به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خراسان رضوی، محمدرضا مشایی در سال 1310 در خانواده‌ای روحانی در شهر یزد چشم به جهان گشود. نسب وی به حضرت حبیب بن مظاهر یکی از شهدای بزرگ کربلا می‌رسید. پس از فوت پدر مجبور به کار در بازار شد و در یک مغازه پارچه‌فروشی مشغول بود که از طرف خانواده تشویق شد تا در دفتر اسناد رسمی که به یکی از خویشاوندان تعلق داشت، مشغول به کار شود و حدود 6 سال منشی دفتر اسناد رسمی بود.
 
وی مادرش را مشوق در ادامه تحصیلاتشان می‌دانست. به تشویق مادر که در خانواده ای علمی بزرگ شده بود به خواندن دروس حوزوی مشغول شد و از دفتر اسناد رسمی استعفا داد. پس از آن به دلیل گذراندن چرخ زندگی نیاز بود در کنار درس‌های طلبگی کار نیز انجام دهد. در نتیجه وارد بازار کار شد که مشغله این کار فرصت درس خواندن طلبگی را از ایشان گرفته بود در نتیجه از این کار نیز استعفا داد و در آموزشگاه تازه تاسیس یزد نام نویسی کرده تا دروس جدید را بخوانند.
 
سرانجام در کنکور ادبیات و الهیات شرکت کرد و در ادبیات رتبه دوم و الهیات رتبه اول را کسب کرد. در ابتدا وارد رشته ادبیات شد اما این رشته ماهیتا با روحیات وی سازگار نبود. نهایتا به راهنمایی دکتر مجتهدزاده با توجه به قبولی در دانشکده الهیات تغییر رشته داد و وارد دانشکده الهیات شد و با توجه به گذراندن دروس این رشته در قم و دوران طلبگی خود در سال 1342 با رتبه شاگرد اول فارغ التحصیل شد. برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا با توجه به شاگرد اولی در مقطع لیسانس بدون کنکور وارد دانشگاه تهران شد و در همان زمان که دانشجوی دکترا و در قم ساکن بود در کلاس‌های طلبگی شرکت می‌کرد.
 
در حین تحصیل در مقطع دکترا مجدد درخواست معلمی را در شهرستان محلات داد و به مدت 5 سال در آنجا معلم بود و در همین حین به مدت 4 سال سرپرستی حوزه یزد را نیز بر عهده داشت. پس از کسب مدرک دکترای الهیات در دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی استخدام و از وزارت آموزش و پرورش به وزارت علوم منتقل شد.

آقایان شیخ جلال علومی، آقای سید جواد مدرسی، آقای خاتم، سیدمحمد علی مدرسی، مکارم، مشکینی، فکور، بروجردی، حاج آقا مرتضی حائری، امام خمینی (ره)، آقای میلانی، طباطبایی، مجتهدزاده، بدیع و فرمانی  از اساتید مرحوم محمدرضا مشائی بودند.
 
وی علاوه بر تحصیلات حوزوی، دارای مدرك دكتری رشته فلسفه و حكمت اسلامی از دانشكده الهیات دانشگاه تهران در سال 1345 و نیز دارای مدرك فوق لیسانس فلسفه جدید از دانشكده ادبیات و علوم انسانی دانشكده ادبیات دانشگاه تهران در سال 1350 بود و در سال 1350 پس از قبولی در امتحان گزینش یك عضو برای دانشكده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد از وزارت آموزش و پرورش (و اشتغال در دبیرستان شهر محلات) به وزارت علوم و استخدام و اشتغال در دانشكده الهیات مشهد با عنوان مربی منتقل و پس از طی مراتب علمی به ترتیب به درجه استادیاری دانشیاری و استادی نایل  ‌و سرانجام در سال 1382 بازنشسته شد.

