سرویس استانهای خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - اکرم عباسی: مستند «همچو مرخ»، به کارگردانی مهدی احمدی، داستان زندگی و آثار کلیمالله توحدی، نویسنده برجسته کرمانج، را روایت میکند. در این اثر تصویری، تلاشهای توحدی در حفظ و احیای زبان و فرهنگ کرمانج به نمایش گذاشته میشود. مستند بهعنوان پلی میان نسلها، علاوه بر معرفی شخصیت و کارنامه علمی و فرهنگی و ادبی او، به اهمیت نگهداری هویت قومی و فرهنگی در دنیای معاصر پرداخته و بر لزوم توجه به آثار نویسندگان بزرگ ایران تأکید میکند.
این مستند نهتنها ابزاری برای بازشناسی یک نویسنده، بلکه فرصتی است برای تجدیدنظر و یک سفر تصویری به عمق تاریخ و ادبیات کرمانج که به تماشاگران فرصتی میدهد تا با یکی از نامهای بزرگ این حوزه آشنا شوند و درک بهتری از اهمیت آثار او پیدا کنند.
به بهانه ساخت این مستند، خبرنگار ایبنا گفتوگویی با مهدی احمدی، کارگردان اثر انجام داده است.
چرا تصمیم گرفتید زندگی نویسنده کرمانج خراسانی را سوژه مستند خود قرار دهید؟
من پیشتر موضوعات متنوعی را موضوع ساخت مستند قرار داده بودم، اما تا امروز به سراغ کرمانجها نرفته بودم. از آنجا که خودم نیز از این قوم هستم، علاقهمند بودم اثری در شأن و معرفی فرهنگ و تاریخ و ادبیات کرمانجها تولید کنم. هرازگاهی نام استاد کلیمالله توحدی را از زبان برخی افراد میشنیدم و دریافتم که او بخش بزرگی از عمرش را صرف پژوهش و شناساندن ابعاد فرهنگ و تاریخ و ادبیات قوم کرد کرمانج کرده است.
خوشبختانه فرصتی برای ساخت مستندی درباره کلیمالله توحدی به من ارائه شد و مناسب دیدم تا با پرداختن به زندگی و تلاشهای او، دین خودم به جامعه کرمانج را ادا کنم.
مستند «همچو مرخ» به چه جنبههایی از فرهنگ، هویت و ادبیات قوم کرمانج میپردازد؟
برای آنکه کلیمالله توحدی به درستی به مخاطب معرفی شود، لازم بود پیش از هر چیز، قوم کرمانج و ویژگیهای فرهنگی آن شناخته شود. به همین دلیل، در مستند «همچو مرخ» علاوه بر پرداختن به زندگی و فعالیتهای آقای توحدی، بخشهایی از تاریخ، هنر، موسیقی و شعر کرمانجی نیز بهصورت کوتاه بازنمایی شده است. این رویکرد سبب خواهد شد تا مخاطب ضمن آشنایی با تلاشهای استاد، دریچهای به سوی شناخت فرهنگ و هویت و ادبیات قوم کرمانج نیز پیش روی خود داشته باشد.
نحوه گردآوری منابع برای ساخت مستند «همچو مرخ» چگونه بوده است؟
برای تولید این مستند، به اغلب کتابهایی که کلیمالله توحدی نگاشته، مراجعه کردهام و همچنین تمامی مقالات، مجلات و پایگاههای اینترنتی مرتبط را مورد بررسی قرار دادم. کلیپها و مستندهایی که پیشتر درباره او ساخته شده بود نیز جمعآوری و بازبینی شد و علاوه بر این، برخی فیلمها و نوارهای قدیمی که در اختیار خود استاد قرار داشت، تبدیل و دستهبندی شد تا مواردی که میتوانست به سناریوی مستند کمک کند، استخراج شود.
چه چالشهایی در ساخت این مستند وجود داشت؟
یکی از بزرگترین چالشها، پیدا کردن منابع معتبر و دست اول برای ساخت مستند بود. به دلیل محدودیتهایی که در دسترسی به برخی از منابع داشتیم، مجبور شدیم به بازسازی صحنهها و استفاده از تصاویر و منابع مختلف برای تکمیل مستند بپردازیم.
در مستند «همچو مرخ»، چگونه زندگی شخصی و حرفهای استاد توحدی به یکدیگر پیوند خورده است؟
در این مستند، ما نشان دادهایم که چگونه زندگی شخصی استاد توحدی با فعالیتهای حرفهایشان بههم پیوند خورده و در واقع، زندگی خانوادگی او و پشتکار همسرش بهعنوان همیار در این مسیر علمی، نقش مهمی در پیشبرد اهداف فرهنگی و علمی و ادبی استاد موحدی داشته است.
چگونه مخاطبان را به دیدن مستند «همچو مرخ» ترغیب میکنید؟
ما در این مستند سعی کردهایم تا علاوه بر معرفی آقای توحدی بهعنوان یک شخصیت علمی و ادبی، فرهنگ و ادبیات کرمانج را نیز معرفی کنیم. این مستند برای هر کسی که علاقهمند به تاریخ و فرهنگ ایران، بهویژه اقوام مختلف کشور است، جذاب خواهد بود.
آقای توحدی در زمینه فرهنگ و ادبیات قوم کرمانج آثار زیادی دارد. آیا در مستند به نقش او در احیای زبان و فرهنگ کرمانج نیز پرداختهاید؟
بله، ما در این مستند بهطور ویژه به نقش استاد توحدی در احیای زبان و فرهنگ کرمانج پرداختهایم. او با آثارش تأثیر زیادی در حفظ زبان و فرهنگ این قوم داشت و در مستند نیز به این ابعاد از زندگی او توجه ویژهای شده است.
چگونه میتوان از مستندهایی مانند «همچو مرخ» برای معرفی آثار سایر نویسندگان بزرگ ایران بهره برد؟
مستندهای ویژهای مانند «همچو مرخ» میتوانند ابزاری بسیار مؤثر برای معرفی آثار و زندگی نویسندگان بزرگ ایران باشند. این مستندها بهویژه به دلیل قابلیت تصویرسازی و قدرت انتقال احساسات و مفاهیم عمیق، قادرند مخاطب را با شخصیتهای بزرگ فرهنگی و ادبی آشنا کرده و پیوندی عاطفی و معنوی با آثار آنان برقرار کنند. در این مستند، همانطور که زندگی و آثار استاد توحدی به تصویر کشیده شده است، میتوان از همین روش برای معرفی دیگر شخصیتهای بزرگ ادبی و علمی استفاده کرد.
به گزارش (ایبنا)، «همچو مرخ» مستند ۷۰ دقیقهای، از زندگی پر فراز و نشیب کلیم الله توحدی از نویسندگان، محققان و فرهنگ شناسان قوم کرمانج است که به زودی این مستند در بجنورد اکران و رونمایی خواهد شد.
نظر شما