به گزارش خبرگزاري كتاب ايرن (ايبنا)، همه این کتاب ها هر چند با احساس تاثیر عمیق از کشته شدن حداقل 3 هزار نفر انسان بی‌گناه نوشته شده‌اند، اما دلایل و پس زمینه های متفاوتی را برای وقوع این رویداد مطرح می‌کنند. 
 
«برج بلند: القاعده و مسیر منتهی به 11 سپتامبر»
این کتاب یکی از بهترین نمونه کتاب هایی است که با نگاهی ژرونالیستی به این رویداد پرداخته است. این کتاب با بررسی تاریخی، نظر به راهی دارد که القاعده برای به وجود آمدن پا در آن نهاد. به همین دلیل این کتاب ابتدا به پس زمینه حمله های تروریستی مختلف و این که آنها در طول تاریخ چگونه بررسی شدند و چه نتایجی از آنها به دست آمد می پردازد و سپس وقایعی را که منجر به رویداد حملات تروریستی 11 سپتامبر به آمریکا شد بررسی می کند. 

کتاب «برج بلند: القاعده و مسیر منتهی به 11 سپتامبر» که توسط «لارنس رایت» نوشته شده و برای او جایزه پولیتزر سال 2007 را همراه داشته، تمرکز زیادی بر افرادی که درگیر این حادثه بودند دارد ؛ این که آنها چگونه بودند، چرا دست به چنین کارهایی زدند، و چگونه با دیگران تعامل داشتند. بررسی افراد تاثیرگذار در شکل گیری چنین تفکری با سید قطب دانشمند مذهبی مصری شروع می شود که در اواخر دهه 40 قرن بیستم از آمریکا دیدار کرد و با دیدگاهی ضد غربی به کشورش بازگشت .
از نظر خیلی ها نویسنده مجله نیویورکر با تحقیقات جامع خود بهترین کتاب درباره تروریسم را عرضه کرده است. او با مشاهده این وقایع، به رغم سابقه قابل توجه ترور و تروریسم در دوره پس از جنگ جهانی دوم، به بررسی چگونگی شکل گیری گروه های شبه نظامی اسلامی در کشورهای عربی می پردازد و سپس مقاومت افغانستان در برابر تهاجم روسیه در سال 1979 ؛ شکل گیری القاعده در افغانستان در سال 1988 و رهبری آن به وسیله اسامه بن لادن در سال 1988، اهداف مختلفی که دنبال کرد و انتقاد و سرزنش آمریکا توسط او را در دیگر مباحث این کتاب دنبال می کند. استعداد بن لادن برای رهبری این اقدامات نیز بخشی از مطالب این کتاب را تشکیل می‌دهد. 

10 سال بعد، بن لادن سفارتخانه های آمریکا در آفریقا و ناوشکن کول را منفجر و راه جذب و انتقال پول به این فعالیت‌ها را پیدا کرد. توصیف گام به گام «رایت» از این حمله ها نشان دهنده این است که طراحی ترور یک کار پیچیده است و سرنخ هایی از خود به جای می‌گذارد که سر آنها به رویداد 11 سپتامبر ختم می شود و بسیاری از افراد مظنون از سوی سیا و اف.بی.آی را درگیر خود می کند. با این حال او می‌گوید اگر این سازمان ها با هم هماهنگ بودند این ماجرا می‌توانست کشف و جلو آن گرفته شود. «رایت» می نویسد به عنوان یک سازمان دهنده و متفکر ترور، روزگار بن لادن ممکن است به سر آمده باشد، اما موفقیت او موجب دلگرمی مقلدانی می شود که ممکن است هر زمان بخواهند این افکار را ادامه دهند. این شاید از مهم ترین و عیمقا دلسرد کننده ترین پیام های این کتاب باشد. 

این کتاب 553 صفحه ای که 21 آگوست 2007 منتشر شد هفدهمین کتاب پرفروش غیرداستانی سایت آمازون در زمینه رویداد 11 سپتامبر را تشکیل می دهد. نویسنده کتاب می گوید این اطلاعات را از گفتگو با هزار نفر در سفرهای مختلف به دست آورده است. 

بررسی اوضاع پاکستان، بازی موش و گربه پاکستان با آمریکا برای گرفتن بن لادن برای کسب پول از این کشور، تلاش کلینتون برای دستگیری بن لادن و ناکامی او و دیک چنی، و تلاش و تاکتیک القاعده برای حمله آمریکا به ایران برای درگیر کردن آمریکا در جبهه ای جدید از دیگر سرفصل های این کتاب است. «رایت» می نویسد با همه اینها تلاش بر این است تا بن لادن کشته نشود چون آمریکا نمی خواهد از او یک قهرمان بسازد.

