به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – فاطمه مهاجری: آیین رونمایی از کتاب «ورود داستانهای کهن ایرانی به کلاسهای فبک» نوشته دکتر سعید ناجی، عضو هیئتعلمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در سیوششمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران برگزار شد.
در این نشست که با حضور دکتر ناجی و دکتر محمودی برگزار شد، به بررسی ضرورتها، مبانی نظری و قابلیتهای ادبیات کهن فارسی برای ورود به حوزه آموزش فلسفه برای کودکان (فبک) پرداخته شد.
در آغاز جلسه، دکتر ناجی با اشاره به اهمیت آموزش تفکر فلسفی به کودکان، اظهار کرد: منظور ما از فلسفه برای کودکان، تدریس مکاتب فلسفی نیست، بلکه تقویت توانایی تحلیل، استدلال و تفکر عمیق آنهاست. متأسفانه نظام آموزشی ما عمدتاً حافظهمحور است، درحالیکه کودکان باید مهارتهای تفکر نقادانه، خلاقانه و مراقبتی را بیاموزند تا جهان را عمیقتر بفهمند و بتوانند معنای زندگی خود را کشف کنند.
وی همچنین به گسترش پدیده سطحینگری در جوامع اشاره کرد و گفت: آموزش فلسفه به کودکان را راهی برای مقابله با پوپولیسم و بیاخلاقی در سطوح اجتماعی است
در ادامه، دکتر محمودی درباره نقش ادبیات داستانی در آموزش فلسفه به کودکان گفت: زبان کودک، زبان قصه است. ادبیات کهن ما سرشار از داستانهایی با درونمایههای فلسفی و اخلاقی است که میتوانند مبنای خوبی برای گفتوگوهای فلسفی در کلاسهای فبک باشند؛ البته به شرطی که این داستانها بازنویسی و متناسب با گروه سنی کودک اقتباس شوند.
وی با تأکید بر اینکه ادبیات کهن، ظرفیت قابلتوجهی برای آموزش غیرمستقیم فلسفه دارد، افزود: برای این منظور باید قصهها بهگونهای بازنویسی شوند که پرسشبرانگیز باشند، نه اینکه پاسخ نهایی را از پیش القا کنند. هدف ما ایجاد چالشهای فکری در ذهن کودک است تا بتواند خود به کشف حقیقت برسد.
دکتر ناجی در پاسخ به پرسشی درباره شیوه بازنویسی این داستانها توضیح داد: دو رویکرد افراطی وجود دارد؛ یکی حذف کامل داستانهای کهن بهدلیل ناسازگاری با زبان کودک، و دیگری استفاده خام از آنها. من راه میانه را برگزیدهام: پالایش، اقتباس و بازآفرینی چندمرحلهای داستانها. این کار با همکاری نویسندگان حرفهای انجام شده و در این روند، مضامین فلسفی حفظ و در قالب داستانی مناسب برای کودک بازپردازی شدهاند.
او گفت: ما داستانهای کهنی را انتخاب کردهایم که قابلیت چالشآفرینی و طرح پرسش را داشته باشند. این داستانها پس از چندین مرحله بازنویسی و بازخورد از سوی کودکان، وارد چرخه آموزشی شدند. آنچه مهم است، پرهیز از تلقین است. ما نمیگوییم مثلاً دروغ بد است؛ بلکه داستانی میسازیم که کودک خودش پیامدهای دروغ و راستگویی را تحلیل کند.
در انتها، بر اهمیت بازنگری و بازنویسی داستانهای کهن با هدف آموزش تفکر انتقادی و اخلاقی به کودکان تأکید کرد و گفت: این کتاب گامی مهم در بومیسازی فلسفه برای کودکان در ایران است.
نظر شما