به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – رضا دستجردی: «تفسیر و مفسران در ایران از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی» تازهترین اثر فروغ پارسا دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است که در غرفه انتشارات نگارستان اندیشه در سیوششمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران عرضه شده است.
در این کتاب میخوانیم: نوشتههای قرآنی ایرانیان در بازه بین دو انقلاب مشروطیت و اسلامی صرفنظر از چگونگی و کیفیت، به لحاظ کمی و تعداد به هیچ روی با سدههای پیشین قابل مقایسه نیست. «تفاسیر ترتیبی» یعنی آثاری که تمام یا بخشی از قرآن کریم را تفسیر میکردند، در این بازه زمانی همچنان وجود دارد. «المیزان فی تفسیر القرآن» اثر علامه سیدمحمدحسین طباطبایی و «پرتوی از قرآن» اثر آیتالله سیدمحمود طالقانی، در شمار برجستهترین تفاسیر ترتیبی تاریخ شیعه در این دوران است. «تفاسیر موضوعی» قالب دیگری است که در آن مفاهیم و موضوعات مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی اخلاقی و اعتقادی را از خلال آیات و فرازهای قرآنی مورد مطالعه قرار دادهاند. مرتضی مطهری و سید محمدحسین بهشتی موضوعات مختلفی را در قرآن بحث و بررسی کردهاند. تفاسیر علمی قرآن نیز گونه دیگری از آثار این دوران هستند که با ایده تبیین اعجاز علمی قرآن و همسویی آیات با یافتههای علمی تدوین شدهاند. سیر تحول قرآن و باد و باران در قرآن اثر مهدی بازرگان و «خلقت انسان در قرآن» اثر یدالله سحابی از این دست آثار هستند. این جستار در چارچوب نظریه هرمنوتیکی دریافته که فهم و تفسیر متون را متأثر از جایگاه اجتماعی و تاریخی مفسران بداند، نیز به طبقهبندی و دستهبندی آثار قرآنی در یکصد سال اخیر پرداخته است.
فروغ پارسا به مناسبت انتشار کتاب «تفسیر و مفسران در ایران از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی» در گفتوگو با ایبنا، خاطرنشان ساخت: "در این کتاب تلاش کردهام تحولات تاریخی را به فهم و تفسیر قرآن ربط دهم. در واقع، نشان دادم که چگونه شرایط تاریخی و فرهنگی در فهم کتاب مقدس تأثیر میگذارد. یکی از مسائل مورد توجه من در این کتاب این است که تاریخ وارد زندگی عمومی مردم شود".
وی در بخش دیگری از سخنان خود، یکی از مهمترین ادوار تاریخ ایران را مشروطیت دانست که مردم در بحبوحه آن، وارد دوران مدرنیته شدند که حوزههای فکری، اقتصادی و اجتماعی آنها را در برمیگرفت و در این انقلاب بود که جامعه از دوران سنتی به دوران مدرن گذار کرد. مولف کتاب بر آن است: "کسانی که به فرایند گذار کمک کردند، سه دسته بودند. دسته نخست، سیاستمدارانی همچون امیرکبیر هستند. دسته دوم روزنامهنگاران و نویسندگان هستند که در روزنامههای آن عصر، مثل اختر یا حبلالمتین تلاش کردند مسائلی که در روزگار مدرن در کشورهای توسعهیافته بود را وارد ایران کنند. و نهایتاً دسته آخر، علما بودند که به فهم جدیدی از دین رسیده بودند و مهمترین این افراد، سیدجمالالدین اسدآبادی بود. وی معتقد بود برای اینکه ایران و کلیه جوامع اسلامی به رشد، پیشرفت و توسعه برسند، لازم است به قرآن بازگشت داشته باشیم. او عناصری را در فهم و تفسیر قرآن مشخص کرده بود که مجموع آنها، یک گفتمان تفسیری را ایجاد کرد که «گفتمان تفسیر عصری - اجتماعی» نام داشت".
فروغ پارسا در ادامه سخنان خود گفت: "سیدجمال اعتقاد داشت که ما باید جواب همه مشکلات و مسائلمان را از قرآن بگیریم. گفتمان مذکور بهتدریج در جهان اسلام غلبه پیدا کرد و مفسران بهتدریج دریافتند که برخلاف تفاسیر سیزده قرن قبل، دیگر تفسیر معطوف به مسائل اجتماعی نیست. سیدجمالالدین اسدآبادی معقتد بود که وقتی ما به آیات قرآن نگاه میکنیم میبینیم که معطوف به مسائل روز است. گفتمان سیدجمالالدین اسدآبادی به تدریج از سوی شاگردان وی منتشر شد و کل جهان اسلام را فراگرفت. روزنامه عروهالوثقی که متعلق به خود سیدجمالالدین اسدآبادی بود، تفاسیر خاصی از قرآن مطرح میکرد. من در این کتاب که سه دوره تاریخی را دربرمیگیرد، مفسران را مطرح کردهام".
«تفسیر و مفسران در ایران از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی» به قیمت ۴۰۰ هزار تومان در سیوششمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران عرضه شده است. انتشارات نگارستان اندیشه در شبستان، بخش عمومی، راهرو ۱۱، غرفه ۲ قرار دارد.
نظر شما