11-9 از دیدگاه نوام چامسکی
در کتاب «11-9» نوآم چامسکی زبان شناس و تحلیل‌گر سیاسی و منتقد سیاست های آمریکا، به تحلیل ریشه‌ای فاجعه 11 سپتامبر می‌پردازد و با بررسی نمونه های تاریخی که برای آن می آورد، عواقب محتمل این رویداد را پاسخ ایالت متحده با «جنگ های جدید علیه تروریسم» می‌دهد. 

برای چامسکی قساوت به کار رفته در این رویداد چیزی کاملا جدید در جهان است که از سال 1813 که سرزمین آمریکا با تهاجم روبه رو شد تا کنون سابقه نداشته است. چامسکی می‌نویسد بویژه در نیم قرن گذشته آمریکا به عنوان قدرت اول در بیشتر نقاط دنیا مطرح بوده و این نخستین بار است که تفنگ ها سمت دیگر را نشانه رفته اند. این اکنون یک تغییر دراماتیک است. 

چامسکی بر این باور است که این حمله از نظرهای مختلف مضر بود و با توجه به بیشتر شدن کشته های اولیه و ضرورت توجه مداوم به شرایط اضطراری ملی ، آسیب های این رویداد روز به رو بیشتر می‌شود. برای مثال، او باور دارد که این مساله یک ضربه ویرانگر به مذاکرات فلسطین- اسراییل وارد می کند. از همه مهم تر و ضروی‌تر این که در جهان پس از 11 سپتامبر، دیگر ممکن نیست تا دشمنان ما استانداردی برای این که ثابت شود مقابل ما هستند داشته باشند و لازم نیست ما هم از استانداردی برای در مقابل آنها بودن برخوردار باشیم. 

او درباره ضرورت پذیرش حاکمیت بین المللی قانون و نهادهای موجود از جمله سازمان ملل متحد و دادگاه جهانی بحث می کند و می گوید باید به این سازمان‌ها اعتبار بیشتر داده شود و سپس با اتکا به آنها روابط بین‌الملل تحکیم شود. واکنش با خشونت افراطی، به تشدید چرخه خشونت و قساوت بیشتر منجر می شود و روحیه انتقام گیری تحریک پذیرتر می‌شود. اما اگر هدف کاهش احتمالی قساوت های بیشتر باشد، باید به روش قانونی دنبال ارایه شواهد و اجازه دادن به نهادهای مستقل بود تا به طور مستقیم پاسخ مناسب برای این حملات پیدا کنند. 

او می‌گوید اتفاقی که برای پیدا کردن دلایل وقوع این رویداد افتاده و تلاش می‌شود تا روشن شود که چه عواملی به بروز این رویداد منجر شد نیز اهمیت دارد. او ادعا می کند که جلوگیری از روبه رو شدن با این سوال می تواند به معنی افزایش معنی دار احتمال جنایت ها و کشتارهایی از این نوع باشد. 

در این کتاب نوآم چامسکی با تفسیر حملات 11 سپتامبر ، به پیش‌بینی عواقب آن می پردازد و جنگ جدید علیه تروریسم، مبارزه با اسامه بن لادن، درگیری آمریکا در افغانستان، کنترل رسانه‌ای، و حملات نظامی طولانی مدت آمریکا در خارج از کشور را از عواقب آن برمی شمارد. او با تکیه بر درک عمیقش از خشونت این دیدگاه‌ها و با شناختی که از سیاست خارجی آمریکا دارد مطرح می‌کند که توازن خاورمیانه و جنوب آسیا و توازن قدرت جهانی به سرعت به هم می‌ریزد . با موضع گیری در برابر خشونت سازمان یافته؛ چامسکی منتقدانه به بررسی سابقه سیاست خارجی آمریکا از نظر نهادهای بین‌المللی می پردازد و می گوید همین مساله می تواند شبکه‌های زیرزمینی و دولت های ملی را برای به کارگرفتن تروریسم متهم کند. او می‌گوید تحلیل های این رویداد ماه ها به طول می انجامد و می تواند نشان دهنده این باشد که رسانه ها تا چه حد می توانند قادر به ارایه نقش خود در اطلاع رسانی به شهروندان باشند و به دموکراسی در زمان جنگ کمک کنند. 

