌بار (سالن ویژه نمایشگاه تحت عنوان نمایشگاه موضوعی کتاب) سومین نمایشگاه کتاب از نگاه عکاسان، دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب و کاریکاتور، نمایشگاه ستیز قلم با تهاجم، بخش ویژه کتاب آفریقا، چهارمین نمایشگاه اطلاع‌رسانی، اطلاع‌رسانی کامپیوتر نخستین‌بار در نمایشگاه (تولد بخش اطلاع‌رسانی رایانه‌ای) و بخش بزرگداشت غدیر از جمله برنامه‌های  نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بود.
این نمایشگاه که در آن 27 کشور خارجی حضور داشتند با حضور رییس وقت مجلس شورای اسلامی، حجت‌الاسلام علی اکبر ناطق نوری، با معرفی ناشران برگزیده سال، ناشران داخلی و خارجی برگزیده پایان یافت.

ناشران برگزیده سال:
بزرگسال خصوصی شهرستان: انتشارات انصاریان، انتشارات الهادی
بزرگسال خصوصی تهران: انتشارات فرهنگ معاصر
ناشران برگزیده نمایشگاه:
ناشران برگزیده داخلی
انتشارات فرهنگ جامع (لوح تقدیر)
انتشارات پیام آزادی (لوح تقدیر)
انتشارات مبتکران (لوح تقدیر)
ستاد اقامه نماز (تندیس بلورین و لوح تقدیر)
کتابخانه ملی جمهوری اسلامی (لوح تقدیر)
انتشارات انجمن اولیاء و مربیان وزارت آموزش و پرورش (لوح تقدیر)
انتشارات سروش (لوح تقدیر)
انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه فردوسی مشهد (تندیس بلورین و لوح تقدیر)
انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی قم (لوح تقدیر)
انتشارات افق (تندیس بلورین و لوح تقدیر)

ناشران برگزیده خارجی
انتشارات دارالزهرا (لوح تقدیر)

6 تا 16 اردیبهشت 1376
دهمین دوره/محل دائمی نمایشگاه‌ها 
 آخرین نمایشگاه کتاب در دولت سازندگی
دهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در آخرین سال دولت سازندگی برگزار شد. این دوره از نمایشگاه کتاب تهران با ریاست علیرضا برازش و با حضور رییس جمهوری وقت،حجت‌الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی افتتاح شد.
در این دوره 740 ناشر داخلی با 34 هزار عنوان و 360 ناشر خارجی با 40 هزار عنوان کتاب حضور داشتند. در این نمایشگاه حدود 10 میلیون دلار کتاب خارجی عرضه شد و میزان فروش در بخش خارجی نزدیک به 20 میلیارد ریال بود که حدود 80 درصد نسبت به نمایشگاه سال گذشته افزایش داشت.
در این نمایشگاه برنامه‌های متعددی مانند بخش ویژه «غدیر، ولایت و امامت» (موضوع نمایشگاه)، بخش ویژه روایت فتح و سرداران شهید، بخش ویژه مشاهیر علم و ادب ایران، بخش ویژه شهید مطهری، پنجمین نمایشگاه بین‌المللی اطلاع‌رسانی (90 موسسه داخلی و 25 شرکت خارجی) و چهارمین نمایشگاه مطبوعات همزمان با نمایشگاه کتاب برگزار شدند. این دوره از نمایشگاه، با حضور رییس وقت مجلس شورای اسلامی، حجت الاسلام علی اکبر ناطق نوری به کار خود پایان داد.
 در این نمایشگاه 28 کشور حضور داشتند.
ناشربرگزیده سال:
بزرگسال دولتی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی
بزرگسال خصوصی: انتشارات فاطمی، انتشارات مرکز
کودک و نوجوان: انتشارات مدرسه، انتشارات محراب قلم، انتشارات افق

29 اردیبهشت تا 6 خرداد 1377
یازدهمین دوره/محل دائمی نمایشگاه‌ها
نخستین جشنواره صنعت چاپ
در یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، رشد 32 درصدی کتاب‌های عرضه شده ناشران داخلی حاضر در نمایشگاه  رقم ‌خورد. در این دوره از نمایشگاه نخستین جشنواره صنعت چاپ برگزار ‌شد. بنا بر سنتی که از قبل بود نمایشگاه اطلاع‌رسانی و مطبوعات همزمان با نمایشگاه کتاب برگزار ‌شد و تا سال 1379 این دو نمایشگاه با هم برگزار شدند.

این نمایشگاه  با ریاست مجدد احمد مسجد‌جامعی و با حضور رییس جمهوری وقت حجت الاسلام سیدمحمد خاتمی افتتاح شد. در این دوره 1200 ناشر داخلی شرکت داشتند و 43 هزار عنوان کتاب فارسی عرضه شد. موضوعی که تا پیش از آن سابقه نداشت. همچنین 344 ناشر خارجی با 36 هزار عنوان کتاب حضور داشتند.
بخش ویژه بزرگداشت محرم، کتاب از نگاه عکاسان، نمایشگاه بزرگداشت دوم خرداد، بزرگداشت پنجاهمین سالگرد اشغال فلسطین، معرفی آثار مکتوب پیرامون انقلاب اسلامی، برنامه شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی و حوزه فرهنگ و تمدن ایران، بخش ویژه مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، نمایشگاه کتاب و کتابخوانی از نگاه کاریکاتوریست‌ها، نخستین جشنواره صنعت چاپ، عناوین برنامه‌های مهم یازدهمین دوره نمایشگاه کتاب تهران را تشکیل داد.
آیین اختتامیه یازدهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
 در این دوره از نمایشگاه 23 کشور شرکت کردند.
ناشران برگزیده سال:
بزرگسال خصوصی: نشرنی، انتشارات نوید شیراز، انتشارات پیدایش
بزرگسال دولتی: دانشگاه فردوسی مشهد
ناشران برگزیده نمایشگاه:
ناشران برگزیده داخلی
انتشارات مرکز فرهنگی سپاه
نشر مرکز
انتشارات سرور
انتشارات تربیت

