به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، «سرسخن» شماره 183 با عنوان «جایگاه تاریخی ایران در سنت شرق‌شناسی» به‌قلم ناصر صدیقی، شرق‌شناسی را این‌گونه تعریف می‌کند و می‌نویسد: «شرق‌شناسی، در واقع، پدیده‌ای است که با آغاز تاریخ اروپای عصر مدرنیته پدید آمده و اصول و مبانی فکری آن از مفهوم اروپای مدرن جدا و مستقل نیست. در سنت مطالعاتی شرق‌شناسی با توجه به این‌که تجربه تاریخی برخاسته از مدرنیته و بورژوازی و سرمایه‌داری اروپایی امری اصیل انگاشته می‌شود، جوامع مشرق‌زمین با این معیارها ارزیابی می‌شود.»
در بخش «گفت‌وگو» ابراهیم توفیق و داریوش رحمانیان درباره «سنت‌های شرق‌شناسی در مطالعات اسلامی ایرانی» سخن گفته‌اند. توفیق معتقد است: «در طول تاریخ وقتی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها و ادیان مختلف وارد مراودات صلح‌آمیز یا غیرصلح‌آمیز می‌شدند به اجبار نام‌گذاری اتفاق می‌افتاد و نام‌گذاری ناگزیر خصلتی تقلیل‌گرا دارد و چیزی را به‌طور کامل نمی‌توان بیان کند.»
رحمانیان می‌گوید: «شرق‌شناسی یک رویکرد ذات‌باورانه و اسنشیالیستی، بین انسان غربی و انسان شرقی یک جدایی فرض می‌کند و خود را در مقام «سوژه» و طرف مقابل را در مقام «ابژه» می‌نشاند و بنابراین، تعریف خودش را تعریف دیگری آغاز می‌کند.»
«نظرگاه» این شماره سه مقاله با عنوان‌های «ایران‌شناسی: تعامل و تفاوت رویکردها با اسلام‌شناسی و شرق‌شناسی» به‌قلم محسن الویری، «خاورشناسی روسی: ویژگی‌ها و سرشت تاریخی» نوشته جواد مرشدلو و «ایران‌شناسی و شرق‌شناسی: از پنجره تا آیینه» تالیف رضا دبیری‌نژاد را دربردارد.
الویری در مقاله «ایران‌شناسی: تعامل و تفاوت رویکردها با اسلام‌شناسی و شرق‌شناسی» نوشته است: «شرق‌شناسی، در آغاز، اغلب به مفهوم زبان‌شناسی شرقی به‌کار می‌رفت که از طریق آن، شناختِ اخلاق، عادات، تاریخ، ادیان، علوم و ادبیات یا چند ملت از ملل شرق ممکن می‌شد.»
در بخشی از متن «خاورشناسی روسی: ویژگی‌ها و سرشت تاریخی» آمده است: «با وجود حجم و اهمیت چشم‌گیر پژوهش‌های خاورشناسی در روسیه و جایگاه برجسته ایران و سرزمین‌های پیرامون آن، نظیر آسیای میانه و قفقاز، هنوز هیچ پژوهش درخوری در این زمینه به زبان فارسی صورت نگرفته است.»
«احسان نراقی اعتقاد داشت که روش‌های علوم اجتماعی غربی را به تنهایی در صحنه پژوهش‌های اجتماعی در ایران نمی‌توان به کار بست، بلکه باید آن‌ها را با شرایط بومی سازگار ساخت» این نوشته به بخشی از مقاله «ایران‌شناسی و شرق‌شناسی: از پنجره تا آیینه» نوشته رضا دبیری‌نژاد اختصاص دارد.
«کنکاش» شماره 183 به مقاله‌های «نقدی بر اجتماعیون عامیون» نوشته مسعود عرفانیان، «جدایی تالش شمالی از ایران» به‌قلم سید رضا حسینی، «آموزش دیروز و امروز» به‌کوشش زهرا حاتمی و «تاریخ ایراهستان» مصطفی ابراهیمی به معرفی کتاب‌های «اجتماعیون عامیون» سهراب یزدانی، «دو رساله و دو گزارش درباره تالش شمالی» به‌کوشش حسین احمدی، «از مکتب‌خانه تا مدرسه» از علی سیدین و «ایراهستان در گذر تاریخ (اوضاع تاریخی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی گله‌دار، اسیر، فال، مُهر، وَراوی، لامِرد، اَشکنان، علامرودشت، کنگان، طاهری، عسلویه و پارسیان)» به‌قلم محمدصادق فریدون‌نژاد پرداخته است.
«سازمان نظامی هخامنشیان» به‌قلم یزدان صفایی،«قباله کارگزاری اصفهان» نوشته علی رستم‌نژاد نشلی، «تاریخ‌‌شناسی و تاریخ‌نگاری» به‌همت مرجان مهدی‌مقدم و «تاریخ ایلام» اثر ابراهیم بوچانی چهار مقاله در بخش «بازتاب» این شماره را تشکیل می‌دهند.
«تاریخ‌نگاران» نیز در این شماره و به‌قلم مریم ارجح «تاریخ‌نگاری عبدالرزاق سمرقندی» مربوط به دوره تیموریان و سده نهم هجری‌قمری را معرفی، نقد و بررسی کرده است.
«بازرگان مجموعه‌دار» نوشته زهرا رحیمی در بخش «پرتوهای تلاش» مروری بر زندگی حسین‌آقا ملک، واقف موزه ملک دارد. مریم شاه‌حسینی در مقاله «پوشاک ایرانی»، کتاب «آشنایی با لباس‌ها و پوشاک سنتی مردم مناطق مختلف ایران» را معرفی کرده و آخرین مقاله این شماره نیز به «زندگی و مبارزات حاج هاشم امانی» به‌قلم مجتبی سلطانی‌احمدی اختصاص دارد.
«کوتاه از تاریخ»، «پیشخوان انگلیسی» و «پیشخوان فارسی» به‌همراه «چکیده انگلیسی» برخی مقاله‌های پایانی این شماره از ماهنامه «کتاب‌ماه تاریخ و جغرافیا» را تشکیل می‌دهند.
شماره 183 «کتاب‌ماه تاریخ و جغرافیا» ویژه مردادماه به سردبیری حبیب‌الله اسماعیلی در 104 صفحه و بهای دوهزار تومان از سوی موسسه خانه کتاب راهی پیشخوان کتابفروشی‌ها و روزنامه‌فروشی‌ها شده است.
جمعه ۱۸ مرداد ۱۳۹۲ - ۱۰:۱۸
نظر شما