فلسفه
-
نگاهی به کتاب«اندیشهورزی: منطق بر پایهی زبان و فرهنگ فارسی»؛
منطق ابزار فلسفه، فلسفه ابزار منطق
هدف اصلی کتاب این است که به خواننده ایرانی نشان دهد، همه ما از آغاز تا پایان زندگی، با اصول و قواعد منطق درگیر بوده و با آن زندگی میکنیم. از این رو، منطق دانشی است که باید به آن اهمیت داد و آن را آموخت تا در گرداب ویرانگر کژتابی و یاوهپرستی [سفسطه و خرافات] گرفتار نگردیم.
-
در نشست نقد «در جستجوی بنیادی برای امر سیاسی» مطرح شد؛
آیا در جهان نیچهای زندگی میکنیم؟
احمد بستانی گفت: بیژن عبدالکریمی از مفهوم نیهیلیسم برای توصیف عصر ما استفاده کرده است، آن هم به معنایی نیچهای. حال باید پرسید آیا نیهیلیسم توصیف درستی از وضعیت ما به دست میدهد؟ آیا ما هنوز در جهان نیچهای زندگی میکنیم؟ آیا تمامی کنشگران سیاسی و سیاستمداران که امروزه فعالیت میکنند ذیل این مفهوم میگنجند؟
-
نگاهی انتقادی به روند فضای مطالعات فلسفی در اتمسفر آکادمیک؛
فلسفه را باید زندگی کرد
محمد رحمانی نوشت: فلسفه در اندیشه ابنسینا یک پروژهٔ وجودی است. انسان در آغاز «عقل بالقوه» است؛ دارای ظرفیت، اما فاقد فعلیت. فلسفه راهِ تبدیل این ظرفیت به فعلیت است.
-
انجمن علمی فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف برگزار میکند؛
ملاحظاتی پیرامون رابطه ریاضیات و فلسفه
نشست «ملاحظاتی پیرامون رابطه ریاضیات و فلسفه» روز سهشنبه ۱۱ آذر ساعت ۱۷:۰۰ در گروه فلسفه علم برگزار میشود.
-
بههمت مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار میشود؛
برگزاری همایش «اندیشه ایران، هویت ایرانی»
همایش «اندیشه ایران، هویت ایرانی» روز سهشنبه ۱۸ آذر ۱۴۰۴، ساعت ۹ تا ۱۷ در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار میگردد.
-
فلسفه معاصر و مسائل انسانهای زنده؛
فیلسوفان مشغول کارند
محمدمهدی حاتمی نوشت: فلسفه معاصر، وضعیت هیجانانگیزی دارد: ابزارهای فلسفی تیزتر، تکنیکهای تحلیلی و تفسیری پیشرفتهتر، دستورکارها مشخصتر، مسائل واضحتر، رویکردها متکثرتر، ارزش بینش و کار پیشینیان آشکارتر و پیوند با علوم عصر محکمتر شدهاست.
-
گفتوگوی ایبنا؛
از مثنوی تا فلسفه؛ نشر «نجمِ کبری» پلی به جهان عرفان
البرز - در نشر نجمِ کبری، حکمت کهن عرفانی از مثنوی تا فلسفه، با نگاه پژوهشمحور، در زندگی امروز جاری میشود و مخاطب را به سفری معنوی در جهان اندیشه میبرد.
-
در بزرگداشت حقوقدان تبریزی مطرح شد؛
فلسفه معاصر مدیون حقوقدان تبریزی/ محمدحسن لطفی آغازگر عقلانیت جدید در ایران
آذربایجان شرقی - در همایش بزرگداشت مرحوم محمد حسن لطفی، ابعاد شخصیتی و علمی این حقوقدان تبریزی به عنوان آغازگر معرفی فلسفه عصر مدرن و عقلانیت جدید در ایران بررسی شد.
-
«درباره زنان» اثر شوپنهاور در گفتوگو با مهدی نوریمقدم؛
زنستیزی فیلسوف بدبین
مترجم معتقد است ریشه بدبینی شوپنهاور را باید نهفقط در دستگاه فلسفی او، بلکه در تجربههای زیسته و مناسبات خانوادگیاش نیز جستوجو کرد.
-
منوچهر صانعیدرهبیدی در نشست «فهم در علوم انسانی»؛
فرهنگ برآمده از زندگی است
صانعی درهبیدی گفت:دیلتای میگوید مفاهیمی چون قدرت یا قداست از دل تجربه زیستی ما برخاستهاند، نه از تاملات انتزاعی عقل. مثلاً مفهوم قدرت، برخاسته از تجربه بدنی ماست. به همین ترتیب، مفاهیمی چون خویشاوندی نیز از تماسهای جسمانی و تجربههای زیستی ما ناشی میشوند. از این رو، جمله کلیدی دیلتای این است: فرهنگ برآمده از عقلانیت نیست؛ فرهنگ برآمده از زندگی است.