14 تا 24 اردیبهشت 1378
دوازدهمین دوره/محل دائمی نمایشگاه ها 
یکصدمین سال تولد امام خمینی (ره)
گسترش بخش‌های مختلف نمایشگاه کتاب تهران، افزایش اقبال مردم، هرچند نشان از موفقیت این رویداد فرهنگی دارد، اما نمایشگاه را در دوره‌های مختلف با مشکل‌ ترافیک روبه‌رو می‌کند، موضوعی که همچنان پا برجاست. از دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به دلیل استقبال مردم این مشکل تشدید ‌شد. دوازدهمین دوره نمایشگاه با ریاست احمد مسجدجامعی برگزار شد؛ در این دوره 1000 ناشر داخلی و 312 ناشر خارجی از 21 کشور دنیا حضور داشتند. در مجموع 51 هزار عنوان کتاب در نمایشگاه عرضه شد.
بخش ویژه یکصدمین سال تولد امام خمینی (ره)، سالن ویژه عاشورا و محرم، بزرگداشت شهید مطهری، اعزام کاروان‌های دانشجویی از سراسر کشور به نمایشگاه با همکاری جهاد دانشگاهی، سالن کارنامه نشر، فعالیت‌های فرهنگی و هنری کودکان، دومین جشنواره صنعت چاپ و ششمین نمایشگاه مطبوعات همزمان با نمایشگاه کتاب از جمله بخش‌ها و برنامه‌های جنبی این دوره محسوب می‌شوند. آیین اختتامیه دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
 در این دوره از نمایشگاه 21 کشور حضور پیدا کردند.
ناشران برگزیده سال:
بزرگسال دولتی: انتشارات هرمزگان
بزرگسال: انتشارات آموزش کشاورزی، انتشارات فروزان
بزرگسال شهرستانی: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)
کودک و نوجوان خصوصی: انتشارات افق
کودک و نوجوان دولتی: انتشارات سوره
ناشران برگزیده نمایشگاه:
ناشران برگزیده داخلی

انتشارات آستان قدس رضوی
انتشارات ققنوس
انتشارات نوید شیراز
انتشارات ذکر(کتابهای قاصدک)
ناشران برگزیده خارجی
انتشارات کتاب غزال
انتشارات دارالشرق
موسسه شهر کتاب
بانک رفاه کارگران و شرکت ایزایران، مشارکت کنندگان نمایشگاه (لوح تقدیر و تندیس یادبود)

14 تا 24 اردیبهشت 1379
سیزدهمین دوره/محل دائمی نمایشگاه‌ها 
گشایش بخش ویژه امام علی(ع)
در سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به دلیل نامگذاری سال 2001 به‌نام سال گفت‌وگوی تمدن‌ها به پیشنهاد سيدمحمد خاتمی، ریيس‌جمهوری وقت، سالن ويژه‌ای با عنوان گفت‌وگوی تمدن‌ها و اديان راه‌اندازی شد. در اين دوره 1185 ناشر داخلی با 49 هزار عنوان کتاب و 430 ناشر خارجی با 50 هزار عنوان کتاب حضور داشتند. 
در این دوره نیز احمد مسجدجامعی، رییس نمایشگاه بود. بنابراین، این چهره فرهنگی را می‌توان به‌عنوان مَرد نمایشگاه‌های کتاب دانست. همچنین در دوره سیزدهم، خانه کتاب ایران 11 هزار و 189 عنوان کتاب چاپ نخست سال 78 را به صورت موضوعی در 11 بخش در سالن میلاد به نمایش گذاشت.
این دوره از نمایشگاه با حضور رییس‌جمهوری وقت افتتاح شد. در این دوره برنامه‌ها و بخش‌های متعددی مانند بخش ویژه امام علی(ع)، سالن ویژه بیست سال ادبیات دفاع مقدس، سالن ویژه گفت‌وگوی تمدن‌ها، سالن بانوان، سالن توسعه نشر بین‌الملل، بخش ویژه فعالیت‌ها و سرگرمی‌های کودک و نوجوان، سالن کارنامه نشر، روز ادبیات فرانسه، برنامه ویژه ادبیات عرب و شبه قاره هند، سومین جشنواره صنعت چاپ و هفتمین نمایشگاه مطبوعات همزمان با نمایشگاه کتاب برپا شد. این دوره از نمایشگاه، با حضور رییس مجلس شورای اسلامی به‌کار خود پایان داد.
 در این دوره از نمایشگاه 35 کشور حضور داشتند.
ناشران برگزیده سال:
بزرگسال دولتی: موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی(ره)، عرب: دارالکتب الاسلامی
بزرگسال خصوصی: انتشارات مرکز
بزرگسال شهرستان: انتشارات پیرخوزستان
کودک و نوجوان خصوصی: انتشارات افق
کودک و نوجوان دولتی: انتشارات مدرسه، کانون پرورش کودکان و نوجوان
ناشران برگزیده نمایشگاه:
ناشران برگزیده داخلی
موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی (ره)
انتشارات مدرسه
انتشارات فاطمی
انتشارات روزنه
انتشارات افق
انتشارات پیر خوزستان
اتحادیه ناشران قم به خاطر فعالیت ویژه در سالن امام علی(ع)
انتشارات دلیل ما به خاطر فعالیت نمونه در عرضه کتاب‌هایی درباره شخصیت و زندگی امام علی(ع)
ناشران برگزیده خارجی
دارالکتاب اسلامی

