سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): استان یزد با برخورداری از تاریخ و فرهنگی غنی، به عنوان یکی از مراکز مهم فرهنگی و ادبی ایران شناخته می‌شود. با وجود اینکه بیش از ۱۲۰ مجوز نشر در استان صادر شده و حدود ۵۰ انتشارات فعال در این استان حضور دارند، نویسندگان و مولفان غالباً تمایل دارند آثار خود را به ناشران پایتخت ارسال کنند. این تمایل به دلیل برخی چالش‌ها در صنعت نشر و محدودیت‌های موجود در استان یزد بروز کرده است.

حسین مسرت، مولف و صاحب انتشارات اندیشمندان یزد، در این باره به خبرنگار ایبنا گفت: اگرچه در استان یزد حدود ۵۰ انتشارات فعال داریم، اما به دلیل عدم توانایی در توزیع آثار، نویسندگان یزدی اقبال کمتری به ناشران بومی دارند. به‌ویژه اینکه بیش از ۶۰ درصد آثار خود را به ناشران تهرانی می‌سپارند. علت اصلی این قضیه، عدم گستردگی پخش کتاب در یزد و قدرت بالای پخش ناشران تهرانی است.

وی همچنین اضافه کرد: ناشران تهرانی به دلیل برخورداری از سیستم‌های پخش قوی‌تر، قدرت بالایی در معرفی و توزیع آثار دارند و این امر به نویسندگان یزدی این امکان را می‌دهد که آثارشان در سطح ملی دیده شوند. در واقع، ما در یزد به دلیل محدودیت‌های موجود و عدم حمایت‌های کافی، در پخش آثار خود با چالش‌های زیادی روبرو هستیم.

چالش‌های ناشران و نویسندگان یزدی

مسرت به مشکلات مالی که نویسندگان و ناشران یزدی با آن مواجه هستند اشاره کرد و گفت: برای چاپ و انتشار کتاب، نیاز به سرمایه‌گذاری است. بسیاری از نویسندگان به دلیل عدم وجود سرمایه‌گذار و مشکلات مالی مجبور به انتخاب ناشران تهرانی می‌شوند، حتی اگر این ناشران شروط خاصی مانند عدم پرداخت حق تألیف یا محدودیت در تعداد نسخ چاپی نشان دهند.

او تصریح کرد: برای مثال، پخش‌کنندگان تهرانی به آثار ناشران شهرستانی تمایل نشان نمی‌دهند زیرا به عقیده آنان این آثار تنها مخاطبان بومی خود را دارند و نمی‌توانند به صورت گسترده عرضه شوند. در واقع، این موضوع به نوعی خود را با تخفیف ۴۰ درصدی آن هم به صورت امانی نشان می‌دهد که در نتیجه نتایج مالی منفی برای ناشران شهرستانی به بار می‌آورد.

مسرت همچنین اشاره کرد: بسیاری از ناشران یزدی، به‌خصوص افرادی که تازه فعالیت خود را آغاز کرده‌اند، حتی با وجود آثار باکیفیت، از حمایت‌های لازم خود محروم می‌مانند. به همین دلیل، تنها کتاب‌های مناسبتی و کتاب‌های کمک‌درسی به‌دلیل حمایت‌های دولتی مورد توجه و چاپ قرار می‌گیرند.

راهکارهایی برای بهبود وضعیت

با وجود چالش‌ها، مسرت بر این باور است که حضور ناشران یزدی در نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب می‌تواند به‌عنوان یک راهکار مؤثر برای بهبود وضعیت نشر در استان عمل کند. او گفت: حضور در نمایشگاه‌های کتاب به ناشران یزدی این فرصت را می‌دهد تا آثار خود را به مخاطبان وسیع‌تری معرفی کنند و از این طریق قدرت پخش و دیده شدن خود را افزایش دهند.

او همچنین به توانایی ناشران یزدی برای جذب سرمایه از طریق حمایت‌های دولتی و ایجاد ارتباط با سرمایه‌گذاران جدید اشاره کرد و افزود: باید تلاش کنیم تا سرمایه‌گذاران را به حوزه نشر در یزد جذب کنیم و به این ترتیب شرایط بهتری برای نویسندگان فراهم آوریم.

کیفیت تازه‌های نشر و پخش کتاب، عوامل اصلی توجه به ناشران تهرانی

هادی حکیمیان نویسنده یزدی نیز در این خصوص با اشاره به کیفیت انتشارات در کشور گفت: ما در سطح کشور شاهد حضور ناشران با کیفیتی هستیم که نویسندگان توجه ویژه‌ای به آنها داشته‌اند.

وی با اشاره به واگذاری آثار نویسندگان به ناشران کشوری گفت: یکی از ویژگی‌های بارز و دارای اهمیت نشر در زمینه کیفیت انتشار آثار است که متاسفانه در استان‌ها این کیفیت کمتر است و این عاملی در کاهش واگذاری آثار به ناشران استانی بوده است.

حکیمیان بیان کرد: یک نویسنده سال‌ها است که یک اثری را خلق کرده است و وقت خود را به پای آن گذاشته است و می‌خواهد که اثرش در سطح کشور دیده شود و این امر باعث شده است که به سمت ناشران تهرانی سوق پیدا کند.

وی ادامه داد: پخش‌های استان مقداری در پخش آثار و تازه‌های نشر خود ضعیف هستند و این نیز عامل دیگری است که باعث شده که نویسندگان به سمت ناشران برتر تهرانی سوق پیدا کنند.

این نویسنده یزدی بیان کرد: عامل دیگر آن نیز کیفیت نشرهای تهرانی است زیرا انتشارات مرکز، به خوبی کیفیت کاغذ، طراحی و چاپ را دنبال می‌کنند اما در استان‌ها نیز ضعف نیز به وضوح دیده می‌شود و بسیاری از آثار شهرستانی نیز این موضوع مشاهده می‌شود.

حکیمیان ادامه داد: اما با وجود همه این مشکلات برخی از ناشران شهرستانی مانند استان‌های اصفهان، خراسان رضوی و قم در مسیر ارتقای کیفیت خود گام برداشته‌اند و توانسته‌اند با ناشران تهرانی رقابت کنند و اگر ما می‌خواهیم در استان نیز این مسیر را دنبال کنیم باید به تقویت انتشارات در استان بیاندیشیم.

وضعیت نشر در استان یزد با وجود تعداد انتشارات فعال، همچنان با چالش‌های جدی مواجه است. ضعف در پخش و توزیع آثار، مشکلات مالی و عدم حمایت‌های مؤثر، نویسندگان را به سمت ناشران پایتخت سوق می‌دهد. برای بهبود این شرایط و کمک به ناشران و نویسندگان یزدی، نیاز به راهکارهای حمایتی و توسعه مراکز پخش داریم.

نویسندگان یزدی با وجود چالش‌ها، همچنان به تغییر وضعیت نشر در این استان امید دارند و گام‌های لازم برای ارتقای سطح نشر و ادبیات یزد را برمی‌دارند. با تمرکز بر حل مسائل و چالش‌های موجود و معرفی راهکارهای مؤثر، می‌توانیم فرهنگی غنی‌تر و پایدارتر را در یزد بسازیم که نمایانگر تاریخ و فرهنگ غنی این سرزمین باشد.