چهارشنبه ۱۲ شهریور ۱۴۰۴ - ۱۴:۱۲
پهلوی‌ها و پرونده‌ای که بازماند؛ داستان دادگاه، عفو و فراموشی

کتاب «اعدامی‌ها؛ کنکاشی پیرامون اعدام سران نظامی حکومت پهلوی» تالیف مشترک شاداب عسگری و مرضیه یادگاری، با پرداختی مستند به یکی از جنجالی‌ترین فصل‌های تاریخ معاصر ایران، به عنوان یکی از نامزدهای بخش روایت مستند و تاریخ شفاهی جایزه اندرزگو معرفی شده است. در ادامه، نگاهی کوتاه به این اثر خواهیم داشت.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «اعدامی‌ها؛ کنکاشی پیرامون اعدام سران نظامی حکومت پهلوی» تالیف مشترک شاداب عسگری و مرضیه یادگاری، در انتشارات ایران است. موضوع اصلی کتاب، بررسی اعدام‌های صورت‌گرفته پس از انقلاب اسلامی در میان امرا و افسران بلندپایه ارتش رژیم پهلوی است که یکی از مباحث مهم و کمتر پرداخته شده در تاریخ انقلاب به شمار می‌آید.

مولف در این اثر تلاش کرده است تا با بررسی دقیق و مستند به لایه‌های پنهان این رویداد تاریخی بپردازد و زوایای تازه‌ای از آن را روشن کند. او از یک سو به جمع‌آوری اسناد و مدارک مربوط به سران ارتش پهلوی و نحوه برخورد نظام نوپای جمهوری اسلامی با آن‌ها پرداخته و از سوی دیگر، به پرسش‌های مهمی درباره چرایی و پیامدهای این اعدام‌ها پاسخ داده است. مولف در کتاب خود به دنبال این است که نشان دهد اگر این فرماندهان و تیمسارهای بلندپایه پس از انقلاب اعدام نمی‌شدند، چه تحولاتی در مسیر انقلاب و کشور رخ می‌داد و سرنوشت جمهوری اسلامی چگونه رقم می‌خورد.

یکی از نکات برجسته کتاب، پرداختن به نفوذ بهاییت در ساختار ارتش و حکومت پهلوی است که موضوعی کمتر مورد توجه قرار گرفته بود. مولف ضمن بررسی نفوذ این جریان در دادگاه‌های انقلاب و تاثیر آن بر روند صدور احکام، تلاش کرده است تا واقعیت‌های تاریخی را از تحریف‌ها و دروغ‌پردازی‌های دشمنان انقلاب جدا کند. عسگری معتقد است که طی سال‌های اخیر، مخالفان انقلاب اسلامی با هدف تطهیر رژیم پهلوی و وارونه جلوه دادن حقایق، پروژه‌های گسترده‌ای را کلید زده‌اند که در آن‌ها روایت‌های نادرست و اغراق‌آمیز زیادی درباره سران ارتش پهلوی مطرح شده است. این کتاب می‌کوشد تا با ارائه مستندات دقیق، حقیقت را روشن و این روایت‌ها را نقد کند.

عناوین اصلی کتاب «اعدامی‌ها» به ترتیب شامل موضوعاتی مانند «ارتش در حکومت پهلوی»، «تعداد تیمساران حکومت پهلوی»، «منزلت نظامیان در حکومت پهلوی دوم»، «وصیت‌نامه سیاسی محمدرضا پهلوی»، «بهاییان در ارتش»، «به‌کارگیری نظامیان در مناصب فرماندهی»، «نظامیان شاغل در مناصب سیاسی»، «امتیازات واگذاری به تیمساران»، «اخذ نشان و مدال‌های حکومتی»، «استانداردهای حقوق بشر در حکومت پهلوی»، «رفتار فرماندهان ارتش در سال ۱۳۵۷»، «پیام پادشاه در آبان ۱۳۵۷»، «کودتا در کشورهای همجوار»، «پیام آیت‌الله‌العظمی محمدرضا گلپایگانی»، «مصاحبه امام با خبرنگار ایتالیایی» و «رد پای نفوذ در دادگاه انقلاب» است.

در بخش‌های دیگر کتاب نیز به موضوعاتی چون «نظر تعدادی از مسئولان انقلاب پیرامون دادگاه‌ها»، «امرای بازنشسته در انقلاب»، «تکرار سناریوی کشته‌سازی»، «اعدام مفسدین در ارتش شاهنشاهی»، «ملاحظاتی در ارتباط با تیمساران»، «عفو عمومی»، «ملاحظات مرتبط با عفو عمومی»، «رفتار تعدادی از تیمساران بعد از حکومت پهلوی»، «سرنوشت سایر تیمساران»، «تعداد شهدای انقلاب اسلامی»، «عملکرد صادق خلخالی در ترازوی عدالت» و در نهایت «کلام پایانی» پرداخته شده است.

در بخشی از کتاب، مولف به گزارشی از مجله «اکونومیست» اشاره می‌کند که در سال‌های ابتدایی پس از انقلاب منتشر شده است. این گزارش بیان می‌کند که انقلاب اسلامی ایران، در مقایسه با سایر انقلاب‌ها، برای فرماندهان رژیم پهلوی چندان خونین نبوده است؛ زیرا انتقال قدرت با سرعت و کم‌ترین میزان خشونت صورت گرفته و این مساله به تثبیت سریع نظام جدید کمک کرده است. این نکته، نشان‌دهنده تفاوت‌های بنیادین انقلاب اسلامی با بسیاری دیگر از تحولات مشابه در جهان است.

کتاب «اعدامی‌ها» با زبان مستند، خواننده را به وقایع تاریخ انقلاب اسلامی می‌برد و به درک ابعاد پیچیده آن کمک می‌کند. مولف با بهره‌گیری از منابع متنوع و بررسی اسناد، تلاش کرده‌اند تا تصویری جامع از سران ارتش پهلوی و سرنوشت آنان پس از انقلاب ارائه دهند. این کتاب نه تنها برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ انقلاب اسلامی، بلکه برای عموم مخاطبانی که به دنبال شناخت بهتر این دوره حساس تاریخی هستند، اثری آموزنده خواهد بود.

در نهایت، «اعدامی‌ها» می‌تواند به عنوان یکی از منابع مهم در فهم نقش ارتش پهلوی و تأثیر سرنوشت فرماندهان آن بر روند شکل‌گیری جمهوری اسلامی مطرح شود و ضمن روشن‌سازی زوایای تاریک تاریخ، به تحلیل درست از این دوره تاریخی کمک کند. این اثر، گامی مهم در جهت مقابله با تحریف‌های تاریخی و روایت‌های یک‌طرفه دشمنان انقلاب است و می‌تواند به تثبیت حافظه جمعی ملت ایران درباره این رخدادها یاری رساند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

پربازدیدترین

تازه‌ها

پربازدیدها