سرویس استانهای خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): همزمانی این رویداد فرهنگی با شبهای منتهی به یلدا، دکورهای یلدایی و فضاسازی گرم نمایشگاه، حالوهوای جشن و شادی را در کنار کتاب به مخاطبان منتقل کرده بود. بسیاری از بازدیدکنندگان با حوصله در غرفهها توقف میکردند، کتابها را ورق میزدند و درباره انتخابهای خود با یکدیگر گفتوگو میکردند.
دانشآموزان؛ حلقه مفقوده بازدیدهای صبحگاهی
برخی غرفهداران، تعطیلی مدارس را از مهمترین دلایل خلوتتر بودن ساعات صبح نمایشگاه دانستند و بر نقش دانشآموزان در پویایی این رویداد فرهنگی تأکید کردند.
به گفته آنها، حضور گروهی دانشآموزان در ساعات صبح میتواند به افزایش بازدیدکنندگان کمک کند و این گروه سنی، عصرها خانوادههای خود را نیز برای بازدید از نمایشگاه همراه میکنند.
یکی از غرفهداران در گفتوگو با خبرنگار ایبنا گفت: دانشآموزان اگر به نمایشگاه بیایند، سفیر کتاب در خانواده میشوند. هم صبح نمایشگاه پررونقتر میشود و هم عصرها خانوادهها با انگیزه بیشتری به نمایشگاه میآیند.
نمایشگاه هایپری و جای خالی کارشناسان کتاب
شیوه برگزاری نمایشگاه بهصورت «هایپری» از دیگر نکات قابل توجه نمایشگاه کتاب کرمان است. در این مدل، ناشران بهصورت مستقیم در غرفهها حضور نداشتند و بازدیدکنندگان برای یافتن کتاب مورد نظر خود ناچار به اسکن بارکد و جستوجو میان قفسهها بودند؛ موضوعی که برای برخی مخاطبان، بهویژه خانوادهها و افرادی با آشنایی کمتر با کتاب، چالشبرانگیز بود.
یکی از فعالان فرهنگی حاضر در نمایشگاه با قدردانی از برگزاری این رویداد گفت: واقعاً باید به مسئولان فرهنگی استان بابت برگزاری این نمایشگاه تبریک گفت. نمایشگاه بسیار خوبی است و فضای فوقالعاده آرامی دارد. کسی که اهل کتاب باشد، میآید، میچرخد، کتاب انتخاب میکند و میخرد.
احمد یوسفزاده افزود: باید خداقوت گفت به مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجموعه فرهنگی استان و مردم کرمان که همیشه کتابدوست بودهاند. با وجود شرایط جوی، مطمئنم این نمایشگاه پرشور ادامه پیدا میکند.
این فعال فرهنگی با اشاره به کارکرد اجتماعی نمایشگاههای کتاب تصریح کرد: فرهنگ، هوای تازه است و یکی از مصادیق آن همین اجتماعات کتاب است؛ جایی که مردم دور هم جمع میشوند، گفتوگو میکنند، کتاب میبینند و برای لحظاتی از فضای خستهکننده مجازی فاصله میگیرند و آگاهی را در قالب کتاب تجربه میکنند.
نویسنده کتاب آن بیست و سه نفر در عین حال بر لزوم حضور کارشناسان کتاب تأکید کرد و گفت: این فضا برای کتابخوانها عالی است، اما برای کسانی که آشنایی کمتری با کتاب دارند، حضور نمایندگان ناشران و کارشناسان ضروری است. مثلاً مادری که با حوزه کتاب کودک آشنا نیست، نیاز دارد کسی به او توضیح بدهد چه کتابی برای فرزندش مناسبتر است و از این نظر، جای ناشران در نمایشگاه خالی است.

کرمان؛ خاستگاه جریانهای فرهنگی و ادبی
عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات دانشگاه شهید باهنر کرمان نیز با اشاره به پیشینه فرهنگی استان اظهار کرد: در وهله نخست باید توجه داشت که کرمان یک شهر فرهنگی است.
محمدرضا صرفی افزود: اگر تعداد کتابخانههای عمومی استان را در نظر بگیریم، نسبت به بسیاری از استانهای دیگر قابل مقایسه نیست. جریانهای فرهنگی مرتبط با کتاب و کتابخانه در کرمان شکل گرفته و نمونههای موفق آن در سطح کشور گسترش یافته است.
وی ادامه داد: برای مثال، جریان تأسیس کتابخانههای فاطمهها که از برخی مناطق استان آغاز شد، امروز در سراسر کشور دیده میشود. همچنین کتابخانههای سیار در برخی شهرستانها، خود یک جریان فرهنگی مؤثر به شمار میآید.
این استاد دانشگاه با اشاره به نقش تاریخی کرمان در شکلگیری جریانهای فکری گفت: بسیاری از نویسندگان، شاعران و جریانهای ادبی از کرمان برخاستهاند. حتی برخی جریانهای سیاسی، اداری و پژوهشی از دل کرمانشناسی شکل گرفته و بعدها در سطح کشور گسترش یافته است.
وی درباره عملکرد ناشران در نمایشگاه نیز اظهار کرد: نمایشگاه کتاب باید جامعیت داشته باشد و بتواند همه سلایق را جذب کند. با این حال، برخی ناشران بزرگ، کتابهای تازه و روز خود را به نمایشگاه نیاوردهاند؛ گویی تصور کردهاند این آثار در کرمان مخاطب ندارد، در حالی که جامعه به این کتابها نیاز دارد.

نمایشگاهی آرام با مخاطبانی جدی
روز چهارم نوزدهمین نمایشگاه کتاب کرمان نشان داد که کاهش تعداد بازدیدکنندگان لزوماً به معنای افت کیفیت نیست. حضور مخاطبان جدی، گفتوگوهای فرهنگی، فضاسازی یلدایی و طرح دیدگاههای کارشناسی، این نمایشگاه را به یک اجتماع فرهنگی قابل تأمل تبدیل کرده است؛ رویدادی که با تقویت حضور ناشران و توجه به نیاز مخاطبان عمومی، میتواند در سالهای آینده تأثیرگذارتر از گذشته برگزار شود.
نظر شما