به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،این کتاب از سه بخش تشکیل شده‌است؛
در بخش نخست، موضوعاتی اعم از رابطه درویشی و لوطی‌گری، شخصیت ملی انعکاسی از نظام‌های ارتباطی، تحلیل محتوایی سه مجموعه روایت از شخصیت ایرانی و خصایل شخصیتی ایرانیان از نظر مستشرقان غربی، عربی و ایرانی بررسی شده‌است. در فصل دوم کتاب به چارچوب نظری و روش پژوهش مولف در انجام این تحقیق اشاره شده‌است و در فصل آخر کتاب نیز یافته‌های این پژوهش با ذکر روش‌ها و جزییات آماری آورده شده‌است. همچنین در پایان کتاب «پرسشنامه سنجش شخصیت اجتماعی در ایران» و پاسخنامه‌های سنجش شخصیت اجتماعی منتشر شده‌است.

در بخشي از اين كتاب آمده‌است:«فرهنگ و شخصیت با یکدیگر رابطه علت و معلولی دو جانبه دارند و می‌توانند بالقوه اثر دوگانه بر نظم اجتماعی داشته باشند. یعنی فرهنگ و شخصیت می‌توانند به نوبه خود سبب «ترقی اجتماعی» شوند و بالعکس قادرند اسباب زوال نظم اجتماعی را در عرصه تغییرات شتابان جهانی و افزایش جمعیت فراهم کنند. 

فرهنگ هر جامعه به‌ صورت مکتوب و غیرمکتوب نظام نمادین آن را در سطح کلان تشکیل می‌دهد و تولید و بازتولید آن عمدتاً در پهنه تعاملات اجتماعی صورت می‌گیرد. اما بازتاب آن را، کم‌وبیش و با احتیاط، می‌توان در مخرج مشترک شخصیت‌های اعضای جامعه ردیابی کرد. کتاب حاضر نتیجه کوشش اولیه‌ای است برای شناخت نسبی «منش» و شخصیت ایرانی. »

مسعود چلبی، استاد گروه جامعه‌شناسی دانشكده ادبیات و علوم انسانی سال 1331 در شهر یزد متولد شد. وی سال 1363 در مقطع دکترای جامعه‌شناسی از دانشگاه میشیگان غربی در آمریکا فارغ‌التحصیل شد.

توسعه و نظم اجتماعی، نظريه‌های جامعه شناختی، جامعه‌شناسی تطبيقی و روش‌شناسی از حوزه‌های پژوهشی چلبی به شمار می‌آیند. از جمله تالیفات این محقق جامعه‌شناسی می‌توان «تحلیل اجتماعی در فضای کنش» و «جامعه‌شناسی نظم» را نام برد.

چاپ نخست «بررسی تجربی نظام شخصیت در ایران» در یکهزار نسخه از سوی نشر نی، به قیمت 12 هزار تومان منتشر شده‌است.