به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست تعامل و همفکری فعالان حوزه کاغذ، مقوا، خمیر کاغذ، پالپ و فرآوردههای سلولزی و آخال با حضور عباس زارع، مدیرکل دفتر چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محسن ترحمی، مدیرکل دفتر منسوجات، پوشاک، چرم و صنایع سلولزی وزارت صمت، حسن میرباقری، رئیس انجمن واردکنندگان کاغذ و مقوا و روسا، اعضای هیئتمدیره و دبیران تشکلهای مختلف وارداتی، تولیدی، توزیعی و مصرفکنندگان ازجمله انجمن صنایع کارتن و ورق ایران، شرکت تعاونی چاپخانهداران و جمعی از چاپخانهداران، سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوای ایران، اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا و انجمن تولیدکنندگان کاغذهای سایز شده به همت انجمن واردکنندگان کاغذ و مقوا در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد.
در ابتدای این نشست، سیدحسن میرباقری با اشاره به دلایل اهمیت برگزاری نشست همفکری فعالان زنجیره سلولزی کشور برای دستیابی به ثبات بازار و تامین نیاز به موقع کشور، گزارشی از شرایط بازار، مشکلات و دغدغههای بازرگانان برای واردات و تامین به موقع کاغذ و مقوا و سایر اقلام سلولزی برای چاپخانهها، ناشران، واحدهای تولیدی و مصرفکنندگان ارائه کرد.
وی افزود: فقط با همدلی و همکاری یکایک دستاندرکاران حوزه سلولزی با همدیگر است که میتوانیم مشکلات فعلی را پشت سرگذاشته و موانع ناشی از تحریمها، برای تامین مواد اولیه مورد نیاز کشور را کاهش دهیم.
میرباقری، با اشاره به نبود برنامه مشخص و مدون برای واردات مقوا، گفت: هیچیک از متولیان، تاکنون برنامه مشخصی برای زمان تخصیص ارز ارائه نکردهاند؛ همکارانی داریم که ۱۱ ماه است، ثبت سفارش کردهاند اما در صف تخصیص ارز قرار دارند، از سوی دیگر کالاهایی که از قبل در بازار بود، به فروش رفته است و از سوی دیگر کاغذ به تالار دوم رفت و در این صورت تخصیص ارز یا چالشها و مشکلات مختلفی روبهرو است.
میرباقری، با بیان اینکه علاوه بر بخش مقوا، در حوزه کاغذ تحریر نیز این چالش وجود دارد، گفت: زمانی که ارز اختصاص داده نمیشود، واردکننده مجبور به واردات با ارز آزاد است و به همین دلیل قیمت فروش در بازار افزایش پیدا میکند.
وی با طرح این موضوع که هدف از برگزاری این نشست این است که در تلاشیم با یک صدای واحد مشکلات و مسائل خود را به وزارتخانههای مرتبط مطرح کنیم، گفت: گاهی احساس میشود برخی میتوانند زودتر ارز بگیرند، سالهای پیش، مسئله «امضاهای طلایی» بود اما برچیده شد؛ هرچند بهنظر میرسد، این امضاهای طلایی دوباره در حال برگشت است؛ امیدوارم این موضوع رخ ندهد.
جلسه معاون امور فرهنگی با فعالان کاغذ برگزار میشود
در ادامه این نشست، هومن حاجیپور، قائم مقام دبیر شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی نیز در سخنانی گفت: در شرایط موجود، بحث سیاستگذاری تجاری در حوزه صنعت اهمیت دارد، تغییرات ناگهانی مقررات نیز در این میان بیتاثیر نیست و بخش زیادی از واردکنندگان و تجار در این حوزه با مشکلات مختلف دست و پنجه نرم میکنند.
وی افزود: انحصار، محدود کردن و بستن تعرفه در این حوزه دیگر خیلی کاربرد ندارد و اگر با چنین شرایطی روبهرو هستیم و موضوع سهمیهبندیها دچار اختلال شده است، باید از مرجع حاکمیت برای این تصمیمگیریها سوال کنیم، همچنین نهادهای نظارتی مثل سازمان بازرسی به این موضوع ورود پیدا کند و بهعنوان یک تابلوی مشخص و شفاف همه بدانند که چگونه عمل میشود.
حاجی پور با اشاره به تشکیل کارگروههای تخصصی و ویژه برای بررسی مشکلات بخش خصوصی و دولت در این شورا، گفت: در هر یک از این کارگروهها به تناسب موضوعات و مباحث، پذیرای نکات، نکته نظرات و دیدگاههای صنف هستیم و اگر مشکلی وجود دارد میتوان به این کارگروهها برای بررسیهای بیشتر با مشارکت سازمان بازرسی یا قوه قضاییه مراجعه کرد تا وضعیت، به سامان برسد.
