به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، همایش بین‌المللی «هزاره شاهنامه» به مناسبت ثبت هزارمین سال سرایش شاهنامه در یونسکو از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در تالار محتشم بنیاد ایران‌شناسی صبح روز يك‌شنبه (25 اردیبشهت) با حضور برخی از فردوسی‌شناسان، شاهنامه‌پژوهان و استادان زبان و ادبیات فارسی ایران و جهان دنبال شد.

ابوالفضل خطیبی، شاهنامه پژوه و فردوسی‌شناس در قالب مقاله‌ای با نام «آیا فریدون به یزدان ناسپاس شد؟» گفت: در دو متن مهم پهلوی با نام‌های «مینوی خرد» و «روایت پهلوی» روایات شگفتی درباره فریدون آمده است که بنا بر این دو متن فریدون جاودانه بود ولی مانند جمشید و کاووس «اورمزد» را تحقیر کرد و ناسپاس شد و از بهشت بی‌بهره شد.

وی افزود: روایت مربوط به ناسپاسی فریدون شاید از آن رو در تاریخ ملی ایرانیان بازتاب نیافته که تدوین‌کنندگان این تحریر از نویسندگان «خدای نامه» نمی‌خواستند که شاه پهلوان بلندآوازه‌ای چون فریدون که به فرمانروایی هزار ساله ضحاک ستمگر پایان داده است، ناسپاس به یزدان و گناهکار جلوه داده شود.

این شاهنامه پژوه یادآور شد: گناه فریدون شاید به نیروهای جادویی او مربوط باشد که بنا به روایات متعدد از این نیروها بهره می‌برده است. در دیانت زرتشتی جادوگری از کارهای اهریمنی است ولی در مواردی که فریدون برای حفظ جان خود یا برای مقابله با دشمنان از نیروهای جادویی بهره می‌برد، می‌توان گفت که خواست یزدان بوده است.

سپس جلیل دوستخواه، اوستا شناس و شاهنامه‌پژوه در مقاله‌ای با عنوان «زمان و زندگی فردوسی و پیوندهای او با هم روزگارانش» گفت: از زندگی شخصی فردوسی، آفریدگار حماسه ملی ایران که اکنون افزون بر یک هزاره از روزگار او می‌گذرد، آگاهی‌های فراگیر و روشنگری نداریم. تنها در پاره‌ای از رویکردها و اشاره‌های هم روزگارانش و آنچه خود در داستان‌های سروده‌اش بر چگونگی گذران زندگی خویش آورده، می‌توانیم چهره‌ای نه چندان دقیق از زندگی‌اش را بازسازی کنیم.

وی افزود: بی‌گمان هر کس که با شاهنامه انس و الفتی داشته باشد و چهره‌های شهریاران و پهلوانان این حماسه را بشناسد، چهره راستین و فروزه‌های روان شکوهمند فردوسی را نیز می‌تواند بشناسد. شاهنامه نه تنها آیینه تمام نمای هم فروزه‌های اندیشگی، فرهنگی و آرمان‌های والای انسانی ایرانیان در درازنای هزاره هاست، بلکه زندگی نامه درخشان و گویای سراینده آن نیز به شمار می‌رود.

ابوالقاسم اسماعیل پور، اسطوره‌پژوه نیز در مقاله‌ای با نام «رستم و ایندرا» گفت: هر چند پهلوانان نامدار دین زرتشتی بر پایه اوستا و نوشته‌های پهلوی، گرشاسپ است، بی‌تردید پهلوان نام‌آور ایران از روزگار منوچهر پیشدادی تا بهمن کیانی، رستم است.

وی افزود: نقش رستم در اوستا هیچ است و در نوشته‌های فارسی میانه زرتشتی نیز بسیار کمرنگ است زیرا رستم مانند گرشاسپ پهلوان دینی و آیینی نیست بلکه قهرمان ملی ایران است و بسیاری از صفات و کرده‌های او به ایندرای هندی همانند است. 

این اسطوره‌پژوه یادآور شد: رستم قهرمان محبوب ایرانیان در اعصار پیشدادی و کیانی و ایندرا قهرمان محبوب ایرانیان در اعصار ودایی است. هر دو شخصیتی اساطیری‌اند و در عصری اساطیری می‌زیستند. 

«همایش هزاره شاهنامه» از روز گذشته (24 اردیبهشت) در تالار محتشم بنیاد ایران‌شناسی به کوشش فرهنگستان زبان و ادب فارسی آغاز شده و عصر امروز (25 اردیبهشت) پایان می‌يابد. فردا (26 اردیبهشت) نیز میهمانان و شاهنامه پژوهان از شاهنامه تهماسبی در موزه هنرهای معاصر ایران بازدید می‌کنند.

گزارش تکمیلی بخش‌های دیگر این همایش نيز از سوي خبرگزاري كتاب ايران (ایبنا) منتشر می‌شود.