به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، ۱۵ آذرماه سالگرد شهادت خلبان احمد کشوری است. او، خلبان برجسته هوانیروز ارتش ایران در دهه ۱۳۵۰ و آغاز جنگ ایران و عراق بود. کشوری از فارغالتحصیلان دورههای پیشرفته خلبانی بالگرد در داخل و خارج کشور به شمار میرفت و تخصص او در عملیات شناسایی، پشتیبانی و تهاجمی بالگردها بود. کشوری چندین مأموریت حساس در مناطق عملیاتی غرب و جنوب ایران هدایت کرد و در جریان جنگ با مهارت و دقت بالا نقش مؤثری در حمایت از نیروهای زمینی ایفا نمود. او در نهایت در سال ۱۳۶۰ در جریان مأموریتی عملیاتی در ارتفاعات غرب کشور به شهادت رسید و به عنوان یکی از پیشگامان هوانیروز شناخته شد.
به مناسبت سالروز شهادت خلبان احمد کشوری چند کتاب که درباره او اطلاعاتی را منعکس کردند. در کتابهایی که ذکر نام و اطلاعات و مختصری از محتویاتشان پرداختیم، اغلب روایتی از همرزمان کشوری دارند یا کامل روایتشان به زندگی و کارنامه خلبان کشوری اختصاص دارد. اطلاعات این کتابها از سایت موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران گردآوری شده است. متاسفانه طرح جلد برخی از این آثار ناموجود بود و برخی کتابهای دیگر هم که خاطراتی درباره خلبان کشوری داشتند، محتوایی از آنها وجود نداشت.
پر پرواز
پدیدآور: احمدی، حسن - ویراستار: یزدانپور، اسماعیل
قیمت ۵۰,۰۰۰، تاریخ نشر ۱۳۹۲۰۲۱۰، ناشر سروش،
«پر پرواز» زندگی احمد کشوری را در قالب روایتی داستانی و پیوسته بازگو میکند؛ روایتی که از کودکی و نوجوانی او در خانوادهای مذهبی و سختکوش آغاز میشود. کتاب نشان میدهد که چگونه روحیه جدی، پرتلاش و مسئولیتپذیر او از همان سالهای ابتدایی شکل گرفت و بعدها در مسیر هواییاش نقش کلیدی پیدا کرد. نویسنده مسیر ورود کشوری به ارتش، دورههای آموزشی سختگیرانه، علاقهمندیاش به بالگردهای کبرا و تحول شخصیتیاش از یک جوان پرانرژی به خلبانی متعهد و آماده برای فداکاری را با جزئیات انسانی و احساسی روایت میکند.
بخش مهم کتاب به نخستین ماههای جنگ تحمیلی اختصاص دارد؛ زمانی که کشوری با پروازهای خطرناک در ارتفاع کم، خطوط دشمن را شناسایی و پشتیبانی میکرد. روایتها نشان میدهد که چگونه تصمیمهای لحظهای و جسارت او موجب نجات دهها نفر میشد. نویسنده همچنین به دوستی عمیق او با شهید شیرودی پرداخته و رابطه این دو خلبان را بهعنوان نماد همرزمی و همدلی در هوانیروز معرفی میکند.
خانهای کوچک با گردسوز روشن
بهاهتمام: فلاح، ایرج - بهاهتمام: آبآذری، مسعود
قیمت ۳۰,۰۰۰، تاریخ نشر ۱۳۹۱۰۵۰۲، ناشر یا زهرا (س)
این کتاب مجموعهای از خاطرات نزدیکان، دوستان و همرزمان شهید احمد کشوری است که تلاش میکند تصویری انسانیتر، صمیمیتر و واقعیتر از او ارائهدهد؛ تصویری فراتر از روایتهای صرفاً نظامی. کتاب از فضای خانوادگی آغاز میشود؛ از خانهای ساده که در آن عشق، نظم و دینداری موج میزد و شخصیتی آرام، متواضع و در عین حال مصمم را شکل میداد. سپس روایتها وارد دوران جوانی و علاقه کشوری به هنر، ادبیات و فعالیتهای اجتماعی میشود؛ چیزهایی که شاید کمتر در دیگر آثار برجسته شدهاند.