همسر دكتر مشائی،خانم فرهنگ، ‌خانه‌دار و از سادات و دودمان آیت اللهی یزد بود. وی دارای سه فرزند دختر بود؛ خانم دكتر مشائی عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه فردوسی مشهد، خانم دكتر مشائی متخصص و جراح زنان و ساكن كرمان و عضو تأمین اجتماعی و خانم مشائی فوق لیسانس، ‌عضو هیئت علمی وزارت جهاد كشاورزی و رئیس مركز تحقیقات شیلات یزد مستقر در بافق است.
 

 

مدیریت گروه كلام و فلسفه دانشكده، معاون دانشكده، معاون آموزشی دانشكده، سرپرستی دانشكده، عضو هیئت ممیزه دانشگاه، دبیر و عضو كمیته منتخب دانشكده، عضو كمیته تخصصی علوم انسانی هیئت ممیزه دانشگاه، عضو كمیته برنامه ریزی دانشكده‌های الهیات كشور، سرپرستی حوزه علوم دینی یزد، سرپرستی مدرسه علمیه آیت الله صدوقی در مشهد، عضو موسس دانشگاه علوم اسلامی رضوی و نیز عضو هیئت امنای آن و هم چنین تدوین كننده برنامه‌های این دانشگاه، عضو هیئت تحریریه مجله مشكوة، عضو شورای علمی امور فرهنگی آستان قدرس رضوی (ع) از سوابق مرحوم دكتر مشائی بود.
 
تاسیس كتابخانه تخصصی قرآن و حدیث با وقف كردن 200 مجلد از كتب شخصی خود و خرید هزار مجلد كتاب در این زمینه و اهداء تعدای دیگر از طرف خیرین در سال 1384 و كسب مدال درجه اول فرهنگ از وزارت همراه تقدیرنامه به عنوان دانشجوی شاگرد اول فارغ التحصیل، انتشار کتاب و مقالات از سوابق وی بود.

پاسخ شبهات مطرح شده از طرف معاندان خدا، قرآن و دین كه به عنوان «اشتباهات قرآن » در اینترنت وارد كرده اند، ترجمه كتاب كافبه، تصحیح و تذییل و نشر نسخه منظومه اعرجی (در منطق)، تصحیح و ترجمه تذلیل كتاب جوهر النضید در منطق،  تصحیح و حواشی و ترجمه شرح باب حادی عشر، جمع غلط‌های مستعل در محاورات،نوشته‌ها و علوم انسانی، حواشی بر منطق مظفر، دیوانچه شهاب، سرگذشت مذهب دری از قدیم تا كنون كه قرار بود از طرف دانشكده الهیات به چاپ برسد، شواهد النحوین، فرهنگ و اصطلاحات و ضرب المثلهای یزد و  منطق به زبان عربی از جمله آثار وی است.
 
بر اساس همین گزارش، کافی، رئیس دانشگاه فردوسی مشهد با ارسال پیامی درگذشت مرحوم محمدرضا مشائی را تسلیت گفت.

متن پیام وی به این شرح است:

انا لله و انا الیه راجعون
خبر تاسف بار درگذشت اندیشمند فقید و استاد وارسته دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد، دکتر محمدرضا مشائی موجب تالم و تأثر فراوان اینجانب شد. بدون شک خدمات ارزنده و کوشش های آن مرحوم در اعتلای نام دانشگاه فردوسی مشهد بویژه در مدت مسئولیت به عنوان رئیس دانشکده و نیز تعلیم و تربیت دانش آموختگانی که امروز اساتید برجسته فلسفه و حکمت اسلامی در کشور می باشند، بر کسی پوشیده نیست. حسن اخلاق، ایمان، دانش و خدمات ماندگار ایشان همواره در اذهان جاوید و نام ایشان به نیکی یاد خواهد شد. اینجانب درگذشت این استاد برجسته را به خانواده بزرگ دانشگاه فردوسی مشهد، جامعه علمی کشور، همکاران و دانشجویان دانشکده الهیات و معارف اسلامی بویژه فرزند فرهیخته آن مرحوم، سرکار خانم دکتر ناهید مشائی تسلیت گفته، برای آن مرحوم علو درجات و رحمت واسعه الهی از خداوند متعال آرزومندم.