به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست رسانه‌ای نخستین کنگره «شعر آیینی شفق» با حضور محمدعلی مجاهدی، دبیر هنری، ناصر فیض، دبیر اجرایی، محمد بهجتی اردکانی، از اعضای شورای سیاستگذاری کنگره و جمعی از اصحاب رسانه، صبح امروز (19 تیر) از ساعت 10 و 30 دقیقه در تالار اندیشه شماره دو حوزه هنری برگزار می‌شود. 

ارسال هزار و 127 اثر به دبیرخانه کنگره
در آغاز این برنامه مجاهدی به ارایه توضیحاتی درباره جایگاه و قلمرو شعر آیینی پرداخت و گفت: تمامی شاهکارهای برجای مانده به زبان فارسی از سده‌های آغازین هجری تا زمان معاصر، چه در زمینه شعر و چه در زمینه نثر، از نظر حیثیت معنوی و محتوایی خود مدیون تعالیم و آموزه‌های اسلامی‌اند؛ به عبارت دیگر آثار ماندگار برجای مانده از بزرگان ادب پارسی صبغه آیینی دارند.

وی ادامه داد: برخی از این آثار صبغه آیینی محض و برخی دیگر جنبه‌هایی از این صبغه آیینی را دارند. همچنین متونی مانند قرآن کریم، کتاب آسمانی ما که تحریف نشده و خداوند خود می‌فرماید که حافظ این کتاب است و هیچ کم و کاستی به آن راه ندارد، روایات ائمه‌اطهار (ع)، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه منبع بزرگ این آثار هستند.

این شاعر از کسایی‌ مروزی یاد کرد و توضیح داد: از دیرباز و از زمان کسایی مروزی که نخستین چهره شعر ولایی در زبان فارسی است، موضوعات نیایش، ستایش، پرستش، شناخت و اشعاری با درون‌مایه وارستگی انسان‌ها از تعلقات دنیوی یا عدالت به عنوان یکی از مفاهیم کلیدی در اسلام، حضور چشمگیری در شعر آیینی ما داشته است.

وی افزود: مسایل دیگری چون اعتراض، انتقاد، قیام، مقاومت، جنگ، شهادت، اسارت و مقوله‌های مرتبط با این موضوعات از بخش‌های شعر آیینی هستند. شاید بتوان گفت آخرین مساله در شعر آیینی، مقوله‌های ولایی است، یعنی موضوعاتی که ریشه در محبت خاندان نبوی دارد.

مجاهدی به زیرمجموعه‌های فراوان این نوع شعر اشاره و تشریح کرد: شعر نبوی، شعر علوی، شعر عاشورایی، شعر بقیع، شعر رضوی، شعر مهدوی یا شعر فاطمی از زیرمجموعه‌های شعر ولایی و آیینی هستند. هریک از این گونه‌ها خود زیرمجموعه‌های دیگری دارند. برای مثال شعر مهدوی زیرمجموعه‌هایی چون شعر غیبت، شعر فرج، شعر انتظار یا شعر دیدار را شامل می‌شود.

وی در ادامه به ارایه آمار آثار رسیده به دبیرخانه کنگره «شعر آیینی شفق» پرداخت و توضیح داد: تاکنون در مجموع هزار و 127 اثر به دبیرخانه کنگره رسیده است. از این تعداد 123 اثر در زمینه شعر ائمه‌اطهار (ع)، 56 اثر شعر کودک با مضامین آیینی، 104 اثر در حوزه شعر علوی و غدیر، 104 اثر با موضوع شعر فاطمی، 296 اثر شعر عاشورایی، 234 اثر شعر مهدوی و انتظار، 82 اثر در زمینه شعر نبوی و 93 اثر در حوزه شعر رضوی بوده است.

دبیر این کنگره ادامه داد: علاوه بر این‌ها در بخش پژوهش نیز 20 مقاله یا کتاب درباره شعر و جایگاه ادبی زنده‌یاد آیت‌الله محمدحسین شفق بهجتی اردکانی و 15 مقاله درباره شعر آیینی و جایگاه آن در زبان و ادبیات فارسی به دبیرخانه کنگره رسیده است که در مجموع هزار و 127 اثر را تشکیل می‌دهند.

وی در بخش دیگر از سخنانش با اشاره به وجود چهره‌های شاخصی از میان روحانیان در پیش و پس از انقلاب اسلامی در زمینه شعر آیینی اظهار کرد: آثار بسیاری از این شخصیت‌ها از نظر محتوایی و ساختاری جزو آثار شاخص شعر روحانیت و شعر آیینی ما بوده است، آن‌چه آیت‌الله بهجتی را برجسته‌تر از دیگران می‌کند تقوا و خداباوری‌اش است.

مجاهدی توضیح داد: شاعری یکی از وجوه آیت‌الله بهجتی بوده و شاخصه شعر او تاثیرپذیری سروده‌هایش از شخصیت معنوی ایشان یعنی تقوا و خدامحوری است. پیش از انقلاب اسلامی بسیاری در عرصه شعر بیداری، اعتراض، قیام و انقلاب کمتر وارد شده‌اند یا حضور آن‌ها کم‌رنگ بوده است، اما آیت‌الله بهجتی در این زمنیه بی‌پروا بود.

