به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیدین آغداشلو، هنرمند و هنرشناس بین‌المللی ایران در آیین رونمایی از «شاهکارهای هنر ایران در مجموعه‌های لهستان» گفت: ما ایرانی‌ها در طول تاریخ اهل تصرف سرزمین‌ها نبودیم و فرهنگ و هنر خود را از راه‌های دیگری مانند تجارت به دیگر سرزمین‌ها صادر کرده‌ایم. تجارت در امر گسترش فرهنگ نقش موثر و به‌سزایی داشته و دارد. 

وی افزود: مجموعه‌های لهستان نیز از همین عنصر تجارت از ارزش بالایی برخوردار است؛ چرا که آن‌ها این آثار را از طریق تجارت در طول تاریخ از خود هنرمندان و یا فروشندگان قانونی، به ویژه در دوران صفویه خریداری کردند و مانند دیگر اروپایی‌ها ما را غارت نکردند. 

آغداشلو در ادامه به مِهر و علاقه مردمان لهستان به ایران اشاره کرد و گفت: روسیه تزاری با غارت مقبره شیخ صفی‌الدین اردبیلی موزه آرمیتاژ در سن‌پترزبورگ را غنی کرد. «مادام دیولافوآ» که با همسرش در شوش کاوش می‌کرد در یادداشت‌هایش روزانه‌اش نوشته بود که «اگر نمی‌توانستند سرستونی را با خود به فرانسه ببرند با پتک آن را نابود می‌کردند...»، اما مجموعه‌های هنر ایران در لهستان، مجموعه‌های مهر و تجارت و گردآوری آثار بدون زور و استثمار است و نشان دهنده علاقه بسیار لهستانی‌ها به هنر و فرهنگ ایرانی. 

این هنرمند و هنرشناس همچنین اظهار کرد: کتاب دو جلدی «شاهکارهای هنر ایران در مجموعه‌های لهستان» شامل تکه‌های گمشده هنر ایران است. من شیفته آثار رضا عباسی، هنرمند مینیاتوریست دوران صفویه، هستم و درباره او بسیار تحقیق کرده‌ام، اما دو اثر درخشانی را که از رضا عباسی در این کتاب است، پیشتر در هیچ جایی ندیده بودم. ما باید بسیاری از آثار هنری‌مان را در جاهایی که حتی فکرش را نیز نمی‌کنیم، جست‌وجو کنیم. 

وی در ادامه با اشاره به تلاش بسیار لهستانی‌ها در حفظ و صیانت از آثار هنری ایران‌شان گفت: جنگ‌افزارهای منحصر به فرد و حتی برخی از زیباترین نگاره‌های مکتب ترکمن شیراز و خط‌های نفیسی از شاه‌محمود نیشابوری در مجموعه‌های لهستان است. بخشی از فرش‌های ایرانی متعلق به دوره صفویه نیز در این مجموعه دیده می‌شوند؛ فرش‌هایی که حتی به فرش لهستان معروف شدند و لهستانی‌ها چقدر خوب این آثار را نگهداری کردند، انگار که فرش تازه بافته شده است و اگر این‌ها در ایران می‌ماند، ما با جفاکاری نمی‌توانستیم از آن‌ها نگهداری کنیم. 

آغداشلو در بخش دیگری از سخنرانی خود اشاره کرد: آثار هنری ایران مانند کاشی‌های جدا افتاده‌ای از یک تصویر بزرگ هستند که باید با تلاش بسیار به هم وصل شوند. من از نزدیک دیده‌ام که چه آثار هنری گرانبهایی در کشورهای رومانی، مجارستان و حتی گرجستان است و آدم از این مساله بسیار اندوهگین می‌شود. 

در بخش دیگری از این مراسم علیرضا اسماعیلی، معاون پژوهشی فرهنگستان هنر ضمن معرفی مجموعه دو جلدی «شاهکارهای هنر ایران در مجموعه‌های لهستان» گفت: در سال 2002، تعداد 400 اثر ایرانی محفوظ در مجموعه‌های هنری لهستان، به همت موزه ملی ورشو و وزارت فرهنگ لهستان، در طی نمایشگاهی به معرض تماشا قرار داده شدند. 

وی افزود: 30 موزه و کتابخانه، هشت صومعه و کلیسا و همچنین 6 مجموعه خصوصی در این نمایشگاه شرکت کردند. مجموعه‌های لهستان از غنی‌ترین گنجینه‌های آثار هنری ایرانی هستند. موسسه متن فرهنگستان هنر که وظیفه شناساندن این آثار به ایرانیان را دارد، تصمیم گرفت آثار به نمایش درآمده در این مجموعه را منتشر کند. 

اسماعیلی همچنین در بخش دیگری از سخنرانی خود به روابط فرهنگی و تجاری ایران و لهستان در طول تاریخ اشاره کرد. او در پایان از تادئوش مایدا برای تلاش دست‌اندکاران و سعه‌صدر در راستای انتشار این کتاب قدردانی کرد. 

در این مراسم تادئوش مایدا، استاد دانشکده شرق‌شناسی دانشگاه ورشو، موزه‌دار و پدیدآورنده این کتاب، جولیوس گوجیلو، سفیر کشور لهستان در ایران و بهمن وکیلی، مدیرعامل بانک توسعه صادرات ایران نیز سخنرانی کردند. 

همچنین رامین مهمان‌پرست، سفیر آینده ایران در لهستان، حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسین شاهمرادی، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور، مهدی حسینی، عضو هیات علمی دانشگاه هنر و برخی دیگر از چهره‌های فرهنگی و هنری نیز در این مراسم حضور داشتند. 

آیین رونمایی از کتاب دو جلدی «شاهکارهای هنر ایران در مجموعه‌های لهستان» عصر دیروز یکشنبه، 27 بهمن، با حضور آیدین آغداشلو، علیرضا اسماعیلی، معاون پژوهشی فرهنگستان هنر و مدیر موسسه «متن» و  تعدادی از مسوولان فرهنگی کشور در سالن ایران زمین فرهنگستان هنر برگزار شد. 

مجموعه دو جلدی «شاهكارهای هنر ايران در مجموعه‌های لهستان» با کوشش تادئوش مایدا، با شمارگان 1500 نسخه، 450 صفحه جلد اول و 270 صفحه جلد دوم و بهای دوره 270 هزار تومان از سوی موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن» فرهنگستان هنر روانه کتابفروشی‌ها شده است./