کتاب مصور حاضر، مشتمل بر خاطراتی از زندگی «شهید احمد کشوری» است. این کتاب که مجلّدی از مجموعه «ستارگان آن شب» است، با هدف آشنایی با شخصیت، اندیشهها، عقاید و آرمانهای خلبان شهید «احمد کشوری» و ارائة یک الگوی اخلاقی ملموس به مخاطب جوان تدوین شده است. کتاب، مشتمل بر بیش از چهل خاطره از شخصیت مذکور است که توسّط خانواده، دوستان و همرزمان شهید حکایت شده و نشانگر شخصیت والا، متدین، شجاع، مبارز و میهندوست «کشوری» است. مشخّصة کتاب، درج تصویرهای رنگی متعدد از شهید مذکور، همرزمان و خانوادهاش است. عناوین برخی خاطرات مندرج در کتاب، عبارتند از: لالایی برای آهو؛ برگ برنده؛ پرواز انفرادی؛ افسر مشکوک؛ ارتشبد کائنات؛ نجات بالگرد؛ دو افسر متفاوت؛ حاتم طایی هوانیروز؛ بال شکستة پرنده؛ پایان افسانة غزال؛ دلشورة نامعلوم و بازگشت آهو.
سیمرغ: روایتی از ایمان و سلحشوری شهید کشوری، شهید شیرودی و همرزمانشان
بهاهتمام: شاهمحمدی، حجت - بهاهتمام: معصومی، سیدامیر
قیمت ۸,۵۰۰، تاریخ نشر ۱۳۸۰۱۱۱۶، ناشر هفت
«سیمرغ» کتابی است که با رویکردی مستند، تلاش میکند چهرهای دقیقتر از احمد کشوری ارائه دهد. با اتکا به گفتگوها و یادداشتهای همرزمان، مسیر رشد او در هوانیروز و نقش منحصربهفردش در نبردهای نخستین ماههای جنگ تحمیلی شرح داده میشود. کتاب نشان میدهد که کشوری چگونه با ترکیب مهارت، تمرکز و شجاعت، مأموریتهایی را پذیرفت که حتی برای خلبانان باتجربه، تقریباً غیرممکن بهنظر میرسید.
نویسندگان بر توانایی تاکتیکی کشوری تأکید زیادی دارد؛ اینکه او در شرایطی که تجهیزات کم بود، با ابداع روشها و زاویههای جدید حمله، خط دفاعی دشمن را مختل میکرد. بخشهایی از کتاب به رابطه عمیق او با شهید شیرودی میپردازد و این دو را مانند دو بال یک پرنده معرفی میکند.
علاوه بر صحنههای جنگ، نویسندگان به جنبه معنوی و اخلاقی زندگی کشوری نیز توجه کردهاند: سادهزیستی، عدالتخواهی، خوشاخلاقی و انضباطی که در میان همرزمان مثالزدنی بود. روایت شهادت او با نگاهی تحلیلی نوشته شده و نشان میدهد که چرا هوانیروز فقدان کشوری را تنها یک خسارت فردی نمیدانست، بلکه ضربهای به یک ستون تاکتیکی و روحی جبهه بهشمار میآمد.
ققنوس: بر اساس زندگی شهید کشوری
نویسنده: عطائی، زینب
قیمت ۴۰,۰۰۰، تاریخ نشر ۱۳۹۴۰۳۱۹، ناشر شرکت کتابهای جیبی سهامی خاص
«ققنوس» بیشتر جنبه روایی–ادبی دارد و نویسنده تلاش کرده با نگاهی احساسی و شخصیتپردازی دقیق، زندگی احمد کشوری را در قالب داستانی مستند بیان کند. روایت از دوران نوجوانی آغاز میشود و نشان میدهد چگونه دغدغه عدالت، پاکی اخلاقی و کنجکاوی فکری در او شکل گرفت. سپس مخاطب وارد مراحل انتخاب رشته نظامی، آموزشهای پیچیده و مسیر تبدیل شدن او به یکی از برجستهترین خلبانان بالگرد کبرا میشود.
کتاب تمرکز ویژهای بر رابطه عاطفی او با خانواده، حس مسئولیتپذیریاش و حساسیتش نسبت به رنج دیگران دارد. در بخشهای مربوط به جنگ، لحن کتاب احساسیتر میشود؛ پروازهای شبانه، عملیاتهای خطرناک و لحظاتی از تردید و امید تصویر میشوند. در این روایت، کشوری نه فقط یک قهرمان نظامی، بلکه انسانی متفکر، آرام و معنوی معرفی میشود که در دل سختترین شرایط نیز روحیهاش را حفظ میکرد.