18 تا 28 اردیبهشت 1380
چهاردهمین دوره/محل دائمی نمایشگاه‌ها
فروش کتب خارجی قبل از نمایشگاه
فعالیت های فرهنگی دهه‌ هشتاد خورشیدی با چهاردهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران آغاز شد. هر سال به وسعت فضای نمایشگاهی افزوده ‌شد تا این‌که درچهاردهمین دوره به مساحت 38 هزار و 300 مترمربع رسید. در این دوره 1460 ناشر داخلی و 480 ناشر خارجی حضور داشتند و بیش از 125 هزار عنوان کتاب در بخش‌های داخلی و خارجی ارایه شد.
در اين دوره در بخش ناشران خارجي برای دسترسی آسان‌تر متقاضيان كتاب، سيستم فروش كتاب قبل از برگزاری نمايشگاه آزمايش شد. این نمایشگاه با حضور رییس‌جمهوری وقت سید محمد خاتمی برگزار شد.
برنامه‌ها و بخش‌های جنبی متعددی در این دوره برپا شد که از میان آن‌ها می‌توان به سالن ویژه امام حسین(ع)، سالن انتفاضه فلسطین، سالن کارنامه نشر، سالن جوانان، بررسی وضعیت کتاب در دهه 70، سالن فعالیت‌های فرهنگی و هنری کودکان و نوجوانان، چهارمین جشنواره صنعت چاپ و هشتمین نمایشگاه مطبوعات همزمان با نمایشگاه کتاب اشاره کرد.
آیین اختتامیه چهاردهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور رییس مجلس شورای اسلامی برگزار شد. از این دوره تا شانزدهمین دوره، ریاست نمایشگاه بر عهده «علي‌اصغر رمضان‌پور» بود.
در این دوره از نمایشگاه 24 کشور حضور داشتند.
ناشران برگزیده سال:
کودک و نوجوان دولتی: انتشارات مدرسه
کودک و نوجوان خصوصی: انتشارات قدیانی
بزرگسال دولتی و عمومی: انتشارات سمت
بزرگسال خصوصی شهرستان: نشرنی، انتشارات دلیل ما
ناشران دولتی و عمومی: انتشارات تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نوید شیراز
ناشران برگزیده نمایشگاه:
ناشران برگزیده داخلی
انتشارات ققنوس (لوح تقدیر و تندیس بلورین)
انتشارات قاصدک (لوح تقدیر و تندیس بلورین)
انتشارات امیرکبیر
انتشارات سروش
ناشر برگزیده خارجی
انتشارات جان وایلی

11 تا20 اردیبهشت 1381
پانزدهمین دوره/محل دائمی نمایشگاه ها
بررسی حقوق نشر

پانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور رییس مجلس شورای اسلامی افتتاح شد. در این دوره 1852 ناشر داخلی با 76 هزار عنوان کتاب و 600 ناشر خارجی با 65 هزار عنوان کتاب حضور داشتند.
همایش بررسی حقوق نشر کتاب در ایران، چالش‌ها و رهیافت‌ها  به عنوان برنامه ویژه، بخش سرای ایران، نمایشگاه فرهنگ عاشورا، سرای فلسطین، سرای افغانستان، سرای تاجیکستان، سرای اهل قلم، میزگرد نشر الکترونیک در ایران، روز فرهنگی قزاقستان، بررسی موانع جهانی شدن ادبیات ایران، همایش بررسی حقوق نشر کتاب در ایران، چالش‌ها و رهیافت‌ها و میزگرد فرهنگ سازان استان همدان، عناوین بخش‌ها و برنامه‌های  این دوره از نمایشگاه کتاب تهران بود.
آیین اختتامیه پانزدهمین دوره این رویداد فرهنگی، با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت، احمد مسجدجامعی برگزار شد.
در این دوره که نهمین نمایشگاه مطبوعات همزمان با نمایشگاه کتاب برگزار شد 37کشور در نمایشگاه کتاب حضور داشتند.
ناشران برگزیده سال:
بزرگسال دولتی: انتشارات وزارت امور خارجه
بزرگسال خصوصی: انتشارات گوهر دانش
بزرگسال: ققنوس
بزرگسال شهرستانی: انتشارات دلیل ما
کودک و نوجوان دولتی: موسسه فرهنگی منادی تربیت
ناشران برگزیده نمایشگاه:
ناشران برگزیده داخلی

بوستان کتاب قم
انتشارات امیرکبیر
آستان قدس رضوی
انتشارات صدرا
موسسه توزیع دارالکتب العلمیه
انتشارات خانه ادبیات
ناشر برگزیده خارجی
نماینده موسسه انتشاراتی آلفرد مک میلان