کتاب «11-9» که با فاصله کمی از رویداد 11 سپتامبر منتشر شد در سال 2002 جایزه کتاب «فایر کراکر» را برد و هفته ها در فهرست کتاب های پرفروش جای داشت. این کتاب به موضوع اصلی بحث رسانه ها بدل و مقاله های متعددی درباره آن نوشته شد. 

دیدگاه های جنبش حقیقت 11 سپتامبر
جنبش حقیقت 11 سپتامبر همانطور که از نامش پیداست، حامل دیدگاهی‌ست که در صدد کشف مسایل واقعی که منجر به رویداد 11 سپتامبر شد است. این گروه دولت آمریکا را مطلع از همه مسایل پشت پرده می‌داند و در نشست ها و مستنداتی که به کرات در نشریه‌ها و رسانه های مختلف منتشر کرده، به تبیین نظراتش پرداخته است. دیوید ری گریفین استاد فلسفه در دانشکده معارف و الهیات کلاریمونت، نویسنده برجسته «جنبش حقیقت 11 سپتامبر» است. او دو کتاب در این باره نوشته که «پرل هاربر جدید: سوال های نگران کننده درباره دولت بوش و 11 سپتامبر» در مارس 2004 منتشر شد. او ادعا می‌کند طرح روشمند از پیش تعیین شده ای برای کشف حقیقت در این زمینه وجود داشت. 

در این کتاب ری گریفین به بررسی شباهت‌های بین 11 سپتامبر 2001 و حمله به پرل هاربر در سال 1941 می‌پردازد. عنوان این کتاب از یک مقاله تحقیقی با عنوان «بازسازی دفاع آمریکا» گرفته شده است. این مقاله توسط «پروژه قرن جدید آمریکا» نوشته شده و تکیه آن بر این است که تنها یک پرل هاربر جدید قادر خواهد بود تحولات سیاست های دفاعی و نظامی گروه مورد نظر را به سرعت جایگزین وضع موجود كند.

در این کتاب که بلافاصله به عنوان یکی از 99 کتاب منتخب و در دسترس برای همه اعضای کمیسیون تحقیق 11 سپتامبر انتخاب شد، گریفین قطعه هایی از شواهد و استدلال هایی را ارایه می کند که به باور او به این نتیجه می رسد که دولت جورج دبلیو بوش در حملات 11 سپتامبر دست داشت. 

مقدمه این کتاب توسط ریچارد ای.فالک استاد ممتاز دانشگاه پرینستون نوشته شده است. بخش نخست این کتاب که نگاهی بر بخش های مختلف رویداد 11 سپتامبر دارد، به بحث درباره هر پرواز هواپیما می‌پردازد و رفتار بوش و سرویس امنیتی او را بررسی می کند. در بخش دوم این رویداد را از جهاتی گسترده تر زیر ذره‌بین می برد و چهار پرسش نگران کننده خود را مطرح می‌کند: 

آیا مقامات آمریکا از پیش درباره این رویداد اطلاع داشتند ؟ آیا مقامات آمریکا پیش از وقوع این رویداد مانع تحقیقات درباره آن شده بودند ؟ آیا مقامات آمریکا دلایلی برای وقوع این رویداد داشتند ؟ آیا مقامات آمریکا نتایج تحقیقات و بررسی های پس از 11 سپتامبر را مسدود کردند؟ 

در بخش بعدی نویسنده کتاب فهرستی متشکل از 40 مدرک مستند و دلیل را بر می شمارد که گزارش های رسمی را زیر سوال می برد و دولت را در معرض خطر اتهام قرار می دهد. 

با این حال منتقدان این کتاب معتقدند که بسیاری از ادعاهای کتاب ساده انگارانه طرح شده و از نظر منطقی نقاط نامستدلی در آن وجود دارد. اما گریفین با رد چنین نقدهایی پاسخ منتقدان خود را داده است.
رابرت بائر رییس پیشین «سیا» در مطلبی که در مجله نیشن منتشر شد، گریفین را ضمن این که متفکری قابل اعتنا می‌نامد، به داشتن تئوری توطئه متهم می کند و اثر او را مشابه کتاب پرفروش «دروغ بزرگ» فرانسوی نوشته «تیری میسن» می‌نامد. او به مخاطبان این کتاب می گوید هر چند این کتاب ادعا می کند که در جستجوی حقیقت است اما نگذارید شما را فریب دهد و احمق بپندارد. 

