به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، امیرحسین ذکرگو، پژوهشگر هنر، خطاط، نقاش، عکاس و استاد موسسه بینالمللی اندیشه و تمدن اسلامی مالزی در گفتوگو با «ایبنا» از کتاب تازهاش و دیگر موضوعات مورد تحقيقش سخن گفت.
عمده تالیفات ذکرگو در زمینه هنر هند و فلسفه شرقی (با تمرکز بر آثار آناندا کومارا سوامی) است.
ذکرگو در ابتدا درباره علاقهاش به هنر هند گفت: من بیش از ده سال در هند زندگی کردم و در این مدت در هنر و فلسفه هند مطالعه و تحقیق میکردم. در همین دوران با آرا و افکار هنرمند و متفکر بزرگ معاصر، کوماراسوامی آشنا شدم و ربع قرن است که روی آثار او مطالعه و تحقیق میکنم.
وي توضيح داد: کوماراسوامی علاوه بر اینکه در بطن و بنیان مبانی تفکر شرقی تأمل میکند، به تعادل و درک متقابل میان شرق و غرب در جوامع و درون انسانها هم میپردازد، چون موضوع شرق و غرب همانطور درون تکتک انسانها هم حضور دارند، و تا زمانی که این دو قطب درون انسانها به آشتی نرسند، در جهان هم نمیتوانند به صلح و آشتی برسند.
ذکرگو که کتاب «فلسفه هنر شرقی و مسیحی» را ترجمه کرده، درباره تفاوتهای فلسفه هنر در شرق و غرب گفت: در غرب فلسفه رشتهای از علوم و معارف انسانی بوده و هر شخص میتوانسته در این زمینه مطالعه کند و یا بینیاز از آن بهراحتی به زندگیاش ادامه دهد. اما در شرق چنین نبوده. فلسفه در شرق در بطن زندگی مردم جاری بوده و از ضروریات زندگی محسوب میشده. در شرق همهچیز فلسفه خودش را داشته؛ فلسفه زندگی، فلسفه مرگ، فلسفه ازدواج و...
«مبانی سنتی هنر و زندگی» عنوان کتاب تازه ذکرگو است. به گفته وی، برای اين کتاب نامی انتخاب شده که جامع باشد و همه موضوعهای مطرحشده در کتاب را در بربگیرد.
به گفته اين نویسنده در اين کتاب مباحثی چون فلسفه، تعلیم و تربیت، حکومتداری، هنر و شأن زن، مطرح شده و این مفاهیم در سنت هندی، آیین بودایی، دیگر سنتهای شرقی و حتی اسلام بررسي شده است.
عنوان فرعی این کتاب «تاملی در کتاب رقص شیوای آناندا کوماراسوامی» است و او دراینباره توضیح داد: «متن کامل کتاب «رقص شیوا» در اين کتاب ترجمه شده است اما حجم کتاب فعلی حدود 200 برابر کتاب اصلی است و تصاویر و شرحهای بسیاری در ترجمه به متن اصلی اضافه شده. همچنین یک واژهنامه توصیفی هم به پايان کتاب افزوده شده تا خواننده بتواند با معنای اصطلاحات کلیدی که در متن میآیند، آشنایی پیدا کند.
ذکرگو يادآور شده است: این کتابی است که در آن «هدایت» هست و اثری آکادمیک به شمار نميآيد.
وي در اين باره بيشتر توضیح داد و گفت: آکادمیك رویکردی آموزشی دارد و «هدایت» جهتگیری در آن نیست. به این معنا که در غرب حتی اگر سراغ رشته الهیات بروید، به این رشته هم همچون پدیدهای خارجی و غیردینی چون سایر رشتهها نگاه میکنند، و هدف از رشته الهیات آشنایی با این مبحث است و نه متدین شدن افراد.
وی افزود: آموزش آکادمیک بسیار لازم است، اما این آموزش صرفا پاسخگوی بخشی از نیازها است و نه همه آنها. آکادمی به نیازهای بیرونی پاسخ میدهد، اما پاسخي برای سرگشتگی درونی انسانها ندارد. انسانها هم نیازمند آکادمی و هم نیازمند هدایتاند.
اين هنرمند در پاسخ به این پرسش که «هدایت» از نظر او چه معنایی دارد، گفت: «هدایت مفهومی است برخواسته از مبانی تفکر سنتی. ایمان الهی و هر آنچه که از غیب میگوید رگههایی از هدایت در خود دارد.
علاوه بر ترجمه و تألیفها در زمینه هنر و فلسفه هند و سنتهای شرقی، کتابهای «سیر هنر در تاریخ ۱و ۲» که در سالهای اخیر در مقطع پیشدانشگاهی هنر تدریس میشدهاند نيز از تألیفات ذکرگو هستند.
او درباره ویژگی این دو کتاب توضيح داد: در دوره دانشجویی با کتابهایی در زمینه تاریخ هنر مواجه بودم که صرفاً حجم بالایی از اطلاعات را به دانشجو منتقل میکردند و او باید برای امتحان این اطلاعات را حفظ میکرد. در تألیف این کتابها سعی کردم بیش از انتقال صرف اطلاعات به چرایی و چگونگی آنها بپردازم؛ بهشکلی که مباحث تاریخ هنر و شاهد مثالهایی که برای آنها آورده میشود، باعث تهنشین شدن بحث در ذهن هنرجو شود.
ذکرگو همچنين درباره آثاری که در دست تألیف و چاپ دارد گفت: در حال حاضر در حال نگارش مجموعهاي با نام «نمادشناسی هنر شرق» هستم که تاکنون یک جلد آن به نام «فیل در شمایلنگاری هندی و بودایی» منتشر شده و جلد دوم آن که به نماد «مار» میپردازد در دست تألیف است.
وی افزود: این کتابها آثاری کوچک و کمحجماند و این مجموعه در نهایت به 20 جلد خواهند رسيد.
اثر دیگری که از دکتر ذکرگو در دست چاپ است «اسطورهشناسی و هنر هند» است، که به مولف «حاصل ۲۵ سال مطالعه و تحقیق است.
ذکرگو، عضو فرهنگستان هنر ایران است و ناشر تمامی آثار او نیز انتشارات فرهنگستان هنر است.
از وی تاکنون تألیفاتی چون «اسرار اساطیر هند»، و ترجمههایی چون «مقدمهای بر هنر هند» و «فلسفه هنر شرقی و مسیحی» به چاپ رسیده است.
یکشنبه ۲۵ دی ۱۳۹۰ - ۱۶:۰۹
نظر شما