سرویس ادبیات خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - مرضیه نگهبان مروی: شیوا مقانلو، متولد ۱۳۵۴ در مشهد، نویسنده، مترجم، منتقد و استاد دانشگاه ساکن تهران است. او دارای کارشناسی و کارشناسی ارشد سینما از دانشگاه هنر تهران است و فعالیت حرفهای خود را از دوران دانشجویی آغاز کرد. مقانلو هماکنون مدیر بخش ادبیات خارجی نشر نیماژ است و در حوزههای ادبیات، ترجمه و تدریس فعالیت میکند. او مبدع طرح تورهای کتابخوانی در ایران است که با سفر به شهرهای مختلف، کارگاههای آموزشی برگزار میکند و با مخاطبان تعامل دارد. مقانلو جوایز متعددی از جمله دیپلم افتخار جایزه مهرگان، قلم زرین و لوح تقدیر خانه سینمای ایران را دریافت کرده است.
آثار تألیفی مقانلو شامل رمانهای معمایی و جذاب است که اغلب در بستر فرهنگ و تاریخ ایران روایت میشوند. از مهمترین رمانهای او میتوان به «اسرار عمارت تابان» (نشر نیماژ، ۱۳۹۹) اشاره کرد که داستانی رازآلود درباره کاوش باستانشناسی در قلعه بلقیس خراسان شمالی است. رمان «تابان، برج استخوان» (نشر نیماژ) نیز با فضاسازی در یزد، معمای مرگ مشکوکی را در بستر فرهنگ بومی روایت میکند. مجموعه داستان کوتاه «کتاب هول» (نشر چشمه، ۱۳۸۳) و «آنها کم از ماهیها نداشتند» (نشر ثالث، ۱۳۹۲) از دیگر آثار تألیفی او هستند که دومی دیپلم افتخار جایزه مهرگان را کسب کرد. مجموعه داستان «یک رویای شرقی» به انگلیسی ترجمه شده است.
در حوزه ترجمه، مقانلو بیش از ۴۰ کتاب با ناشرانی چون نیماژ، ققنوس، چشمه و مرکز منتشر کرده است. از ترجمههای برجسته او میتوان به «کلارا و خورشید» اثر کازوئو ایشیگورو، «اول شخص مفرد» از هاروکی موراکامی، «آدمماهی» نوشته کوبو آبه و «تابلوی نیگل» از جی.آر.آر.تالکین (همه از نشر نیماژ) اشاره کرد. همچنین کتاب «ژانرهای سینمایی» (بری کیت گرانت، نشر بیدگل) نامزد قلم زرین شد. او گردآورنده مجموعه داستان «ارواح قصه میگویند» نیز بوده است.
ترکیب داستانگویی مهیج و توجه به فرهنگ ایرانی از ویژگیهای آثار شیوا مقانلو هستند. داستانهای او هم سرگرمکنندهاند، هم به شعور مخاطب احترام میگذارند و لایههای عمیقتری از تاریخ و جغرافیای ایران را معرفی میکنند. این نویسنده و مترجم امسال با سه اثر تازه، یک تألیف و دو ترجمه، در نمایشگاه کتاب تهران حضور دارد. با او در روز حضورش در نمایشگاه به گفتو گو نشستیم:
خانم مقانلو کدام نویسنده بیشترین تأثیر را بر شما داشته است؟ با توجه به گستردگی نویسندگان خارجی از سروانتس و شکسپیر تا نویسندگان مدرن و پستمدرن مانند ایتالو کالوینو، شما از کدامیک از این نویسندگان بیشترین تأثیر را گرفتهاید؟
انتخاب یک نویسنده خاص دشوار است، زیرا نویسندگان خارجی متعددی از دورههای مختلف بر من تأثیر گذاشتهاند. از کلاسیکهایی مانند هومر، سروانتس و شکسپیر گرفته تا نویسندگان مدرن و پستمدرن مانند ایتالو کالوینو، هر یک بهنوعی در شکلگیری دیدگاه ادبی من نقش داشتهاند. اما اگر بخواهم بهطور کلی بگویم، نویسندگان خارجی به دلیل تنوع و عمق آثارشان تأثیر قابلتوجهی بر من داشتهاند.
