سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - اکرم عباسی: در زمانی که بازشناسی مفاخر ناشناخته ایران زمین ضرورتی برای پیوند نسل‌ها و بازیابی هویت محلی است، همایش ملی «ابوالعباس اسفراینی» با محوریت مطالعات ادبی، تاریخی و فرهنگی، گامی در جهت بازسازی این پیوند فراموش‌شده به حساب می‌آید.
دانشگاه صنعتی اسفراین با حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و پشتیبانی نخبگان و فرهیختگان در هفته نخست آذرماه، میزبان پژوهشگران، نویسندگان، تاریخ‌نگاران خواهد بود.
این همایش، تنها یک بزرگداشت نیست؛ بلکه اگر از دریچه کتاب، پژوهش و اندیشه به آن نگریسته شود؛ یک روایت فرهنگی از پیوند تاریخ، ادبیات و مسئولیت اجتماعی و فرصتی برای گفت‌وگویی دوباره گذشته‌ای است که هنوز زنده است.
هادی قوامی، نماینده مردم اسفراین، بام و صفی‌آباد در مجلس شورای اسلامی که خود از چهره‌های ادبی و از شاعران خراسان شمالی به‌شمار می‌رود، در گفت‌وگویی با خبرنگار ایبنا به تشریح ابعاد مختلف همایش ملی بزرگداشت ابوالعباس اسفراینی پرداخت و از چگونگی برنامه‌ریزی، اهداف علمی و فرهنگی این رویداد، نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ظرفیت‌های بومی شهرستان اسفراین برای میزبانی چنین همایش‌هایی سخن گفت.
از ابوالعباس اسفراینی چه تصویری در منابع تاریخی باقی مانده که برگزاری همایش ملی درباره او را توجیه کند؟
ابوالعباس اسفراینی از رجال برجسته دولت غزنوی و وزیری صاحب‌نام در حوزه دیوان‌سالاری بود که قریب به ۱۷ سال در مقام وزارت قرار داشت. منابع تاریخی از او به‌عنوان شخصیتی با درایت، دقیق و مؤثر در نظام اداری آن دوران یاد کرده‌اند. بزرگداشت چنین فردی در تراز ملی، در واقع پاسداشت حافظه تاریخی دیوان‌سالاری در ایران نیز محسوب می‌شود.
آیا این همایش منحصر به شخصیت ابوالعباس اسفراینی است یا چهره‌های دیگری نیز مدنظر هستند؟
اگرچه محور اصلی همایش، ابوالعباس اسفراینی است، اما این رویداد بهانه‌ای برای معرفی و بازشناسی سایر مفاخر اسفراین و بام و صفی‌آباد نیز محسوب می‌شود. چهره‌هایی چون ابومظفر اسفراینی، صاحب تفسیر ارزشمند «تاج و تراجم»، شیخ آذری اسفراینی، عبدالرحمان کسایی، رشیدالدین بیدوازی و علی لای‌لای از جمله مفاخر این منطقه‌اند که توجه به آن‌ها در دستور کار پژوهشگران همایش خواهد بود و در واقع این همایش می‌تواند مقدمه‌ای برای تدوین و توسعه دانشنامه‌ای از مفاخر فرهنگی و ادبی خراسان شمالی باشد و جالب است بدانید در کتابی که درباره مشاهیر خراسان شمالی تألیف شده، از ۲۰۰ شخصیت برجسته، حدود ۱۹۰ تن از دو شهرستان اسفراین و بام و صفی‌آباد هستند.
حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از این همایش در چه سطحی خواهد بود؟
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن استقبال از موضوع، حمایت خود را به‌طور رسمی اعلام و قرار بر این است که از ظرفیت بودجه‌های متمرکز فرهنگی در قانون بودجه سال جاری، برای پشتیبانی مالی و ساختاری این همایش استفاده شود و حضور خود را در همایش اعلام که نشانه اهتمام وزارت به ترویج هویت تاریخی مناطق کمتر دیده‌شده کشور است.
فراخوان مقاله و برنامه‌های جنبی این همایش از چه زمانی آغاز خواهد شد؟
برنامه‌ریزی برای انتشار فراخوان مقاله، دعوت از پژوهشگران و دانشگاهیان، نشست‌های تخصصی پیرامون تاریخ دیوانی، و تهیه مجموعه‌ای مستند از سخنرانی‌ها و مقالات، از جمله اقداماتی است که در دستور کار دبیرخانه همایش قرار گرفته است و این همایش فرصتی بی‌نظیر برای احیای جایگاه اسفراین در جغرافیای فکری ایران است؛ شهری که زمانی پایگاه رجال علمی و دیوانی بود و امروز نیاز به بازتعریف خود در قالبی جدید دارد.
این همایش ملی قرار است در چه زمانی و با چه محورهایی برگزار شود؟
طبق هماهنگی‌های انجام‌شده، با حمایت مستقیم وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی، این همایش در هفته نخست آذرماه امسال به میزبانی دانشگاه صنعتی اسفراین برگزار و محورهای این همایش شامل مطالعات تاریخی، فرهنگی، ادبی و دیوانی پیرامون شخصیت ابوالعباس اسفراینی است. همچنین از پژوهشگران، استادان دانشگاه، تاریخ‌پژوهان و علاقه‌مندان به تاریخ ایران، خراسان و به‌ویژه اسفراین دعوت شده تا با ارسال مقالات علمی و پژوهشی خود، در غنای این رویداد نقش‌آفرین باشند.
مقام معظم رهبری نیز در سفر خود به اسفراین، بر معرفی مفاخر ادبی و فرهنگی این منطقه تأکید داشتند؛ بفرمائید آیا تاکید ایشان بر معرفی مفاخر در برگزاری این همایش تاثیر داشته است؟
مقام معظم رهبری در ۲۲ مهرماه سال ۱۳۹۱، در جریان سفر به اسفراین فرمودند که بزرگان این دیار را به نسل جوان معرفی و برای آن‌ها بزرگداشت برگزار کنید. ایشان به‌ویژه بر اهمیت پسوند «اسفراینی» در تاریخ ایران تأکید کردند. ما با استناد به این فرمایش رهبر معظم انقلاب، این رویداد را یکی از گام‌های عملی در مسیر پاسداشت هویت بومی و ملی می‌دانیم.
آیا نکته‌ای برای علاقه‌مندان به تاریخ، کتاب و فرهنگ ایرانی دارید؟
همایش ابوالعباس اسفراینی فرصتی برای بازخوانی نقش اندیشمندان ایرانی در شکل‌گیری نظام اداری و فرهنگی تمدن اسلامی است و امیدواریم اهالی کتاب، تاریخ‌پژوهان، دانشجویان و استادان حوزه‌های مختلف از این فرصت بهره گرفته و با ارائه پژوهش‌های خود، به زنده‌نگه‌داشتن این بخش از حافظه تاریخی ایران کمک کنند.
به گزارش (ایبنا)، ابوالعباس فضل بن احمد اسفراینی از رجال دولتی دوره سامانیان و وزیر غزنویان و ترویج دهنده زبان فارسی در آن دوران بود؛ اسفراینی در دوران وزارت خود در دربار محمود غزنوی، نقش مهمی در تغییر زبان رسمی دربار به فارسی داشت. بسیاری از نام‌آوری‌های محمود غزنوی در تشویق شاعران پارسی‌گو و ترویج زبان فارسی را به وزیرش، ابوالعباس اسفراینی، نسبت می‌دهند.
نظر شما