-
ژیژک در کنفرانس بینالمللی «آینده جهان و مسائل نوین فلسفی»؛
فلسفه؛ آخرین سپر دفاعی ما برای حفظ انسانیت
اسلاوی ژیژک گفت: فلسفه تنها یک رشته دانشگاهی نیست؛ آخرین سپر دفاعی ما برای حفظ انسانیت است. بدون آن، عدالت به سودجویی قدرتها تقلیل مییابد و چیزی از معنای “انسان بودن” باقی نخواهد ماند.
-
یادداشت افسانه نجاتی به بهانه روز جهانی فلسفه؛
فلسفه شیوهای برای بودن
افسانه نجاتی نوشت: فلسفه شیوهای برای بودن است—نوعی مراقبت از نفس، نه به معنای روانشناختی، بلکه به معنای روشن کردن چراغی درونی. روز جهانی فلسفه شاید بهانهای باشد برای یادآوری این حقیقت ساده: که هر پرسش کوچک، هر مکث کوتاه، و هر تلاش برای فهمیدن، گامیست در مسیر انسانیتر شدن.
-
به مناسبت روز جهانی فلسفه برگزار میشود؛
فهم در علوم انسانی
دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی با همکاری انجمن علمی فلسفه و عرفان اسلامی به مناسبت «روز جهانی فلسفه» نشست علمی با عنوان: فهم در علوم انسانی را برگزار میکند.
-
گفتوگو با حسین واله رئیس موسسه حکمت و فلسفه در روز جهانی فلسفه؛
سقراط فرار نکرد
حسین واله گفت: در تاریخ مشهور است که سقراط را بازداشت کردند و گفتند اظهار ندامت کن یا جام شوکران را بنوش. عدهای از شاگردانش هم گفتند که میتوانیم تو را فراری دهیم. اما سقراط فرار نکرد. چرا فرار نکرد؟ آیا میتوان تصور کرد یک آدمی سر دو راهیهای مختلفی قرار بگیرد که یکی از آنها جان و دیگری چیز دیگری باشد و آن چیز دیگر را بر جانش ترجیح دهد؟
-
یادداشتی از علیرضا قائمینیا؛
کلمات پلاستیکی و فلاسفه پلاستیکی
علیرضا قائمینیا نوشت: به تعبیر پورکسن، این واژگان – نظیر توسعه، پیشرفت، رفاه، استانداردهای زندگی، مراقبت، ارتباطات، کیفیت، مدیریت و جز آن- مانند پلاستیکاند: انعطافپذیر، شکلپذیر و مقاوم در برابر نقد. در نتیجه، زبان را از معنای وجودی و تاریخی تهی کرده و به ابزاری فنی برای کنترل و مدیریت اجتماعی بدل میسازند.
-
گزارش تصویری
نیمقرن حکمت، نیمقرن فلسفه
دو ساختمان قدیمی و نوستالژیک که سالهاست خانه فیلسوفان ایران شده، خیابان نوفللوشاتو را به فلسفیترین خیابان تهران تبدیل کرده است.گزارش تصویری پیش رو به بهانه روز جهانی فلسفه، از ساختمان و کتابخانه موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران تهیه شده است.
-
بهمناسبت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار میشود؛
پسامعرفتشناسی و سرنوشت فلسفه
«پسامعرفتشناسی و سرنوشت فلسفه» سهشنبه 27 آبانماه 1404 ساعت 13 تا 15 در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار میگردد.
-
درباره «جمهور» شاهکار افلاطون؛
کتابی برای همه فصول
آنچه جمهور را پس از بیش از دو هزار سال همچنان زنده نگه داشته است، گستره مباحث آن است: از تربیت کودکان تا سیاستگذاری عمومی، از اخلاق فردی تا ساختار قدرت، از هنر تا حقیقت، و از آزادی تا نظم. افلاطون در این کتاب، نهتنها طرحی از یک شهر آرمانی ارائه میکند، بلکه نقشهای از روح انسان ترسیم میکند.
-
گفتار سید حسین نصر به مناسبت بازنشستگی از تدریس؛
زندگی فکری و روحانی من در خاکی سرشار از سنت، دانش و معنویت رویید و بالید
سید حسین نصر گفت: من از چنین جهانی میآیم: از خانوادهای سیّد، مهاجر از عراق به ایران؛ از کاشان، و سپس تهران؛ از محیطی سرشار از سنت، دانش، و معنویت. از چنین خاکی بود که زندگی فکری و روحانی من رویید و بالید.
-
بهمیزبانی دانشکده الهیات دانشگاه تهران برگزار میشود؛
دوگانهانگاری نفس و بدن
نشست فلسفی درباره «دوگانهانگاری نفس و بدن» ۲۶ آبان، ساعت ۱۰ تا ۱۲ در سالن جلسات شهید مطهری دانشکده الهیات دانشگاه تهران برگزار میشود.