14 تا 24 اردیبهشت 1382
شانزدهمین دوره/محل دائمی نمایشگاه‌ها

نخستین دوره بازار جهانی کتاب 
شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور رییس جمهوری وقت حجت الاسلام «سید محمد خاتمی» افتتاح شد. در این دوره، 1900 ناشر داخلی با 80 هزار عنوان کتاب و 900 ناشر خارجی با 75 هزار عنوان کتاب حضور داشتند.
این دوره با شعار «کتاب، کودک، خانواده» در چهار بخش اصلی ناشران داخلی، ناشران خارجی، کودک و نوجوان و برنامه‌های جنبی برگزار شد.
در شانزدهمین دوره این رویداد فرهنگی برگزاری برنامه‌های متعدد فرهنگی را شاهد بودیم؛ نمایشگاه فرهنگ عاشورا، بخش ویژه امام خمینی(ره) روایت ناگفته، فلسطین زندگی در بطن واقعه (نمایش شهرک جنین قبل و بعد از خرابی)، سرای ایران (با حضور بیش از 175 نفر نمایندگان مجلس، استانداران سراسر کشور، مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان‌ها و معاون پارلمانی وزارتخانه‌ها و ...)، کتاب و کتابخانه جلوه‌های بارز تمدن اسلامی (نمایش ماکت بیش از 40 کتابخانه بزرگ جهان اسلام)، نخستین نمایشگاه و مسابقه طراحی جلد کتاب (با نمایش 150 اثر، سالن ویژه شهید چمران به روایت عکس و اسناد، سرای اهل قلم با برپایی 29 نشست، سالن کارنامه نشر، نمایشگاه معلمان مولف، نمایشگاه ویژه کودک و نوجوان (به مناسبت شعار اصلی نمایشگاه تحت عنوان کتاب، کودک و خانواده)، دهمین نمایشگاه مطبوعات همزمان با نمایشگاه کتاب و نخستین دوره بازار جهانی کتاب برنامه‌های این دوره را تشکیل می دادند. 
این دوره از نمایشگاه کتاب با حضور رییس وقت مجلس شورای اسلامی و معرفی برگزیدگان به کار خود پایان داد.
در این دوره از نمایشگاه 55 کشور حضور داشتند.
ناشران برگزیده سال:
بزرگسال دولتی و عمومی: انتشارات سمت
بزرگسال شهرستانی: نوید شیراز
بزرگسال خصوصی: نشر نی
کودک و نوجوان خصوصی: انتشارات شباویز
ناشران برگزیده نمایشگاه:
ناشران برگزیده داخلی
موسسه فرهنگی دیباگران تهران
موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی(قدس ره)
انتشارات دلیل ما
انتشارات پیدایش
ناشران برگزیده خارجی
موسسه آل البیت لاحیاء التراث
جهان ادیب
14 تا 24 اردیبهشت 1383
هفدهمین دوره/محل دائمی نمایشگاه ها
1200 ناشر خارجی با 43753 عنوان کتاب
در دوره‌های هفدهم و هجدهم محمدعلی شعاعی، رییس نمایشگاه بود. هفدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با 1123 ناشر داخلی با 131366 عنوان کتاب و 1200 ناشر خارجی با 43753 عنوان کتاب اردیبهشت سال 1383 با شعار «بخوان» و با حضور رییس جمهوری وقت حجت الاسلام «سید محمد خاتمی» گشایش یافت. در این نمایشگاه 1200 ناشر خارجی برای نخستین بار حضور یافتند.
تالار مهر و ماه به مناسبت میلاد پیامبر اعظم(ص) و امام جعفر صادق(ع)، سرای ایران، فعالیت‌ها و سرگرمی‌های کودکان و نوجوانان، سالن معلمان مولف و غرفه کتاب سال ولایت از جمله برنامه و بخش‌های این دوره از نمایشگاه بود.
هفدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور رییس وقت مجلس شورای اسلامی و معرفی برگزیدگانش به کار خود پایان بخشید.
در این دوره از نمایشگاه 45 کشور حضور داشتند.
ناشران برگزیده سال:
بزرگسال خصوصی: نشر نی
بزرگسال وابسته به نهاد دولتی و عمومی: بوستان کتاب قم وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی، انتشارات به نشر (آستان قدس رضوی)
بزرگسال شهرستانی: انتشارات انصاریان
کودک و نوجوان خصوصی: انتشارات شباویز، انتشارات قدیانی، انتشارات زیتون
کودک و نوجوان شهرستانی: آئین تربیت
کودک و نوجوان دولتی: موسسه فرهنگی منادی تربیت
ناشران برگزیده نمایشگاه:
ناشران برگزیده داخلی

انتشارات اساطیر
انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی
انتشارات افق
انتشارات مدرسه
انتشارات امامت
ناشران برگزیده خارجی
ویژه نشر
موسسه الاعلمی للمطبوعات
مرکز تحقیقات کامپیوتر در علوم اسلامی

14 تا 24 اردیبهشت 1384
هجدهمین دوره/محل دائمی نمایشگاه ها
رونق نشر الکترونیک
در هر دوره نمایشگاه بر اساس اقتضائات نشر و تصمیم مسئولان برای برگزاری جامع‌تر نمایشگاه بخش‌هایی به آن اضافه ‌می‌شد، در هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران 1000 عنوان کتاب الکترونیکی از سوی 138 ناشر در فضایی به مساحت 1400 مترمربع ارایه شد. این ناشران محصولات جدیدشان را در قالب متون جدید و نوشتاری در معرض دید عموم قرار دادند.
این دوره از نمایشگاه کتاب تهران با ریاست «محمدعلی شعاعی» و حضور رییس‌جمهوری وقت حجت الاسلام «سید محمد خاتمی» افتتاح شد. در بخش بین‌المللی نمایشگاه 756 ناشر از کشورهای خارجی شرکت داشتند و به عرضه 126 هزار عنوان کتاب پرداختند. همچنین در بخش داخلی، 1818 ناشر داخلی با 94 هزار عنوان کتاب در نمایشگاه حضور داشتند.
«درخت ایران ریشه در آب‌های خلیج فارس دارد» شعار این نمایشگاه بود. همچنین سالن بانوی آب و آفتاب، سرای ایران و خلیج فارس، فعالیت‌های فرهنگی و هنری کودکان و نوجوانان، سالن علم، دانش و جنبش نرم افزاری، 50 نشست فرهنگی، ادبی، جلسات نقد و بررسی و تجلیل از فرهیختگان از جمله برنامه‌ها و بخش‌های دوره مذکور به شمار می‌آیند.
آیین پایانی هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، با حضور رییس وقت مجلس شورای اسلامی «دکتر غلامعلی حداد عادل» برگزار شد.
در این دوره از نمایشگاه 51 کشور حضور داشتند.
ناشران برگزیده سال:
کودک و نوجوان وابسته به نهادهای دولتی و عمومی: انتشارات قدیانی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، انتشارات مدرسه،
انتشارات اساطیر
بزرگسال خصوصی شهرستان: انتشارات انصاریان
بزرگسال وابسته به نهاد دولتی و عمومی: انتشارات سمت
ناشران برگزیده نمایشگاه:
ناشران برگزیده داخلی
انتشارات فرهنگ معاصر
امیرکبیر
انتشارات زیتون
انتشارات مرسل
شهرکتاب
انتشارات شباویز(خصوصی)
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان (دولتی)

