به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از دیفکتور، ادبیات کودک اغلب به چشم سرگرمی ساده دیده میشود، اما برای بسیاری از والدین، نخستین مواجهه فرزندشان با جهان از همین کتابهای کوچک و رنگارنگ آغاز میشود. کتابهایی که نه تنها زبان را آموزش میدهند، بلکه عواطف و تصورات ابتدایی کودک را نیز شکل میدهند.
در مقالهای از «کلسی مککینی» روزنامهنگار و منتقد ادبی این پرسش مطرح شده است: «چه کتابهایی باید برای فرزند آیندهام بخرم؟» پرسشی که یک زوج جوان آمریکایی، زک و کریستن، هنگام انتظار برای تولد نخستین فرزندشان در نوامبر آینده، از او پرسیدهاند.
زک، کتابخوانی حرفهای که کتابخانهای پر از رمان و کمیک دارد، از ماهها پیش هر شب هابیت تالکین را برای جنینی که در شکم همسرش است میخواند. او میگوید برای شخصیتها صداهای متفاوت میسازد تا این تجربه زندهتر باشد. اما او بهخوبی میداند که وقتی نوزاد به دنیا بیاید، به کتابهایی نیاز خواهد داشت که مخصوص کودکان طراحی شدهاند؛ کتابهایی با تصویر، ریتم و کلماتی ساده و ماندگار.
کِلسی مککینی در پاسخ به این خانواده، به اهمیت بنیادین ادبیات کودک اشاره میکند. او یادآور میشود که شببخیر ماه (۱۹۴۷) نوشته مارگارت وایز براون، با وجود سادگیاش، کتابی است که میلیونها کودک را تحت تأثیر قرار داده است: «کودکان ماه را دوست دارند. کودکان شببخیر گفتن را دوست دارند. و چیزی اندکی رازآلود هم در آن هست که کودکان آن را هم دوست دارند.»
او همچنین به نقل از کاترین راندل، نویسنده ادبیات کودک، مینویسد: «کتاب کودک نوعی تقطیر است؛ تقطیر امید، ترس و اشتیاق در کوتاهترین و شفافترین شکل ممکن.»
در این گزارش، مککینی سه کتاب نسبتاً تازه را پیشنهاد میدهد که به اعتقاد او میتوانند آغازگر یک کتابخانه کودکانه ارزشمند باشند:
- پرش جَباری نوشته گایا کورنوال: داستان پسربچهای که از شیرجهزدن میترسد و با تشویق پدرش بر ترس خود غلبه میکند.
- مربع نوشته مک بارنت و جان کلاسن: کتابی خیالانگیز درباره تصادف، خلاقیت و تبدیل شدن ناخواسته به یک هنرمند.
- سرنوشت فاوستو نوشته الیور جفرز: داستانی تمثیلی درباره حرص و طمع که در نهایت قهرمانش را به کام دریا میکشاند.
به باور نویسنده، بهترین کتاب کودک نه الزاماً پرفروشترین یا کلاسیکترین عنوان است، بلکه همان است که والدین با علاقه بخوانند و کودک از شنیدنش لذت ببرد. با این حال، سه کتاب پیشنهادی او نمونههایی از ادبیات معاصر هستند که با تصویرگریهای چشمگیر و روایتهای اخلاقی و خلاقانه، میتوانند بخشی از نخستین خاطرات ادبی یک کودک باشند.
در پایان، مککینی یادآور میشود که هدیه دادن کتاب به کودکان نوعی سرمایهگذاری عاطفی و فرهنگی است. همانطور که دالی پارتون، خواننده مشهور، سالهاست بر ایجاد کتابخانههای کودک تأکید میکند، او نیز معتقد است: «هر کودک سزاوار آغاز زندگی با یک کتابخانه کوچک است.»
خواندن برای کودک، حتی پیش از تولد، عملی است که نشان میدهد ادبیات میتواند پیوندی میان نسلها باشد. والدین هنگام خواندن کتاب، نه تنها زبان را منتقل میکنند، بلکه نوعی جهانبینی را نیز به کودک القا میکنند: اینکه جهان میتواند جای شگفتی، مهربانی یا حتی خطر باشد.
این پرسش ساده زک و کریستن نشان میدهد که ادبیات کودک نه تنها یک بازار نشر، بلکه میدان شکلگیری تخیل و امید نسل آینده است؛ نسلی که شاید هنوز به دنیا نیامده باشد، اما نخستین قصههایش از هماکنون آغاز شدهاند.
نظر شما