-
یادداشتی از محمد حسن یعقوبیان؛
«سینما و فلسفه در ایران»
محمد حسین یعقوبیان نوشت: حضور فیلسوف تنها در مقابل پرده نقرهای نیست بلکه گاه در جلوی دوربین به عنوان یک بازیگر یا شخصیت در یک اثر مستند یا داستانی و گاه در پشت دوربین و ساخت فیلم به مثابه کنشگر نیز قابل مشاهده است که به سینمای فلسفی میانجامد.
-
یاد علامه طباطبایی در گفتوگو با غلامحسین ابراهیمیدینانی؛
فلسفه بیرحمانه میاندیشد
دینانی گفت:در دانشگاهها متأسفانه چندان به علامه توجه نمیشود. او فیلسوفی کمنظیر بود، اما فلسفه همیشه مخالفانی داشته است. فلسفه چون بیرحمانه میاندیشد، گاهی با ظاهر ادیان سازگار نیست، گرچه در باطن هماهنگ است. در همه دورانها مخالفان فلسفه زیاد بودهاند و هنوز هم هستند.
-
تأملاتی فلسفی درباره زبان؛
میراث شناخت انسانی
فرهاد همتی نوشت: میراث شناخت انسان نه در ذهن، بلکه در نوشتار و زبان باقی میماند؛ همان قلمرویی که پوپر آن را «جهان سوم» نامید.
-
نگاهی به فلسفه لایبنیتس در گفتوگو با فاطمه مینایی؛
فیلسوف نظامساز
فاطمه مینایی: لایبنیتس در چندین شاخه از دانش که از قضا امروز بسیار هم به هم مرتبط شدهاند از پیشگامان آن شاخهها محسوب میشود: علوم شناختی، سیبرنتیک و بعدتر نظریه سیستمها، و بالاخره هوش مصنوعی. فقط برای نمونهای از سهم لایبنیتس در مباحث اخیر، میشود به استدلال «اتاق چینی» جان سرل در رد آگاهبودن هوش مصنوعی اشاره کرد. یکی از پیشگامان طرح این استدلال در فلسفه، لایبنیتس است.
-
بهمیزبانی شهر فلسفه ایران برگزار میشود؛
نقد و بررسی کتاب «احمد فردید: دگرثانی و صیرورت»
نشست نقد و بررسی کتاب «احمد فردید: دگرثانی و صیرورت» پنجشنبه ۲۲ آبان ۱۴۰۴ از ساعت ۱۶ تا ۱۸ برگزار میشود.
-
گزارش دومین پیشنشست همایش ملی فلسفه برای کودک؛
غیاب معنا در نظام آموزشی ما
سعید ناجی گفت: نقطه اصلی توسعه کشور، آموزش است. متاسفانه در ایران سیستم آموزشی فاجعهآمیز است. برای مثال در تکالیفی که به دانشآموزان داده میشود، "معنا" کاملاً غایب است. آنها تکالیفی انجام میدهند که معنا و ارزشی برایشان ندارد.
-
پنجاهوچهارمین عصر سهشنبههای بخارا برگزار میکند؛
بررسی کتاب «در باب زیبایی جان»
بررسی کتاب «در باب زیبایی جان: هفت نامه به دوستی دیریافته» ساعت 17 سهشنبه 20 آبان ۱۴۰۴ در تالار دکتر روحالامینی باغموزۀ نگارستان برگزار میشود.
-
گزارش اختصاصی ایبنا از نشست بررسی کتاب «عادلانهها» اثر پل ریکور؛
انسانیت یک رخداد است
مهدی فیضی گفت:عدالت، واکنشی انسانی به مازادی در واقعیت است. انسانیت پیش داده هیچجا وجود ندارد و انسانیت به مثابه یک رخداد است. انسانیتی که در تاریخ تجربه شده نتیجه یک واکنش بوده است. اگر رخدادها وجود نداشتند انسانیت هم شکل نمیگرفت. انسانیت بدون این واکنشها وجود نداشته است بنابراین در اینجا انسان به مثابه واکنش است.
-
«فلسفه کانت» در گفتوگو با سیدامینالدین ابطحی؛
بدون آزادی، عقلانیت اخلاقی بیمعنا میشود
خودآیینی در فلسفه کانت بهمعنای توانایی انسان برای قانونگذاری اخلاقی برای خود از طریق عقل است/ کانت ما را به پرسش درباره «حدود عقل» و نحوه استفاده از آن در مواجهه با مسائل پیچیده (مانند تغییرات اقلیمی یا اخلاق هوش مصنوعی) تشویق میکند. این ایده که عقل میتواند هم محدود باشد و هم توانمند، همچنان الهامبخش است.
-
سالروز تولد خالق «طاعون» در گفتوگو با مریم شیرازی؛
کامو؛ منتقد مصمم، فیلسوف مدرن
کامو تفکر نظاممندی ندارد. با اینحال، برخی منتقدین معتقدند ادعای کامو مبنی بر اگزیستانسیالیست نبودن، در اثر لجولجبازی با سارتر بوده است.