آرش نیک‌دست، مشاور توسعه کسب‌وکار و تحلیل داده در صنعت چاپ و بسته‌بندی، در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) با بیان اینکه «رقابت در بازارهای جهانی امروز تنها با کیفیت فیزیکی محصول تعیین نمی‌شود»، اظهار داشت: مشتریان بین‌المللی به دنبال تجربه شخصی‌سازی شده، پاسخگویی سریع و هماهنگی با ارزش‌های فرهنگی و زیست‌محیطی خود هستند و هوش مصنوعی و تحلیل داده به ما کمک می‌کنند تا این نیازها را به‌صورت دقیق، سریع و در مقیاس بزرگ درک و پوشش دهیم و بدون بهره‌گیری از این فناوری‌ها، حتی بهترین طرح‌های گرافیکی و محصولات چاپی نیز ممکن است در بازارهای هدف با شکست مواجه شوند.

این کارشناس بازاریابی صادراتی به قابلیت هوش مصنوعی در «شخصی‌سازی بسته‌بندی» اشاره کرد و توضیح داد: یک شرکت ایرانی که قصد صادرات به اروپا یا کشورهای عربی را دارد، می‌تواند با تحلیل داده‌های رفتاری و فرهنگی، سلیقه هر بازار را دقیقاً شناسایی کند. به عنوان مثال، بازار اروپا اغلب به طراحی‌های مینیمال و پایدار تمایل دارد، درحالی که بازار عربی ممکن است به طرح‌های تجملی و رنگ‌های درخشان گرایش بیشتری نشان دهد.

نیک‌دست در ادامه به کاربرد هوش مصنوعی در بازاریابی دیجیتال اشاره کرد و گفت: پلتفرم‌هایی مانند Google Ads و Meta Advantage+ با استفاده از هوش مصنوعی، امکان بهینه‌سازی خودکار کمپین‌های تبلیغاتی را فراهم می‌کنند. این سیستم‌ها به‌صورت پویا بهترین کانال، زمان نمایش و محتوای تبلیغاتی را برای بازار هدف انتخاب و بودجه را هوشمندانه تخصیص می‌دهند که نتیجه آن، افزایش نرخ کلیک (CTR) و بازگشت سرمایه (ROI) است.

وی در پاسخ به سؤال دیگری درباره نقش تحلیل داده در بهینه‌سازی فرآیندهای داخلی، خاطرنشان کرد: متأسفانه در بسیاری از چاپخانه‌های کشور، تا ۱۵ درصد از مواد اولیه به‌دلیل خطاهای طراحی یا تنظیمات نادرست دستگاه‌ها هدر می‌رود و سیستم‌های تحلیل داده بلادرنگ (Edge Analytics) قادرند این خطاها را شناسایی و اصلاح کنند. همچنین، با تحلیل داده‌های لجستیک و تولید، می‌توان زمان تحویل را کوتاه‌تر و هزینه‌ها را کاهش داد که به قیمت نهایی رقابتی‌تر در بازار صادراتی منجر می‌شود.

نیک‌دست در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به چالش‌هایی نظیر کمبود زیرساخت دیجیتال و نیروی متخصص، راهکارهایی ارائه داد و گفت: اولویت اول، تغییر نگرش مدیران و حرکت به سمت تصمیم‌گیری داده‌محور است؛ در گام بعد، استفاده از پلتفرم‌های ابری داخلی و همکاری با استارتاپ‌های فناور می‌تواند راهکاری کم‌هزینه و عملی باشد و برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت نیز برای توانمندسازی نیروی انسانی موجود بسیار مؤثر است.

وی با اشاره به آینده صنعت چاپ و بسته‌بندی، تصریح کرد: به زودی شاهد ظهور نسل جدیدی از «بسته‌بندی‌های تعاملی» خواهیم بود که با مصرف‌کننده ارتباط برقرار می‌کنند، اصالت کالا را تأیید و یا حتی تاریخچه تولید را روایت می‌کنند که این تحول از طریق تلفیق هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و داده‌کاوی ممکن خواهد شد. شرکت‌های ایرانی اگر از امروز اقدام کنند، نه‌تنها صادرکننده بسته‌بندی، بلکه ارائه‌دهنده «راه‌حل‌های هوشمند بسته‌بندی» برای بازارهای جهانی خواهند بود.