سرویس استانهای خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – سید حسن حسینی نژاد: کتابخانههای سیار در سالهای اخیر به یکی از کارآمدترین ابزارهای ترویج و تبلیغ کتابخوانی در مناطق دوردست و کمبرخوردار تبدیل شدهاند؛ جایی که بعضاً کمبود زیرساختهای فرهنگی، دسترسی به کتاب را دشوار میکند و حضور یک خودرو حامل کتاب میتواند دریچهای تازه به آموزش، کشف استعدادها و تخیل و … بگشاید.
این کتابخانهها هر روز مسیرهایی را میپیمایند؛ از کوه و دشت و جنگل گرفته تا مناطق سنگلاخ و حتی صعب العبور تا کتاب و اقلامی برای بازی و سرگرمی را به کودکانی برسانند که مجال رفتن به کتابخانههای ثابت و بهرهمندی از امکاناتی برای یادگیری و سرگرمی را ندارند.
کودکان و دانش آموزانی که در دیدارهای دورهای با کتابخانه سیار و در آیینی جذاب، دلنشین، امیدآفرین و انگیزه بخش نه تنها فرصتی برای امانت گرفتن کتاب بلکه تجربهای انگیزهبخش برای آشنایی با جهانهای تازه را لمس میکنند و لحظاتی شاد و دور از دل و ذهن مشغولیهای روزمره زندگی را میچشند.
از سویی دیگر اهمیت این خدمت فرهنگی زمانی بیشتر به چشم میآید که بدانیم کتابخانههای سیار تنها نقش یک «امانتدهنده کتاب» را ایفا نمیکنند؛ بلکه حامل برنامههای کوچک اما اثرگذاری هستند که میتواند مسیر زندگی یک کودک دانش آموزی را تغییر دهد.
همچنین کتابداران سیار که گاه نقش معلم، مشاور، دوست و شنوندهای صبور را نیز بر عهده دارند، بهتدریج به چهرههایی آشنا و قابل اعتماد برای خانوادهها بدل میشوند و حضور منظم آنها در این مناطق، حس تداوم، توجه و ارزشمندی را به کودکان منتقل میکند و به شکلی آرام اما عمیق، باور به اهمیت آموزش و مطالعه را در میان خانوادهها تقویت میسازد.
در نتیجه، کتابخانه سیار تنها یک خودرو نیست؛ بله پلی است میان جهانهای کوچک و بزرگ، میان رویاهای کودکانه و امکاناتی که میتواند آیندهای روشنتر برای آنان رقم بزند.
در همین راستا با موسی شیخ، مربی کتابخانه سیار روستایی شهرستان گالیکش در استان گلستان به گفتوگو نشستیم؛ کتابداری که هر چند به تازگی کارش را آغاز کرده اما در همین مدت کوتاه از نزدیک با نیازها، دغدغهها و خوشی و ناخوشیهای کودکان در مناطق کمبرخوردار کاملاً آشنا شده است که در ادامه گوشهای از تجربیات و خدمات فرهنگیاش را میخوانیم.
کار فرهنگی برای کودکان شیرین است
موسی شیخ، در ابتدا با اشاره به اینکه تقریباً از ابتدای سال جاری کارش را به عنوان مربی کتابخانه سیار روستایی شهرستان گالیکش کارش را آغاز کرده است و با در اختیار داشتن حدود ۵ هزار جلد کتاب تاکنون موفق به جذب ۴۰۰ عضو شده است، گفت: کار فرهنگی با کودکان برای من از هر چیزی شیرینتر و آرامش بخشتر است، خصوصاً که در حوزه کتاب و کتابخوانی و برای کودکان و نوجوانان آن هم در مناطق محروم باشد.
وی افزود: کودکانی که دسترسی به کتابخانه و کتابهای مناسب سن خود را ندارند و این مسئله اشتیاق من را خیلی بیشتر میکند.
