به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، دیار کهن و تاریخی یزد به‌رغم دور بودن از پایتخت‌های ایران در ادوار گذشته، دارای فرهنگی غنی و ریشه‌دار است. وجود ده‌ها مدرسه علمی و دینی از سده هفتم قمری تا دوره قاجار گویای وجود مراکز علمی و فرهنگی در این دیار است. در این کتاب با نام نویسندگان و شاعران یزدی و آثارشان آشنا می‌شوید و مشاهده می‌کنید که چندین تذکره شعرای یزد مانند «میکده»، «شبستان»، «تذکره‌السلسله» و… نوشته شده که خود گویای تاریخ ادبیات یزد در دوره قاجار است. مقطع بررسی در این کتاب از سال ۱۲۱۰ قمری تا ۱۳۴۳ قمری است.

حسین مسرت درباره کتاب «چکیده تاریخ فرهنگ و ادب یزد در عصر قاجار به ایبنا گفت: این کتاب اشاره‌ای گذرا به تاریخ ایران در نیمه نخست عصر قاجار دارد و تاریخ اجتماعی یزد در عصر قاجار از آغاز تا پایان دوره ناصری را بررسی می‌کند.

وی در ادامه افزود: یزد در عصر قاجار در دوره آغامحمدخان، فتحعلی شاه قاجار، محمدشاه و ناصرالدین‌شاه دیگر بخش‌های این کتاب را شامل می‌شود. سپس به یزد در نهضت تنباکو، وضعيت اجتماعی و اقتصادی مردم يزد، پيكار پيروز تنباكو می‌پردازد که از جنبه‌های مهم اين رويداد تاريخی هستند.



مسرت به بخش‌ اجتماعی کتاب نیز اشاره کرد و گفت: ستم حکام، مالیات‌های سنگین، وبای همه‌گیر و قحطی در یزد در بخش اجتماعی کتاب آمده است. یکی از مصیبت‌های مردم یزد در آن سال‌های تنگی و دشواری، بروز وبای همه‌گیر بود که یکی به سال 1237ق رخ داد که به غیر از عبدالرحیم خان، حاکم پیشین یزد و دو فرزندش محمدعلی خان و محمد جوادخان که به نوشته طرب نائینی: «عموم اهل ولا به آن مرض مهلک بدرود سرای ناپایدار فرموده، به دار بقا شتافتند» و دیگری وبای شدید 1262ق بود که به نوشته فدایی یزدی: «در شهر و توابع آن قریب سی هزار نفر از آن ناخوشی تلف شدند»

این پژوهشگر تاریخ ادامه داد: همچنین تاریخ ادب و فرهنگ یزد در عصر قاجار و شاعران و نویسندگان یزد در دوره ناصری، تاریخچه تذکره‌ها و شبه تذکره‌های یزد در عصر قاجار و پیشینه کتابخانه‌های یزد در روزگار قاجار و مدارس جدید یزد از دیگر بخش‌هایی است که در این کتاب به آن‌ها پرداخته شده است.

وی افزود: در این کتاب ابتدا اشاره‌ای گذرا به تاریخ یزد پیش از روی کار آمدن سلسله قاجاریه شده است. در عصر صفوی و در زمان پادشاهی شاه سلطان حسین صفوی، میرزا عنایت سلطان بافقی، یکی از جنگاورانی که در دربار شاه سلطان حسین در اصفهان جایگاهی بس شایسته پیدا کرده بود، پس از هجوم افغانان به ایران، به دعوت مردم یزد برای فرماندهی مبارزات و مقاومت مردم یزد به این شهر آمد و به‌واسطه رشادت و کاردانی او، شهر یزد پنج سال دیرتر از شهرهای دیگر ایران به دست افغانان افتاد.

حسین مسرت نویسنده، پژوهشگر، محقق، روزنامه نگار، مصحح، ادیب، منتقد، فهرست نگار، وبلاگ نویس، نسخه‌پژوه و کتاب شناس ایرانی به سال ۱۳۳۹ هجری شمسی در شهر یزد چشم به جهان گشود. مقالات او در نشریات گوناگون ازجمله آیینه پژوهش، ندای یزد، وقف میراث جاویدان، جهان کتاب و فرهنگ یزد منتشر شده است. مسرت در بزرگداشت مفاخر یزد نقش بسزایی داشته است. وی ازجمله بنیان گذاران انجمن فهرست‌نگاران نسخه‌های خطی به شمار می‌رود و با کتابخانه‌ی وزیری، کتابخانه‌ی کاظمینی، بنیاد فرهنگی و پژوهشی ریحانه الرسول (ص)، انجمن کتابخانه‌های عمومی یزد و انجمن مفاخر فرهنگی یزد همکاری داشته است. او هم اکنون سرگرم تحقیق و تصحیح متون و تدریس سرگرم است.

کتاب «چکیده تاریخ فرهنگ و ادب یزد در عصر قاجار» پژوهش و نگارش حسین مسرت در 148 صفحه، در قطع رقعی و با قیمت 40 هزار تومان از سوی نشر یزدا منتشر شد.