نویسنده لحظه شهادت را بهگونهای توصیف میکند که بیشتر بر مفهوم جاودانگی و رستگاری تکیه دارد، نه حادثه فیزیکی. «ققنوس» در مجموع تلاش میکند مخاطب را به دنیای درونی کشوری ببرد و معنی فداکاری را از نگاه انسانی او نشان دهد.
پرواز تا بینهایت
نویسنده: اکبر، علی - نویسنده: قاضیمیرسعید، سیدحکمتاله - نویسنده: طاهریآذر، محمد - نویسنده: ماهینی، رحمتاللهسلمان
قیمت ۹۰۰,۰۰۰، تاریخ نشر ۱۴۰۲۰۲۰۶، ناشر سازمان عقیدتی سیاسی آجا
این کتاب به بررسی عملیاتهای هوانیروز در سالهای نخست جنگ میپردازد و از میان قهرمانان متعدد، نقش ویژهای برای احمد کشوری و علیاکبر شیرودی قائل است. «پرواز تا بینهایت» کمتر زندگینامهای و بیشتر نظامی–تحلیلی است و به همین دلیل، برای درک تاکتیکها و اهمیت پروازهای تهاجمی هوانیروز اهمیت زیادی دارد.
روایتها نشان میدهد که چگونه کشوری در صحنه جنگ، فراتر از یک خلبان معمولی عمل میکرد؛ او با تحلیل سریع شرایط و شناخت دقیق موقعیت نیروهای زمینی، مأموریتهایی را طراحی میکرد که گاهی مسیر یک عملیات را تغییر میداد. کتاب همچنین نشان میدهد که پروازهای کمارتفاع او در مناطق جنگلی و کوهستانی چگونه توانست پیشروی دشمن را کند و پشتیبانی حیاتی برای مدافعان ایجاد کند.
در کنار این تحلیلها، بخشهایی احساسی نیز دیده میشود؛ گفتگوهای کوتاه، لحظات آمادهسازی پیش از پرواز، و رابطه صمیمانه او با شیرودی. نویسنده در پایان، تأثیر شهادت کشوری را بر روحیه هوانیروز بررسی میکند و نشان میدهد که از دست دادن او تنها از دست دادن یک خلبان نبود، بلکه از دست رفتن ذهنی خلاق و نیرویی الهامبخش برای کل یگان بود.
صحیفه پرواز: زندگینامه شهدای هوانیروز
قیمت ۱,۹۰۰، تاریخ نشر ۱۳۶۹۱۱۰۱
ناشر: سوره مهر، سال چاپ: ۱۳۶۹ شمسی (چاپ اول)، تعداد صفحات: ۳۰۲ صفحه
«صحیفه پرواز» مجموعهای مستند و منظم است که زندگینامه و سرگذشت شهدای هوانیروز در هشت سال دفاع مقدس را به تصویر میکشد. آنچه این کتاب را متمایز میکند، تاکید بر نقش نیروهای هوانیروز — شامل خلبانان و خدمه فنی — در عملیاتها و دفاع مقدس است؛ کسانی که با بالگردها، پروازهای پشتیبانی، شناسایی و تهاجمی، بسیاری از یگانهای زمینی را حمایت و نجات دادند.
در فصلهای کتاب، ابتدا زمینه تاریخی آغاز جنگ و ضرورت حضور هوانیروز توضیح داده میشود. سپس سرگذشت خلبانانی ارائه میشود که از زمان پیش از انقلاب وارد هوانیروز شدند، آموزش دیدند، و با آغاز جنگ تن به پروازهای پرمخاطره دادند. خاطرات مأموریتها — شناسایی خطوط دشمن، حملونقل نیرو و تجهیزات، حمایت هوایی از رزمندگان زمینی، واکنش به پیشروی زرهی دشمن — با جزییات روایت شده است.
«صحیفه پرواز» با گردآوری زندگینامهها، مأموریتها و شهادت خلبانان، سندی جامع برای یادآوری نقش این نیرو در دوران دفاع مقدس فراهم کرده است؛ سندی که نه فقط تاریخ جنگ، بلکه روح ایثار و مسئولیتپذیری را نیز منتقل میکند.