عباس زارع، نیز در سخنانی با اشاره به وضعیت کنونی بازار زنجیره چاپ و نشر، گفت: در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در کنار فعالان حوزه چاپ و نشر هستیم و پیگیر دغدغهها و مشکلات آنها خواهیم بود، در این زمینه قرار است به زودی جلسهای با معاون امورفرهنگی وزیر داشته باشیم، در اصل تسهیلکننده هستیم و بخش عمده کار با وزارت صمت است، اما با توجه به اینکه بخش عمده مصرفکنندگان زیرمجموعه وزارت فرهنگ هستند، ورود پیدا میکنیم.
وی با بیان اینکه معاون امور فرهنگی در این حوزه نگران و دغدغهمند است، ادامه داد: حدود ۳۰ درصد از مبلغ ۴۰ میلیون ریال ارز برای گلاسه و زینک است، و امیدواریم به زودی با همت و همکاری صنف، این کالاها وارد شود کشور شود و امیدواریم با ورود کاغذ، بازار کنترل شود.
مهدی حدادعادل، نایبرئیس انجمن صنایع کارتن و ورق نیز که در این نشست حضور داشت، در سخنانی گفت: بخش عمده نیاز، کاغذ بستهبندی است. در این حوزه خوشبختانه از واردات بینیاز هستیم، مشکل مهم صنعت، کمبود مواد اولیه یعنی آخال یا کارتن بازیافتی است.
وی ادامه داد: آخال داخلی حدود کیلویی ۳۵ هزار تومان است و آخال خارج از کشور در تهران حدود ۲۶ هزار تومان به فروش میرسد و این سوال مطرح است که چرا اجازه برای واردات آخال داده نمیشود؟
حداد، با بیان اینکه تاکنون با محیط زیست و سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا جلسات مختلف گذاشتیم، گفت: اکنون فقط حدود ۱۳ کارخانه میتواند واردات آخال داشته باشند و با تجهیزات مختلف زیرنظر سازمان محیط زیست تولید داشته باشند اما باید این انحصار شکسته شود وگرنه مثل امروز شاهد افزایش بیرویه قیمت کاغذ کارتن هستیم.
در بخش دیگر این نشست، مهدی کاظمی مهیاری، رئیس شرکت تعاونی چاپخانهداران تهران نیز در سخنانی گفت: مصرفکنندگان واقعی چاپ کشور بخشی ناشران، بخشی دیگر چاپ تجاری و بستهبندی است و معتقدم که کاغذ باید به دست مصرفکنندگان واقعی برسد.
وی ادامه داد: به دخالت کارشناسی در صنعت نیاز داریم. دهه ۸۰ واردات کاغذ به راحتی و با السی انجام میشد اما الان نمیتوانیم برای آینده تصمیمگیری کنیم، یک بازرگان نمیتواند قیمت نهایی به مخاطب خود بدهد و این مسئله نه فقط در حوزه کاغذ، بلکه در همه کالاها وجود دارد.
کاظمی، با طرح این موضوع که در تعاونی علاوه بر کاغذ، حدود ۴۰ تا ۵۰ کالای دیگر نیز عرضه میکنیم، گفت: پیشنهاد من این است که دولت کاملاً این حوزه را رها کند و ارز را آزاد کند و جلوی ثبت سفارشها را نگیرد، در شرایط فعلی، باید از ظرفیت تعاونیها و بازرگانهای خوشنام و معتبر استفاده شود.
به گفته وی، معتقدم که نقش دولت باید نقش نظارت بر تنظیم گری باشد نه اینکه کاغذ تخصیص بدهد و از ظرفیتهای موجود استفاده نشود.
ضرورت تعامل بانک مرکزی با تولیدکنندگان
امیر سامان اسفندیاری، دبیر سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا نیز در ادامه این نشست با بیان اینکه تا زمانی که به کاغذ بهعنوان یک کالای استراتژیک نگاه نشود، هیچ مشکلی حل نمیشود، گفت: در ایام جنگ ۱۲ روزه تولیدکنندگان کاغذ و مقوا و همچنین کارتن یکسره مشغول کار بودند اما هیچگاه به نقش آنها توجهی نمیشود.
وی ادامه داد: تمام تلاش این است، بازنگری لازم از سوی سازمان محیط زیست در صدور مجوز واردات اخال انجام شود تا آخال بیشتری برای صنایع کاغذسازی به کشور وارد شود، دلیل رشد قیمت آخال همین موضوع است، زیرا آخال داخلی کفاف ظرفیت تولید داخلی را نمیدهد.
اسفندیاری، با بیان اینکه نشاسته حدود ۶درصد در صنعت کاغذ بستهبندی نقش دارد، گفت: بدون نشاسته، امکان تولید کاغذ بستهبندی نیست اما رشد قیمت این کالا طی چندماه اخیر، روند تولید را برای بسیاری از همکاران سخت کرده است، در کنار آن واردات اقلام مصرفی ماشینآلات تولیدی و سایر کالاها هم با مشکلاتی همراه است.