13 تا 23 اردیبهشت 1385
نوزدهمین دوره/محل دائمی نمایشگاه ها
خداحافظ نمایشگاه بین المللی

نوزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که با حضور رییس جمهوری وقت «محمود احمدی‌نژاد» برگزار شد، آخرین نوبتی بود که محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران میزبان این رویداد فرهنگی بود. ترافیک، نامناسب بودن مکان برای برگزاری نمایشگاه کتاب و دلایل سیاسی کار خودش را کرد، تا مسوولان از این مکان خداحافظی کنند. در دوره نوزدهم ریاست نمایشگاه بر عهده «احسان‌الله حجتی» بود.
در این دوره از نمایشگاه 925 ناشر خارجی با 150 هزار عنوان کتاب و 1809 ناشر داخلی با 123 هزار عنوان کتاب حضور داشتند. سالن پیامبر اعظم(ص)، اجرای مسابقه کتابخوانی سالن فلسطین، نمایش کوچکترین قرآن، چاپ قرآن با بهره از معرق‌کاری برای نخستین‌بار، فعالیت‌های محیط باز نمایشگاه مثل تئاتر خیابانی، حمایت از استفاده از انرژی هسته‌ای عناوین برخی از برنامه‌ها و بخش‌های جنبی این نمایشگاه را تشکیل می‌دهند.
نوزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور رییس وقت مجلس شورای اسلامی «دکتر غلامعلی حداد عادل» به کار خود پایان داد.
در این دوره از نمایشگاه 66 کشور حضور داشتند.
ناشران برگزیده سال:
کودک و نوجوان خصوصی: کتاب‌های بنفشه وابسته به انتشارات قدیانی
کودک و نوجوان دولتی: انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، انتشارات مدرسه
بزرگسال خصوصی تهران: انتشارات عابد
بزرگسال خصوصی شهرستان: انتشارات مدرسه علی بن ابیطالب شهرستان قم
بزرگسال دولتی: انتشارات بوستان کتاب
ناشران برگزیده نمایشگاه:
ناشران برگزیده داخلی

موسسه جغرافیایی کارتوگرافی گیتاشناسی
انتشارات نوید شیراز
انتشارات افق

12 تا 22 اردیبهشت 1386
بیستمین دوره/مصلی امام خمینی (ره)
انتقال فضای نمایشگاه کتاب

از مدت‌ها پیش به دلیل معضل ترافیکی و همچنین نبود دسترسی راحت شهروندان حرف از تغییر مکان نمایشگاه بود،اما گزینه دیگر که امکانات کافی نمایشگاهی داشته باشد، اصلاً وجود نداشت؛ موضوعی که هم‌چنان دامن‌گیر نمایشگاه است. سرانجام مصلی امام خمینی(ره) به عنوان مکان جدید نمایشگاه کتاب مطرح شد.
سرانجام بحث جا‌به‌جایی به یک نتیجه عملی رسید و بیستمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به مصلی منتقل شد. این تصمیم مزیت‌هایی داشت اما همچنان جای مطلوب برای نمایشگاه کتاب نبود و این جا‌به‌جایی با انتقاد شماری از ناشران مواجه شد.
استدلال منتقدان این بود که مصلی برای برگزاری نمایشگاه کتاب طراحی نشده‌است. نمایشگاه بیستم را «محمود احمدی‌نژاد»، رییس جمهوری وقت با ریاست «محسن پرویز» افتتاح کرد. در این نمایشگاه 925 ناشر خارجی با 150 هزار عنوان کتاب، 1836 ناشر داخلی با 123768 عنوان کتاب حضور داشتند.
در این دوره نمایشگاه، عرضه کتاب‌های چاپ شده در دوره اصلاحات با محدودیت‌هایی روبه‌رو شد. همچنین اداره کتاب در دوره وزارت محمدحسین صفارهرندی بر ارشاد، در صدور مجوز کتاب‌های چاپ شده در سال‌های اصلاحات تجدیدنظر ‌کرد. خیلی از کتاب‌های چاپ شده در آن سال‌ها مجال تجدیدچاپ پیدا نکردند.
از جمله بخش‌ها و برنامه‌های این دوره از نمایشگاه کتاب تهران می‌توان به سالن اتحاد ملی، ‌سرای فلسطین (نمایش آثار مکتوب، پایان نامه ها و عکس در مورد فلسطین)، غرفه غدیر (بنیاد بین‌المللی غدیر)، اقوام ایرانی و هویت ایرانی (نمایش پوشاک سنتی اقوام ایرانی، کتب اقوام ایرانی و پژوهش‌های قوم‌نگاری ایرانی)، سالن انسجام اسلامی (شامل عفاف و حجاب در ادیان الهی، پاسداران اهل قلم و بسیج همراه نسل سوم)، مسجد مکان وحدت، پنجمین بازار جهانی کتاب ایران، فعالیت‌های فرهنگی و هنری کودکان و نوجوانان و تئاتر خیابانی اشاره کرد. بیستمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور رییس وقت مجلس شورای اسلامی دکتر «غلامعلی حداد عادل» به کار خود پایان داد.
در این دوره از نمایشگاه 66 کشور حضور داشتند.
ناشران برگزیده سال:
بزرگسال خصوصی تهران: انتشارات سخن
بزرگسال شهرستانی : نتشارات دلیل ما
بزرگسال دولتی: انتشارات امیرکبیر
کودک و نوجوان شهرستانی: انتشارات عروج اندیشه (مشهد)
کودک و نوجوان دولتی: مدرسه برهان
ناشران برگزیده نمایشگاه:
ناشران برگزیده داخلی
انتشارات فرهنگ معاصر
انتشارات سوره مهر
نشر پیدایش
نشر علمی و فرهنگی

12 تا 22 اردیبهشت 1387
بیست ‌و یکمین دوره/مصلی امام خمینی(ره)
 