موسی شیخ ادامه داد: از زمانی که بنده توفیق داشتم در این عرصه ورود کنم با خیلی از معلمان و مدیران مدارس در این خصوص صحبت کردم و با توجه به اشتیاق و همکاری این عزیزان قرار داریم که به صورت روزانه و هفتگی در هر مدرسه حضور پیدا کنم و برای بچههای مدارس روستایی گالیکش کتاب ببرم تا استفاده کنند.
فرزندان کتابخوان به جامعه تحویل دهیم
موسی شیخ گفت: من حوالی ساعت ۸ صبح بعد از اینکه کتاب ها را از اداره تحویل میگیرم به سمت روستاها حرکت میکنم که با توجه به مسافت روستاها این مسافت از ۱۰ دقیقه تا نیم ساعت متغیر هست. سپس بعد از حضور در مدرسه با مراجعه به کلاس ها و البته ترجیحاً داخل حیاط مدرسه یا در فضای باز با بچهها دیدار میکنم و به آنها کتاب امانت میدهم.
وی افزود: بهجز امانت کتاب، برنامههای دیگری با توجه به مناسبتهای مختلف و جشنوارههای متعدد انجام میدهم. به طور مثال در بیست هفتمین جشنواره بینالمللی قصهگویی، تعدادی از دانش آموزان این مدارس شرکت و آثار خودشان را به این رویداد ارسال کردند.
همچنین در هفته کتاب و کتابخوانی، هفته کودک و مناسبهای دیگر در روستاها حاضر شدیم و در کنار عرضه کتاب، برنامههایی چون مسابقه، قصهگویی، بازیهای بومی محلی و دربرخی روستاها پرواز بادباکها را انجام دهیم که جمله فعالیتهایی است که بچه ها را به وجد میآورد و امیدوارم بتوانم همیشه این توفیق وجود داشته باشد به طور مستمر به روستاها بروم و در کنار معلمان و مدیران مدارس فرزندان کتاب خوان تحویل جامعه دهیم.
حضور در روستاهای محروم از مطالعه آزاد
موسی شیخ در ادامه گفتوگو با تاکید بر اینکه در این عرصه در کنار تمام شیرینیها و جذابیتهایی که وجود دارد؛ کمبودهای نیز به چشم میخورند که همیشه ما مربیان سیار با آن دست و پنجه نرم میکنیم.
وی درباره برخی از این کمبودها عنوان کرد: منابع مالی محدود و ناچیز، ضرورت وجود و داشتن خودروهای مناسب با توجه به شرایط روستاها خصوصاً در مناطق صعب العبور، کمبود نیرو انسانی کافی در کنار اقلام کمک آموزشی و سرگرمی و … بخشی از مسائلی است که ما مربیان کتابخانه های سیار با آن روبه رو هستیم.
شیخ همچنین گفت: چالشهای فرهنگی و اجتماعی هم بخشی از مشکلات مربیان سیار است؛ زیرا از آنجایی که خیلی از مناطق روستایی سرانه مطالعه کتاب پایینی دارند، پذیرش این قبیل برنامهها در آن مناطق به خصوص در ذهن والدین دشوار است و به نظرم باید فرهنگ سازی گستردهای صورت بگیرد هرچند با توجه به نبود نیروی انسانی کافی برای محقق شدنش راه دشواری داریم.
وی در پایان سخنانش با آرزوی روزهای خوش و پرامید برای کودکان مناطق کم برخوردار همراه با رونق بیشتر فرهنگ کتابخوانی، گفت: در این مدت سعی کردم به روستاهای مناطق محرومتر مثل روستاهای منطقه ینقاق، صادق آباد، محمد آباد، میرزاپانگ بیشتر بروم.
او ادامه داد: روستاهایی محروم که در برخی از آنها متوجه شدم تاکنون دانش آموزان در آنجا تقریباً هیچ کتاب غیر درسی را مطالعه نکردند و بعد از اینکه کتاب توزیع کردم، دیدم چقدر این بچهها علاقه به کتاب دارند و اصرار داشتند که بیشتر به روستایشان سر بزنم و این موضوع خیلی من را ذوق زده کرد و انگیزهام را برای ادامه خدمت بیشتر کرد.
نظر شما