وی با تاکید بر وجود یک باور دینی در ورای هر آفرینش شعری آیت‌الله بهجتی افزود: شعر ایشان باید بررسی شود و جنبه‌های پرهیز، شهرت‌گریزی و هوای نفس ستیزی آن‌ها شناخته و در نهایت الگوسازی شود.

این شاعر در پایان از انتشار چند کتاب و از جمله آثار برگزیده این کنگره و ارایه آن‌ها در زمان برگزاری کنگره خبر داد.

«سرچشمه خورشید» منتشر شد
در ادامه بهجتی اردکانی فرزند آیت‌الله بهجتی و از اعضای شورای سیاستگذاری این کنگره درباره نحوه شکل‌گیری کنگره توضیحاتی ارایه کرد.

وی در آغاز گفت: آن‌چه برای ملت‌ها در فراز و فرود دوران و گذر زمان باقی می‌ماند، شخصیت‌هایی هستند که در دامن و آیین آن ملت پرورش می‌یابند و موضوعی که حیات ملت‌ها را تداوم می‌بخشد، تلاش شخصیت‌های برجسته ملت‌ها در حمایت از هویت دینی و معنوی جامعه و ملت است.

بهجتی اردکانی ادامه داد: سرافرازی و ماندگاری هر ایرانی و ایران به دلیل مکتبی است که آن‌را پذیرفته‌ایم و در دامان آن پرورش یافته‌ایم. این مکتب با خون شهیدان و قلم اندیشمندان و شاعران تداوم یافته و پربار شده است. آیت‌الله بهجتی نیز از عالمانی بوده که تمام حیات خود را از نوجوانی و آغاز تحصیل در حوزه علمیه تا پایان آن در خدمت دین و آیین سپری کرد.

وی از پدر خود به عنوان نخستین شاعر انقلاب یاد کرد که اشعاری مشهور در وصف آیت‌الله سیدمحمد بهجت یا آیت‌الله سیدمحمدتقی خوانساری و دیگر شخصیت‌های انقلابی و دینی سروده است.

عضو شورای سیاستگذاری کنگره شعر آیینی شفق در ادامه اظهار کرد: این کنگره با هدف متبلور ساختن اشعار آیینی در سطح جامعه برگزار می‌شود. نخستین دوره آن نیز با نام آیت‌الله بهجتی برگزار می‌شود تا یادی از این روحانی و عالم فقیه شود و امیدواریم در دوره‌های بعدی گسترش و عمق بیشنری یابد.

وی در پایان یادآور شد: به تازگی مجموعه اشعار آیینی آیت‌الله محمدحسین بهجتی با عنوان «سرچشمه خورشید» از سوی انتشارات سوره مهر منتشر و راهی بازار کتاب شده است.

30 مهر آخرین مهلت ارسال آثار
در بخش دیگر از این نشست فیض، درباره زمان نهایی برگزاری کنگره گفت: پیش‌تر تاریخ برگزاری این کنگره 19 و 20 تیر تعیین شده بود، اما باتوجه به استقبال چشمگیر علاقه‌مندان و نیاز به بررسی دقیق‌تر و بیشتر آثار، کنگره در 20 و 21 آذر برگزار می‌شود. آخرین مهلت ارسال آثار به دبیرخانه کنگره نیز 30 مهر خواهد بود.

وی ادامه داد: در این کنگره مباحثی چون آسیب‌شناسی شعر آیینی، معرفی نمونه‌های برتر پژوهش در شعر آیینی، تبیین جایگاه آیت‌الله بهجتی، توجه به مقوله شعر آیینی به عنوان ادبیاتی که پس از انقلاب بیشتر پرداخته شد، تجلیل از پیشکسوتان و جوانان این حوزه و ارایه نمونه‌های برجسته آثار آن‌ها و برپایی دیگر کارگاه‌ها از بخش‌های مختلف این کنگره خواهد بود.

فیض در بخش پایانی نشست و در پاسخ به پرسش خبرنگار «ایبنا» درباره کتاب‌هایی که در کنگره ارایه می‌شود، توضیح داد: به‌طور حتم یکی از این کتاب‌ها دربرگیرنده مقاله‌های آیت‌الله بهجتی است. کتاب‌های دیگر نیز با محوریت شعر آیینی و جایگاه علمی و ادبی آیت‌الله شفق منتشر می‌شوند. کتاب آثار برگزیده کنگره و همچنین مجموعه اشعار آیت‌الله بهجتی عنوان دیگر کتاب‌ها خواهد بود.

مجاهدی نیز در بخش پایانی نشست و در پاسخ به پرسش خبرنگار «ایبنا» مبنی بر چگونگی داوری و تعداد برگزیدگان گفت: داوری‌ها در سه مرحله انجام می‌شود. تمامی آثار کدگذاری می‌شوند تا در هر مرحله از سوی هیات داوران آن مرحله ارزیابی شوند. همچنین متناسب با تعداد آثار ارسالی به دبیرخانه کنگره، تعداد برگزیدگان نهایی مشخص می‌شود و امکان دارد تعداد برگزیدگان به 14 نفر هم برسد.