معصومه میرابوطالبی، نویسنده کتاب «معبد زیرزمینی»، با تأکید بر نقش پرسش‌گری نوجوانان در شکل‌گیری آثارش، به خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: در حوزه ادبیات کودک و نوجوان، همواره به دنبال موضوعات ارزشمند برای این گروه سنی بوده‌ام. نوجوانان سرشار از پرسش و دغدغه هستند. آنان نیاز دارند قهرمانان واقعی را بشناسند. آشنایی با ماجرای شهید غلام‌حسین و حفر تونل موجب شد، این موضوع را برای مخاطبان نوجوان، آموزنده و الهام‌بخش بدانم. همچنین بازخوردهای مثبتی از نوجوانان و جوانان دریافت کرده‌ام؛ از جمله نوجوانی ۱۳ ساله که رمان را خوانده و به‌خوبی درک کرده بود.

او، ایجاد انگیزه در جوانان را هدف اصلی این اثر خواند و بیان کرد: هدف اصلی کتاب «معبد زیر زمینی»، ایجاد انگیزه در جوانان است. مخاطب با خواندن اثر در می‌یابد که مهم نیست در چه موقعیتی قرار دارد، بلکه هر فرد می‌تواند با هر توان و مهارتی، برای کشور خود مفید باشد. پیام اصلی کتاب تاکید بر این است که همه افراد می‌توانند در راه خدمت به میهن گام بردارند.

نویسنده کتاب «معبد زیر زمینی»، درباره خلق شخصیت «الیاس» در متن داستان عنوان کرد: یکی از ویژگی‌های شخصیت شهید رکن‌آبادی، حمایتگری از جوانان بود. برای انتقال این ویژگی، شخصیتی چون «الیاس» را خلق کردم که در ابتدا جوانی فاقد اعتماد به نفس بود، اما در همراهی با شهید رکن‌آبادی رشد یافت و در عملیات فتح‌المبین نقش‌آفرینی کرد. سعی کردم ویژگی حمایتگری این شهید را در قالب عمل و رفتار به تصویر بکشم، نه با توضیح مستقیم.

میرابوطالبی، از علت انتخاب عنوان «معبد زیر زمینی» و ارتباطش به محتوای داستان گفت: عنوان کتاب «معبد زیرزمینی» از تحول درونی شخصیت «الیاس» الهام گرفته است. الیاس در دل تونل و در میان سختی‌ها رشد می‌کند و به بلوغ فکری می‌رسد. تونل مانند معبدی است که شخصیت داستان در آن تحول می‌یابد و به کمال نزدیک می‌شود. انتخاب این عنوان ارتباط نزدیکی با مسیر تحول الیاس دارد.

او، با اشاره به تمرکز کتاب «معبد زیر زمینی»، بر قشر کمتر دیده شده در دفاع مقدس، بیان کرد: علت کم‌تر پرداختن به نقش فرماندهان و شخصیت‌های اصلی مانند سردار میرحسینی یا آیت‌الله صدوقی (هماهنگ‌کننده و اعزام‌کننده مقنی‌های شهرستان میبد یزد به منطقه عملیاتی فتح‌المبین) در کتاب «معبد زیرزمینی»، تمرکز روایت بر قشری است که در روایت‌های رسمی کمتر به آن‌ها توجه شده است، یعنی مقنی‌ها و مردم عادی.

نویسنده کتاب «معبد زیر زمینی»، در ادامه گفت: معتقدم، تاریخ‌نگاران و مستندسازان می‌توانند نقش فرماندهان و شخصیت‌های برجسته را به‌خوبی بازگو کنند، اما در این اثر ترجیح داده‌ام توجه خود را به معطوف به گروه‌هایی کنم که کمتر دیده شده‌اند. در متن تقریط رهبر انقلاب، آیت‌الله خامنه‌ای، نیز به مقنی‌هایی که در حفر تونل عملیات فتح المبین نقش داشتند، لقب «هنرمندان کلنگ به دست» داده شده است.

او، در ادامه به منابع کتاب «معبد زیر زمینی» اشاره و تشریح کرد: وقوع حفر تونل در عملیات فتح‌المبین، که در کتاب «معبد زیر زمینی»، به آن پرداخته شده است، واقعیت دارد. برای تهیه منبع اطلاعات، علاوه بر منابع دیگر، با سرتیپ دوم احمد آرام و شماری از مقنی‌هایی که در همراهی با شهید غلامحسین رعیت بودند، گفت‌وگو صورت گرفت. از جمله این افراد می‌توان به صمد تقی‌زاده، اکبر خرسند، احمد عبدی و داماد شهید رکن‌آبادی اشاره کرد.

میرابوطالبی، افزود: با این حال این اثر، در قالب یک رمان و با رویکردی داستانی نوشته شده و ادعایی مبنی بر مستند تاریخی یا تاریخ شفاهی ندارد. در مقدمه کتاب نیز تصریح شده است که معبد زیر زمینی، یک اثر داستانی است؛ از این رو، ساختار رمان ایجاب می‌کند به تخیل و روایت ادبی نیز بپردازد. به طور کلی «معبد زیرزمینی» اثری الهام‌گرفته از عملیات فتح‌المبین و حفر کانال است.

او، رمان را ابزاری موثر برای انتقال مفاهیم دفاع مقدس دانست و بیان کرد: مطالعه منابع تاریخی و آماری برای مخاطبان امروزی دشوار است و کم‌تر جذابیت دارد، اما وقتی همان مفاهیم در قالب داستان یا فیلم روایت می‌شود، با استقبال بیشتری مواجه می‌شوند. از این رو، رمان می‌تواند به عنوان ابزاری مؤثر در انتقال مفاهیم دفاع مقدس به نوجوانان و جوانان به کار گرفته شود. این کتاب همچنین با تصمیم ناشر به زبان عربی ترجمه و منتشر شده، اما تا کنون بازخوردی از مخاطبان عرب‌زبان دریافت نشده است.