سرویس بین‌الملل خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - الهه شمس: این مبلغ، بزرگ‌ترین پرداختی است که تاکنون در تاریخ دعاوی کپی‌رایت در ایالات متحده به ثبت رسیده است. بر اساس این توافق، قرار است به ۵۰۰ هزار نویسنده، به ازای هر اثر مبلغ ۳ هزار دلار پرداخت شود.

این توافق، نقطه عطفی در نبرد چندساله میان شرکت‌های هوش مصنوعی و صاحبان آثار به شمار می‌رود؛ نزاعی که تاکنون به طرح بیش از ۴۰ پرونده حقوقی در سراسر آمریکا انجامیده است. کارشناسان معتقدند این رویداد می‌تواند راه را برای الزام سایر شرکت‌های فناوری به پرداخت حق‌الزحمه به صاحبان آثار، چه از طریق احکام دادگاه و چه از مسیر قراردادهای صدور مجوز، هموار سازد.

پرونده Anthropic پس از حکم ماه ژوئن قاضی ویلیام اَلساپ (William Alsup) در دادگاه فدرال ناحیه شمالی کالیفرنیا، به این مرحله رسید. او در بخشی از داوری خود، آموزش مدل‌های هوش مصنوعی بر اساس کتاب‌های خریداری‌شده قانونی را «استفاده منصفانه» دانست و آن را «یکی از تحول‌آفرین‌ترین فناوری‌های دوران ما» توصیف کرد. با این حال، او هم‌زمان حکم داد که Anthropic میلیون‌ها کتاب را از کتابخانه‌های آنلاین غیرقانونی مانند Library Genesis و Pirate Library Mirror بارگیری کرده و مدیران شرکت از ماهیت سرقتی این منابع آگاه بوده‌اند.

اسناد دادگاه نشان می‌دهد که مدیرعامل Anthropic، این مسیر را برای «دور زدن موانع حقوقی، عملیاتی و تجاری» انتخاب کرده بود. بر اساس قوانین آمریکا، نقض عمدی کپی‌رایت می‌تواند جریمه‌ای تا سقف ۱۵۰ هزار دلار برای هر اثر در پی داشته باشد.

پس از صدور این حکم، دو طرف تصمیم به مصالحه گرفتند. جاستین نلسون (Justin Nelson)، وکیل شاکیان، گفت: «این توافق پیام روشنی برای شرکت‌های هوش مصنوعی دارد: استفاده از وب‌سایت‌های سرقتی کتاب اقدامی نادرست است.» شرکت Anthropic در بیانیه‌ای تأکید کرد که در نسخه‌های عمومی مدل‌هایش هیچ اثر سرقتی به کار نرفته و متعهد شد تمام فایل‌های غیرقانونی را حذف کند.

این دعوای حقوقی نخستین بار در سال ۲۰۲۴ توسط سه نویسنده — آندریا بارتز (Andrea Bartz)، چارلز گریبر (Charles Graeber) و کرک والاس جانسون (Kirk Wallace Johnson) — علیه Anthropic طرح شد. آن‌ها ادعا کردند که آثارشان بدون مجوز برای آموزش مدل‌های این شرکت استفاده شده است.

شرکت‌های هوش مصنوعی مانند Anthropic، OpenAI، Meta و مایکروسافت برای آموزش الگوریتم‌های خود به حجم عظیمی از داده‌های دیجیتال نیاز دارند که گاهی شامل محتوای دارای حق نشر است. این شرکت‌ها مدعی‌اند که این رویه، قانونی و مشمول دکترین «استفاده منصفانه» است، اما نویسندگان، ناشران، موسیقی‌دانان و سایر هنرمندان این دیدگاه را به چالش کشیده‌اند.

در سال ۲۰۲۴، Anthropic به دلایل حقوقی، رویه خود را تغییر داد و اقدام به خرید نسخه‌های فیزیکی کتاب‌ها، اسکن و دیجیتال‌سازی آن‌ها برای آموزش مدل‌هایش کرد؛ رویه‌ای که قاضی آن را مصداق «استفاده منصفانه» دانست. با این حال، دانلود از کتابخانه‌های سرقتی را غیرقانونی اعلام کرد.

منبع:Sept. 5, 2025, nytimes