کتاب و کپی‌رایت
از دوره بیست ‌و یکم تا بیست و پنجمین دوره نمایشگاه کتاب تهران با توجه به افزایش شمار ناشران و همچنین حمایت‌های دولت، شاهد افزایش کمی فعالیت‌های نمایشگاه بودیم؛ اما به لحاظ کیفی انتظار فعالان نشر و نویسندگان برآورده نشد. با این‌که برای عرضه کتاب‌ها در نمایشگاه ضوابط و قوانینی موجود بود، در این دوران، کتاب‌هایی در طول نمایشگاه جمع‌آوری ‌شد. همچنین برخی ناشران به دلایل مختلف از حضور در نمایشگاه کتاب تهران منع ‌شدند.
بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با ریاست محسن پرویز و حضور معاون اول رییس‌جمهوری وقت «پرویز داوودی» افتتاح شد. در این دوره 1968 ناشر داخلی با 200 هزار عنوان کتاب و 780 ناشر خارجی با 150 هزار عنوان کتاب شرکت کردند.
در این دوره برنامه‌های متنوعی برگزار شد که از آن میان می‌توان به برگزاری روز جهانی کتاب و کپی‌رایت، سالن ویژه معرفی فعالیت‌های فرهنگی و هنری کشورهای عضو اکو، فعالیت‌های فرهنگی و هنری کودکان و نوجوانان و ششمین دوره بازار جهانی کتاب اشاره کرد.
آیین پایانی این نمایشگاه با حضور رییس وقت مجلس شورای اسلامی دکتر «غلامعلی حداد عادل» برگزار شد. در این مراسم از ناشران برگزیده قدردانی شد.
در این دوره از نمایشگاه 75 کشور حضور داشتند.
ناشران برگزیده سال:
بزرگسال خصوصی: نشر سخن
بزرگسال شهرستانی: انتشارات دلیل ما
بزرگسال دولتی و عمومی: انتشارات بوستان کتاب قم
کودک و نوجوان خصوصی: انتشارات محراب قلم
کودک و نوجوان دولتی و عمومی: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
ناشران برگزیده نمایشگاه:
ناشران برگزیده داخلی
انتشارات فاطمی
انتشارات آستان قدس رضوی
انتشارات نوید شیراز
انتشارات شباویز
نشر شاهد
انتشارات گاج
ناشران برگزیده خارجی
انتشارات تیمه
دانش کتیبه
16 تا 26 اردیبهشت 1388
بیست ‌و دومین دوره/مصلی امام خمینی(ره)
تجلیل از نویسندگان و بزرگان
بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با ریاست «محسن پرویز» و با حضور رییس جمهور وقت «محمود احمدی‌نژاد» افتتاح شد. در این دوره، 1982 ناشر داخلی با 207 هزار عنوان کتاب و 1400 ناشر خارجی با 70 هزار عنوان کتاب شرکت داشتند.
از جمله برنامه‌های این دوره از نمایشگاه کتاب تهران می‌توان به نقد و بررسی و رونمایی از کتاب، تجلیل از نویسندگان و بزرگان این عرصه، سالن ویژه آثار مرتبط با حضرت زهرا (س)، سالن چاپ و نشر، سالن علمی و آموزشی، نمایش‌های خیابانی با موضوع کتاب و کتابخوانی، سالن کتاب و کتابخوانی، سالن دین و فرهنگ، فعالیت‌های فرهنگی و هنری کودکان و نوجوانان، کارنامه نشر، اطلاع‌رسانی رایانه‌ای و محیطی و عمومی و هفتمین دوره بازار جهانی اشاره کرد.
آیین پایانی این نمایشگاه، با حضور رییس وقت مجلس شورای اسلامی «دکتر علی لاریجانی» و با معرفی برگزیدگان برگزار شد.
در این دوره از نمایشگاه 75 کشور حضور داشتند.
ناشران برگزیده سال:
بزرگسال خصوصی تهران: نشر نی
بزرگسال خصوصی شهرستان: انتشارات دلیل ما
ناشران دولتی: انتشارات سوره مهر، موسسه بوستان کتاب قم
کودک و نوجوان خصوصی: انتشارات پیدایش، انتشارات محراب قلم
کودک و نوجوان وابسته به نهاد دولتی و عمومی: موسسه فرهنگی مدرسه برهان، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
ناشران برگزیده نمایشگاه:
ناشران برگزیده داخلی

انتشارات کتابخانه مجلس
انتشارات سمت
انتشارات فاطمی
انتشارات آییژ
انتشارات مبتکران
انتشارات افق
انتشارات اسراء
انتشارات عروج اندیشه
ناشران برگزیده خارجی
شرکت ویژه نشر
شرکت مک گروهیل
موسسه خدمات دانش کتیبه
غرفه ترکیه
انتشارات علمی و فرهنگی
انتشارات خانه فرهنگ و هنر گویا

15 تا 25 اردیبهشت 1389
بیست ‌و سومین دوره/مصلی امام خمینی(ره)
 حضور 80 کشور در نمایشگاه
بیست و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با ریاست «محسن پرویز» و با حضور معاون اول رییس‌جمهور وقت «محمدرضا رحیمی» افتتاح شد. در این دوره 1954 ناشر داخلی با 205 هزار عنوان کتاب و 980 ناشر خارجی با 170 هزار عنوان کتاب حضور داشتند.
غرفه ویژه بزرگداشت مقام و سیره حضرت زهرا(س)، سالن کتاب و کتابخانه- کارنامه نشر، سالن دین و فرهنگ، مسابقه عکاسی سالن چاپ و نشر، سالن علمی و آموزشی، سالن هنرهای تجسمی، سالن دستاوردهای انقلاب، سالن نرم‌افزاری از جمله برنامه‌ها و بخش‌های مختلف این دوره از نمایشگاه کتاب تهران بودند.
بیست و سومین نمایشگاه کتاب تهران با حضور رییس جمهوری وقت « محمود احمدی‌نژاد» به کار خود پایان داد.
در این دوره از نمایشگاه 80 کشور حضور داشتند.
ناشران برگزیده سال:
بزرگسال خصوصی تهران: انتشارات سخن
بزرگسال خصوصی شهرستان: انتشارات نوید شیراز، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
بزرگسال دولتی و عمومی: انتشارات سمت، انتشارات سوره مهر
کودک و نوجوان خصوصی تهران: انتشارات قدیانی
کودک و نوجوان خصوصی شهرستان: انتشارات عروج اندیشه(مشهد)
کودک و نوجوان دولتی و عمومی: کانون پروش فکری کودکان و نوجوانان
بخش ویژه «تاریخ و ادبیات پایدار حماسه بزرگ دفاع مقدس»: انتشارات روایت فتح، انتشارات صریر و انتشارات سوره مهر
ناشران برگزیده نمایشگاه:
ناشران برگزیده داخلی