روزگاران: کتاب هوانیروز
گردآورنده: حبیب امامی، ناشر: روایت فتح
سال نشر: ۱۳۸۲ (چاپ اول)، تعداد صفحات: ۱۰۱–۱۱۲ صفحه
«روزگاران: کتاب هوانیروز» مجموعهای از خاطرات کوتاه و مستند است که زندگی، مأموریتها، سختیها و لحظههای جنگ را از دید رزمندگان هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران روایت میکند. در این کتاب، خلبانان و اعضای هوانیروز خاطرات خود را بازگو کردهاند: از پروازهای خطرناک با بالگرد، شرایط سخت جنگ، بمباران، شناسایی خطوط دشمن، حمایت از نیروهای زمینی، انتقال مجروحان، تا لحظههای نفسگیر تصمیم و فداکاری.
کتاب با زبان ساده و روان نوشته شده؛ مناسب برای کسانی که میخواهند بدون ورود به متون سنگین تاریخی، تصویری انسانی و نزدیک از تجربه جنگ و رزمندگان هوانیروز بهدست آورند. خاطرات گاهی بر لحظات ترسناک و گاهی بر دلاوری و همدلی تمرکز دارند — و ترکیبی از امید، ترس، اشتیاق، ترحم و فداکاری را نشان میدهند.
هدف اصلی اثر، ثبت و انتقال تجربه نسل جنگ به نسل بعد است: اینکه «روزگاران» گذشته فراموش نشود؛ جنگ و دفاع نه فقط در آمار و تاریخ، بلکه در خاطره و انسانیت زنده بماند. این کتاب فرصتی است برای شناخت بهتر نقش هوانیروز، خلبانان و رزمندگان در جبهه— از نگاه کسانی که روزها بر فراز آسمان پرواز کردند تا لحظههای دشوار زمینی شدند.
پیشتاز تیم آتش: براساس زندگی شهید سرلشگر خلبان احمد کشوری
نویسنده: منصوربیگی، ثریا - ویراستار: صادقنیا، محسن - ویراستار: رهنما، سیدحمید
قیمت ۳۰۰,۰۰۰، تاریخ نشر ۱۴۰۱۰۹۰۷، ناشر سوره سبز
«پیشتاز تیم آتش» داستان زندگی شهید احمد کشوری را در قالبی داستانی بازگو میکند؛ اثری کوتاه و موجز (۶۰ صفحه) که با زبانی ساده و مناسب برای عموم — دوستداران دفاع مقدس و نوجوانان / جوانان — نوشته شده است. در این کتاب، خواننده با مراحل مختلف زندگی کشوری آشنا میشود: از انگیزهها و انتخاب خلبانی تا مسئولیت گرفتن فرماندهی «تیم آتش» هوانیروز. داستان نشان میدهد که کشوری چگونه در فضای پس از انقلاب، با علاقه، ایمان و ایثار وارد هوانیروز شد و به خلبانی بالگردهای جنگی پرداخت.
بخشهایی از کتاب بر مأموریتهای حساس و خطرناک او متمرکز است — لحظاتی که کشوری با شجاعت، تصمیمگیری درست و مهارت بالا، ستونهای دشمن را هدف میگرفت. علاوه بر صحنههای نبرد، نویسنده جنبه انسانی و روحیه شهادتطلبی او را نیز نشان میدهد: ایمان قوی، مسئولیتپذیری نسبت به نیروهای همرزمان، و عشق به وطن.
چای آخر
گردآورنده: آبآذری، مسعود
قیمت ۲۰,۰۰، تاریخ نشر ۱۳۸۹۱۲۰۷، ناشر سازمان عقیدتی سیاسی آجا
موضوع اصلی کتاب «چای آخر»، زندگینامه و خاطرات شهید احمد کشوری است، وقتی همرزمان این قهرمان از رشادتهای وی در کردستان و جبهه میانی و شمالغرب در دفاع مقدس سخن میگویند، بهطور ضمنی نقش مهم و حیاتی دلاورمردان هوانیروز را در روزها و ماههای اول جنگ شرح میدهند. در اوایل جنگ که نیروی زمینی ارتش کمتوان بود و سپاه پاسداران و بسیج نیز در حال توسعه سازمانی بودند، این دلاوران بارها ستونهای دشمن را متلاشی کرده و سد راه دشمن شدند.
این کتاب را سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ۱۸۴ صفحه منتشر کرد. این کتاب از پنج فصل با عناوین کودکی و تحصیلات، هوانیروز و دوران دانشجویی، مبارزات سیاسی پیروزی انقلاب، ایلام و دفاع مقدس به همراه عکسهایی از او در انتهای کتاب تشکیلشده است.
نظر شما