به گفته وی، اگر به وضعیت موجود توجه نشود، امکان تولید کاغذ بستهبندی هم طی ماههای آینده با محدودیتهای جدی و کاهش قابل توجه مواجه خواهد شد، نکته دیگر این است که آمار میزان مصرف کاغذ تحریر یا بستهبندی نیز هنوز در کشور مشخص نیست و آمار و ارقام مختلفی از سوی نهادهای مختلف بیان میشود، اما باید از توانمندیهای تشکلها استفاده کنیم تا به یک آمار منسجم و مشخصی برسیم.
وی بر ضرورت تعامل بانک مرکزی با تولیدکنندگان تاکید کرد و گفت: معتقدم که وزارت صمت و بانک مرکزی باید فعالان بخش خصوصی، تشکلها و اتاق بازرگانی را محرم خود بدانند و مسائل و مشکلات خود را مطرح کنند، از سوی دیگر باید از ظرفیت تشکلهای مرتبط با حوزه کاغذ برای تصمیمگیری و اختصاص ارز کاغذ بهعنوان بازوی مشورتی استفاده کنیم، چون هم بازار را میشناسند هم با فضای کاری آشنا هستند.
وی همچنین گفت: در کاغذ بستهبندی اگر آخال داشته باشیم مشکلی نداریم اما در حوزه کاغذ تحریر، شرایط آب و هوایی مناسب برای تامین خمیر و چوب لازم را نداریم و باید این مواد اولیه به میزان کافی وارد شوند تا بخشی از نیاز کشور در کنار واردات از تولید داخلی تامین شود. در نهایت امید میرود با تامین ارز موردنیاز برای واردات مواد اولیه و سایر اقلام امکان استفاده حداکثری از ظرفیتهای بالقوه تولید داخلی کشور فراهم شود.
همچنین مجید خادمی، فعال صنعت چاپ نیز در سخنانی با اشاره به افزایش قیمتهای اخیر در حوزه چاپ و نشر، گفت: همانطور که گفته شد کاغذ یک کالای استراتژیک است و پُرمصرفترین کالای فعالان حوزه چاپ و نشر است، اما هیچوقت در تصمیمگیریها از فعالان صنعت دعوت نمیشود.
وی ادامه داد: واردات مقوای پشت طوسی اکنون متوقف شده است و تولیدکنندگان، مجبور به استفاده از مقوای نامرغوب داخلی با قیمت مقوای خارجی هستند و همین موضوع رقابت را به راحتی از بین برده است و چاپخانهدار ایرانی مجبور است این مقوا را استفاده کند.
به گفته وی، قیمت مقواهای داخلی نیز از مهرماه که ۷۱ هزار تومان بود امروز به ۱۲۰ هزار تومان رسیده است و همه را هم نقدی میگیرد، درحالی که در بازار امروز چنین موضوعی برای صنعت چاپ امکانپذیر نیست و حدود ۶۰ درصد سرمایه، طی دو ماه اخیر از بین رفته است.
در ادامه نیز مجید اسماعیلزاده، دیگر فعال صنعت چاپ نیز با بیان اینکه تولیدکننده داخلی از نظر کمی و کیفی توان رقابت با تولیدکنندگان خارجی را ندارد، گفت: اصولاً فهم سیاستگذاران از کالای استراتژیک باید مشخص باشد؛ در شرایط کنونی، با توجه به وضعیت کشور، هر روز شاهد ورود خودروهای مختلف به کشور هستیم اما ارز برای ورود یکسری کالاهای مورد نیاز صنعت را نداریم.
وی ادامه داد: فعالان صنعت چاپ، در شرایط خوبی به سر نمیبرند و بیانگیزگی در میان صنف وجود دارد و اگر شرایط ادامه داشته باشد، ادامه کار با دشواریهایی همراه خواهد بود.
در پایان این نشست نیز محسن ترحمی، ضمن ارائه آماری از میزان وزنی و ارزش واردات اقلام سلولزی در سال جاری نسبت به سال گذشته ارائه کرد و وضعیت تخصیص ارز و پیگیریهای انجام شده ازسوی دفتر سلولزی و محدودیتهای آن وزارتخانه خصوصاً دفتر سلولزی برای بهبود شرایط موجود را اعلام و درعین حال قول مساعدت برای کاهش مشکلات فعلی را داد.
وی افزود: با توجه به اقدامات انجام شده، امیدوارم با همکاری بانک مرکزی، به زودی مشکلات تخصیص ارز و واردات کاهش یافته و پس از آن بازارحوزه سلولزی و تامین کاغذ و مقوا برای چاپخانهها و مصرفکنندگان به ثبات بیشتری برسد.
نظر شما