در نمایشگاه کتاب امسال چه آثاری ارائه کردهاید؟
در نمایشگاه کتاب امسال، سه اثر جدید ارائه کردهام. اول، جلد سوم مجموعه «تابان» به نام «مرز آسمان» با نشر نیماژ، که تألیف خودم است. این کتاب ادامه ماجراهای دکتر تاوان رودکی، باستانشناس، را روایت میکند که با دانش باستانشناسی خود معماهای مختلفی را در نقاط مختلف ایران حل میکند. دوم، رمان «مانستر» نوشته نائوکی اوراساوا، که با ترجمهام توسط نشر نیماژ منتشر شده است. این رمان ژاپنی، داستانی جنایی و پیچیده درباره یک قاتل سریالی است که در جهان بسیار پرطرفدار بوده و انیمه و مانگای آن نیز تولید شده است. سوم، کتاب کودک و نوجوان «شبی در کهکشان راه شیری» با نشر باژ، که از انگلیسی ترجمه کردهام. این داستان نیز ژاپنی است و ماجراهای جذابی را در ایستگاههای مختلف کهکشانی روایت میکند.
آیا در حال حاضر مشغول نوشتن یا ترجمه اثری هستید؟
بله، بهعنوان دبیر بخش خارجی نشرهای مختلف از جمله نیماژ، خزان و باژ، بهطور مداوم در حال مطالعه و بررسی آثار خارجی و ترجمههایی هستم که به ما ارسال میشود. همچنین، مجموعه داستانهای کوتاهی نوشتهام که آماده انتشار است و امیدوارم در نمایشگاه کتاب امسال یا بهزودی به بازار عرضه شود.
نمایشگاه کتاب برای شما چه معنایی دارد و چه خاطراتی از آن دارید؟
نمایشگاه کتاب مهمترین رویداد فرهنگی ایران است و برای من از اهمیت ویژهای برخوردار است. از زمان دانشجویی هر سال در این رویداد شرکت کردهام، چه بهعنوان بازدیدکننده و چه بهعنوان مدیر غرفه یا ناشر. خاطراتم از نمایشگاه شامل دیدار با همکاران، امضای قراردادها و مشاهده تنوع فرهنگی بازدیدکنندگان، بهویژه لباسهای محلی اقوام مختلف، است. اما متأسفانه در سالهای اخیر به دلیل مشکلات اقتصادی و معیشتی، استقبال از نمایشگاه کاهش یافته و کتاب بهعنوان کالای فرهنگی در اولویتهای خرید مردم قرار نمیگیرد.
به نظر شما برای نویسنده شدن چه چیزی ضروری است؟
نویسنده شدن نیازمند مطالعه گسترده و عمیق است. جوانان باید ابتدا گنجینهای از آثار ادبی را با خواندن در ذهن و روح خود جای دهند. مطالعه مداوم، همراه با یادگیری تکنیکها و اصول نویسندگی، مسیر درست نویسنده شدن است. بدون این پایه، نویسندگی تنها یک رویای دستنیافتنی خواهد بود.
چه پیشنهادی برای خرید کتاب در نمایشگاه دارید؟
بهعنوان دبیر بخش خارجی نشر نیماژ، تمام کتابهای منتشرشده توسط این نشر را از نظر کیفیت ترجمه و انتخاب اثر تأیید میکنم. یکی از آثار برجسته ما، رمان «شهر و دیوارهای نامطمئن» نوشته هاروکی موراکامی است که برای اولینبار در ایران مستقیماً از ژاپنی به فارسی ترجمه شده است. این ترجمه با نظارت استاد زبان ژاپنی و ویرایش دقیق انجام شده و کیفیت آن را تضمین میکنم. این اثر، نمونهای از بهترین ادبیات معاصر جهان است که در نشر نیماژ ارائه شده است.
نظر شما