معتمدی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، در این باره اظهار کرد: کتاب‌های درسی در گذشته بیشتر با هدف دانش‌افزایی تالیف و منتشر می‌شدند. مولفان این کتاب‌ها اطلاعات و دانستنی‌های خود یا سایر منابع مختلف را جمع‌آوری و در کتاب‌های درسی عرضه می‌کردند.
وی در ادامه گفت: در چنین شرایطی، معلم‌ها با روش سخنرانی مفاهیم کتاب‌های درسی را به دانش‌آموزان انتقال می‌دادند. دانش‌آموزان نیز این مفاهیم را به دقت فرامی‌گرفتند و به صورت کتبی یا شفاهی ارایه می‌کردند.

کارشناس آموزش و پرورش عنوان کرد: به‌تدریج در طول تاریخ مشخص شد این شیوه پاسخگو نیست چرا که دانش‌آموزان را به خزینه‌های علم تبدیل کرده بود و زمینه تولید علم فراهم نمی‌شد. در این شیوه دانش‌آموز، بیشتر تشویق می‌شد که اطلاعات بیشتری از محتوای کتاب را بدون اطلاعاتی افزون بر اطلاعات کتاب، دريافت كند. بنابراین تغییراتی در محتوای کتاب‌های درسی با هدف پژوهشگر شدن دانش‌آموزان اِعمال شد.

معتمدی توضیح داد: تغییرات محتوای کتاب‌های درسی به‌گونه‌ای بود که دانش‌آموزان به صورت مستقیم با سوال روبه‌رو می‌شدند و می‌اندیشیدند که چه پاسخی یا فرضیه‌ای برای سوال بیان کنند. این اقدام از دو دهه اخیر آغاز شد اما معلم‌ها کمتر با روش علمی آَشنا بودند به‌گونه ای که مشاهده می‌شد اغلب از همان شیوه قبلی برای تدریس محتوای کتاب‌های درسی استفاده می‌کردند.

رییس اتحادیه انجمن‌های علمی ـ آموزشی فیزیک معلمان ایران ادامه داد: به‌تدریج پژوهش‌سراها با هدف علاقه‌مند کردن دانش‌آموزان به کارهای پژوهشی راه‌اندازی شدند. کتاب‌های متعددی در این حوزه به رشته تحریر در آمدند. «آموزش پژوهش» عنوان کتابی است که خودم در این حوزه به نگارش درآوردم و آن را از طریق اتحادیه انجمن‌های علمی ـ آموزشی فیزیک معلمان ایران برای استفاده دانش‌آموزان به پژوهش‌سراها ارسال کردم. همایشی هم در تهران برگزار شد که در آن 52 نفر از دانش‌آموزان پژوهشگر استان‌های مختلف شرکت و مقاله‌های تحقیقی خود را ارایه کردند. بعد از مدتی این اقدام در پژوهش‌‌سراها به‌صورت جدی‌تر دنبال شد و بسیاری از معلم‌ها به آشنایی با روش علمی و تشویق دانش‌آموزان به انجام پژوهش موظف شدند.

وی ادامه داد: در تالیفات جدید کتاب‌های درسی به پژوهش، عمل کردن و یادگرفتن دانش‌آموزان توجه جدی‌ شده است، گفت: امیدوارم این روش به صورت کامل مورد توجه معلم‌ها قرار بگیرد به‌گونه‌ای که زمینه تولید علم از سوی دانش‌آموزان فراهم شود.

سوال‌های امتحانی پژوهش‌مدار باشند

معتمدی در پاسخ به این سوال که «برای توسعه امر پژوهش در مدارس چه پیشنهادی به وزارت آموزش و پرورش دارید؟» گفت: برای تحقق پژوهش در مدارس می‌توان پرسش‌های امتحانی دانش‌آموزان را از نمونه‌هایی انتخاب کرد که دانش‌آموزان پاسخ آن‌ها را با پژوهش‌هایی که انجام می‌دهند، به دست آورند. در این صورت لازم است کارهای عملی نیز در امتحان‌های دانش‌آموزی منظور شوند و دانش‌آموزان فقط پاسخ‌های کتبی و حفظی ارایه نکنند بلکه پاسخ‌‌های عملی، تجربی و پژوهشی داشته باشند.

والدین، فرزندان را به پرسش‌گری تشویق کنند

کارشناس آموزش و پرورش به بيان این مطلب که گاهی اوقات والدین با فرزندانشان در انجام کار پژوهشی در منزل همکاری نمی‌کنند یا در صورت همکاری، به دلیل مشغله‌های ذهنی متعدد یا فرصت محدودی که دارند، پاسخ سوال‌ها را در اختیار فرزندانشان قرار می‌دهند یا پژوهش مورد نظر را بدون دخالت فرزندانشان انجام می‌دهند گفت: به شدت علاقه‌مندیم دانش‌آموزان را به‌گونه‌ای تربیت کنیم که بتوانند بیندیشند نه آن‌که اندیشه پدر و مادر خویش را به جای اندیشه خود به معلم و مدرسه ارایه کنند. می‌خواهیم هر یک از دانش‌آموزان چشمه‌ای برای اندیشیدن باشند نه محفل یا مخزنی برای اندیشه دیگران.

وی در ادامه گفت: لازم است والدین، فرزندان خود را به پرسشگری تشویق کنند نه آن‌که پاسخ پرسش‌ها را به آن‌ها تحویل دهند. ما پدر و مادر مشوق اندیشیدن می‌خواهیم نه آن‌که اندیشه و کار خود را برای گرفتن نمره بهتر به فرزند خود تحمیل کنند.