انتشارات علمی – فرهنگی
انتشارات قدر ولایت
انتشارات مرسل
سازمان جهاد دانشگاهی
انتشارات نص
انتشارات ارکان دانش
انتشارات رزمندگان اسلام
انتشارات چرخ و فلک
انتشارات حدیث نینوا
ناشران برگزیده خارجی
شرکت غزال جوان
خدمات کامپیوتری علوم اسلامی
جان وایلی
انتشارات دارالولاء لبنان
غرفه کشور ژاپن

14 تا 24 اردیبهشت 1390
بیست و چهارمین دوره/مصلی امام خمینی(ره)
کتب ارزشمند چاپ نخست
بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران  با ریاست «بهمن دری» و حضور رییس جمهوری وقت «محمود احمدی‌نژاد» افتتاح شد. در این دوره 2376 ناشر داخلی با 273200 عنوان کتاب و 1614 ناشر خارجی با 196200 عنوان کتاب حضور داشتند.
در این دوره، رویدادهای مهمی رخ داد که از آن میان می‌توان به ایجاد سالن ویژه نخستین بار (نمایش کتب ارزشمند چاپ نخست)، سرای اهل قلم با 200 نشست فرهنگی در موضوعات مختلف، سالن ویژه حضرت زهرا(س)، سرای کرسی آزاداندیشی، سالن کتاب و کتابخانه، سالن دین و فرهنگ، سالن چاپ و نشر، سالن علمی، آموزشی و هنری، سالن انقلاب اسلامی، سالن فعالیت‌های فرهنگی و هنری کودکان و نوجوانان، سالن ویژه فعالیت‌های فرهنگی، سالن کارنامه نشر، نهمین دوره بازار جهانی کتاب، سرای اهل قلم بین‌المللی و بیداری اسلامی (بازسازی میدان لؤلؤ بحرین و نمایشگاه عکس) اشاره کرد.
بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور رییس دفتر مقام معظم رهبری، حجت‌الاسلام «محمدی گلپایگانی» به کار خود پایان داد.
 در این دوره از نمایشگاه 67 کشور حضور داشتند.
ناشران برگزیده سال:
بزرگسال خصوصی تهران: انتشارات هرمس
بزرگسال خصوصی شهرستان(شایسته تقدیر): دلیل ما، انصاریان، نوید شیراز
بزرگسال دولتی: امیرکبیر، سوره مهر
کودک و نوجوان دولتی: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
ناشران برگزیده نمایشگاه:
ناشران برگزیده داخلی

انتشارات نگار
انتشارات پیام آزادی
انتشارات ستاره ها از خراسان رضوی
انتشارات علمی و فرهنگی
انتشارات علوم رایانه
انتشارات قدیانی
انتشارات منادی تربیت
اتحادیه تعاونی ناشران قم1390