کتاب دیگر گریفین با عنوان «گزارش کمیسیون 11 سپتامبر : حذفیات و تحریف» در اکتبر 2004 منتشر شد و هر دو کتاب در فهرست پرفروش‌ها جای گرفتند . گریفین در کتابی که در سال 2008 با عنوان «پرل هاربر جدید یک بار دیگر : 11 سپتامبر» منتشر کرد، کتاب خود را به روز کرده و اطلاعات جدید و جنبه های مختلف را از 5 منظر که پس از انتشار کتاب نخست او رخ داده، بررسی کرده است.

او در سال 2009 نیز کتاب «فروپاشی مرموز مرکز تجارت جهانی : چرا گزارش رسمی نهایی درباره 11 سپتامبر غیرعلمی و دروغ است» به بحث درباره اعتبار تحقیقات رسمی درباره تخریب برج سوم می پردازد و بر موضوع گزارش رسمی نهایی که در نوامبر 2008 منتشر شد، تمرکز می کند. 

این گروه یک کتاب دیگر نیز در سال 2004 منتشر کرده است که شامل مجموعه ای از نظرات و گزارش‌هایی است که رسانه ها به ترتیب تاریخی در این باره منتشر کرده‌اند. این کتاب توسط پل تامپسون با عنوان «جدول زمانی ترور» منتشر شد.

تلاش در عرصه رمان ؛ مرد در حال سقوط
رویداد 11 سپتامبر در عرصه داستانی نیز تاثیرگذار بود و همچنان که پل آستر که از پنجره خانه‌اش در بروکلین شاهد این حادثه بود، گفته است؛ رمان نویسان پس از حادثه 11 سپتامبر دیگر با همان دید قبلی نمی‌توانند به جهان نگاه کنند. یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین کتاب‌های داستانی که به صورت مستقیم در این باره نوشته شده «مرد در حال سقوط» نوشته دون دلیلو،نویسنده مشهور آمریکایی است. در این کتاب داستان های شخصی با تاریخ کلی و واقعی در هم آمیخته شده است: نبود یک دوست پای میز بازی هفتگی ، هنرمند نمایشی که خود را از بنای ویران شده آویزان می‌کند تا بچه ای که چشم به آسمان دارد تا هواپیماهای بیشتری را بشمارد، در این کتاب توصیف شده اند تا تصوری از آن روز را پدید آورند. دیدگاه چندین شخصیت که برخی از آنها در برج ها بودند، آنهایی که نبودند، آنهایی که حتی در نیویورک نبودند و حتی برخی از تروریست ها در این کتاب در قالب شخصیت های داستانی مطرح شده است. 

این کتاب را که 3 ژوئن 2008 منتشر شده خیلی ها تاثیرگذارترین رمان «دون دلیلو» نویسنده آمریکایی می‌دانند. میکیکو کاکوتانی منتقد نیویورک تایمز این کتاب را تاثیرگذارترین اثر وی می شمارد و منتقد 
سان فرانسیسکو کرونیکل آن را رمانی درخشان می‌نامد که در آن فکر کردن درباره دنیای مدرن زبانی و تخیل به شکلی خیره کننده ادامه یافته است. این کتاب عنوان خود را از عکسی گرفته که از سقوط مردی که از برج شمالی پایین پریده یا پرت شده گرفته شده و با این عنوان دنیای آمریکا در آستانه قرن بیست و یکم را تصویر کرده است. 

قصه ادامه دارد...
با وجود تداوم انتشار کتاب های متفاوت از زاویه هر یک از این دیدگاه‌ها، هنوز کتاب های دیگری درباره 11 سپتامبر منتشر می‌شود که موارد متعددی از این میان، به بروز جنجال ها و جرح و تعدیل هایی می‌انجامد. یکی از جدیدترین این کتابها، «پرچم هاي سياه: داستان واقعي 11 سپتامبر و جنگ عليه القاعده» است که انتشار آن هفته پیش با مخالفت سازمان سیا روبه رو و از نویسنده این کتاب خواسته شد تا بخش هاي زيادي از اين كتاب را حذف كند. «علي سوفان» نويسنده اين كتاب و عضو سابق اف.بي.آي در اين كتاب، تجربيات خود را از نحوه بازجويي های تروریست‌ها بيان و عملکرد غیرقانونی سیا را افشا می‌کند. بسیاری از این کتاب ها به بهانه حفظ امنيت ملي، با سانسور روبه‌رو می‌شوند. 

رويا ديانت