13 تا 23 اردیبهشت 1391
بیست و پنجمین  دوره/مصلی امام خمینی(ره)
ربع قرن نمایشگاه کتاب
در بیست و پنجمین دوره نمایشگاه کتاب تهران با هدف همراهی با حرکت‌های مردم مسلمان کشور‌های منطقه خاورمیانه سالن بیداری اسلامی را‌ه‌اندازی شد و برنامه‌هایی در این حوزه به انجام رسید. همچنین همزمان با بیست و پنجمین دوره فعالیت نمایشگاه، بخش ویژه‌ای برای ربع قرن برگزاری نمایشگاه کتاب، با عنوان جهاد فرهنگی شکل گرفت.
بیست و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با ریاست «بهمن دری» و با حضور رییس جمهوری وقت دکتر «محمود احمدی‌نژاد» افتتاح شد. در این دوره 1396 ناشر داخلی با 207 هزار و 170 عنوان کتاب و 1600 ناشر خارجی با 136600 عنوان کتاب شرکت کردند. در این دوره برای دانشجویان 30 میلیارد ریال بن کارت دانشجویی در نظر گرفته شد.
از جمله برنامه‌های جنبی این دوره از نمایشگاه کتاب تهران می‌توان به سالن ربع قرن، سالن بیداری اسلامی، سالن کارنامه نشر، برگزاری 200 نشست در سراهای اهل قلم و سالن سرگرمی‌های کودکان و نوجوانان اشاره کرد.
آیین پایانی بیست و پنجمین نمایشگاه کتاب تهران با حضور معاون اول رییس جمهوری «محمد رضا رحیمی» برگزار شد.
در این دوره از نمایشگاه 77 کشور حضور داشتند.
ناشران برگزیده سال:
الف)حوزه ناشران بزرگسال
1- بخش خصوصی تهران: انتشارات هرمس و نشر نی شایسته قدردانی
2- بخش خصوصی شهرستان‌ها: انتشارات موسسه فرهنگی دارالحدیث
3- بخش عمومی و دولتی: انتشارات سوره مهر، انتشارات بوستان کتاب و سمت شایسته تقدیر
ب) حوزه ناشران کودک و نوجوان
1- بخش خصوصی تهران: انتشارات محراب قلم شایسته تقدیر
2- بخش خصوصی شهرستان: انتشارات عروج اندیشه شایسته تقدیر
بخش عمومی و دولتی: انتشارات موسسه فرهنگی مدرسه برهان و شرکت به نشر وابسته به آستان قدس رضوی
ناشران برتر حوزه بین‌الملل
1- بخش بازار جهانی کتاب‌های لاتین ایران: موسسه تنظیم نشر آثار امام خمینی (ره)
2- بخش بازار‌هانی کتاب‌های عربی ایران: بنیاد دایرة المعارف اسلامی
3- بخش ناشران الکترونیک ایران: موسسه خدمات کامپیوتر علوم اسلامی نور
4- بخش کشورها: اتحادیه ناشران افغانستان
5- بخش کتب ارزی: شرکت انتشارات جان وایلی
6- بخش کتب لاتین (عرضه مستقیم): انتشارات خدمات دانش کتیبه
7- بخش کتاب‌های عربی (عرضه مستقمی): شرکت انتشاراتی آوند دانش
ناشران برگزیده نمایشگاه:
1- بخش خصوصی، حوزه ناشران عمومی: انتشارات حکمت از تهران و انتشارات اسرا از قم
2- بخش خصوصی، حوزه ناشران دانشگاهی: غرفه انتشارات جامعه نگر
3- بخش خصوصی، حوزه ناشران کودک و نوجوان: غرفه‌های انتشارات حوا از تهران و مشترکا انتشارات جمال و انتشارات حدیث نینوا
4- بخش خصوصی، حوزه ناشران آموزشی: غرفه انتشارات تخته سیاه
5- بخش ناشران عمومی ودولتی: انتشارات سازمان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، انتشارات امیرکبیر، شایسته تقدیر
معرفي رسانه فعال در بيست و پنجمين نمايشگاه بين‌المللي کتاب تهران:
در بخش صداوسيما
۱- شبکه راديويي جوان
۲- شبکه دو سيما
۳- شبکه چهار سيما
در بخش روزنامه ها:
۱- روزنامه اطلاعات
۲- روزنامه کيهان
۳- روزنامه تهران امروز
در بخش خبرگزاري ها:
۱- خبرگزاري فارس
۲- خبرگزاري ايرنا (جمهوري اسلامي ايران)
۳- خبرگزاري ايکنا
 
11 تا 21 اردیبهست 92
بیست و ششمین دوره/مصلی امام خمینی(ره)
حذف یارانه خرید کتاب های خارجی

بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با کمک موسسه توسعه فرهنگ و هنر و با حضور رییس جمهوری وقت «دکتر محمود احمدی‌نژاد» افتتاح شد. در این دوره 2480 ناشر داخلی با 270 هزار عنوان کتاب و 1600 ناشر خارجی با 150 هزار عنوان کتاب و 102 ناشر الکترونیک شرکت کردند.
از جمله ویژگی‌های این دوره از نمایشگاه کتاب تهران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد : «بخش بین‌الملل نمایشگاه به مکان دیگری خارج از محدوده مصلی منتقل شد.»، «بخش ناشران الکترونیک پس از چند سال دوباره به نمایشگاه اضافه شد.» و «یارانه ارزی برای خرید کتب خارجی پس از 25 سال از نمایشگاه حذف شد.»
آیین پایانی بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران 21 اردیبهشت‌ماه برگزار شد.
ناشران برگزیده سال:
ناشران بزرگسال:

تهران: انتشارات سخن
شهرستان: انتشارات دلیل ما برگزیده و انتشارات نوید شیراز شایسته تقدیر
انتشارات سمت برگزیده و انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) شایسته تقدیر
ناشران کودک و نوجوان
خصوصی: انتشارات قدیانی
دولتی: انتشارات کانون پروروش فکری کودکان و نوجوانان
شهرستان: انتشارات براق.
ناشران برگزیده نمایشگاه:
غرفه انتشارت تلاوت آرامش، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دانشگاه پیام نور، آرمان، نور پردازان، لوح دانش، جامعه القرآن کریم، انتشارات مهر ارقام به عنوان ناشر برگزیده نمایشگاه در دو بخش ناشران داخلی و دانشگاهی انتخاب و معرفی شدند.
در بخش بین الملل، غرفه انتشارات «نگارستان کتاب آبی» ازحوزه لاتین و «موسسه علمی» از حوزه ناشران عربی، شایسته تقدیر شناخته شدند.
در بخش دیجیتال نمایشگاه کتاب، غرفه نشر الکترونیک،‌ مرکز تحقیقات علوم رایانه ای حوزه علمیه اصفهان و مرکز علوم رایانه ای اسلامی نور به عنوان غرفه های برگزیده نمایشگاه بیست و ششم معرفی شدند.

 10 تا 20 اردیبهست 93
بیست و هفتمین دوره/مصلی امام خمینی(ره)
نخستین نمایشگاه در دولت تدبیر و امید
و حالا بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با ریاست «سیدعباس صالحی» رییس نمایشگاه و با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر «حسن روحانی» رییس جمهوری افتتاح شد. به گفته مسوولان و متولیان این دوره از نمایشگاه 2 هزار و 330 ناشر داخلی (عمومی،دانشگاهی، کودک و نوجوان و آموزشی) حضور دارند. 
قرار است در این دوره شاهد تحولاتی در نمایشگاه کتاب تهران باشیم که از آن میان می‌توان به برپایی سالن ترجمه و حضور نخبگان و فرهیختگان در روزهای مشخصی از نمایشگاه اشاره کرد.
این نمایشگاه به مدت 10 روز در مصلای امام خمینی (ره) با شعار «بهشت دانایی در ضیافت کلمات» از ساعت 10 تا 22 میزبان علاقه‌مندان به کتاب است.

تهیه کنندگان گزارش: حسن همایون، مهسا مقدس نژاد، محمد عکاف

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها