پنجشنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ - ۱۳:۵۵
جنگ شناختی؛ ذهنی‌ترین و پیچیده‌ترین تهدید امروز

عباس نجاری گفت: جنگ شناختی تنها با آنچه مردم فکر می‌کنند مقابله نمی‌کند، بلکه به‌طور اساسی با طرز فکر آنها مواجه می‌شود. هدف اصلی این جنگ، تغییر محاسبات جامعه هدف و تخریب توانمندی‌های شناختی آن است.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا مائده مرویان حسینی: برنامه رونمایی و معرفی کتاب «کلاه جدید فرنگی» با حضور حجت الاسلام سعید فخرزاده، کارشناس مجری، سعید میرزایی نویسنده اثر و دکتر عباس نجاری کارشناس پنجشنبه ۱۸ ردیبهشت در سالن مجمع انقلاب اسلامی نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.

سعید میرزایی، مولف کتاب، درباره اهمیت استعمار فرانو اظهار کرد: در سال‌های اخیر، تاکید بسیاری بر مطالعه‌ی تاریخ معاصر ایران شده است، به‌ویژه در حوزه بررسی پدیده استعمار. با این حال، متأسفانه در خوانش‌های رایج، کمتر از زاویه‌ای عبرت‌آموز و استمرار محور به این تاریخ نگریسته‌ایم؛ گویی جنگ میان حق و باطل، صرفاً متعلق به گذشته‌ای دور است که اکنون پایان یافته است. این در حالی‌ست که به باور من، این جبهه‌بندی همچنان ادامه دارد و انقلاب اسلامی نیز در همین بستر تاریخی قابل تبیین و درک است. استعمار در تاریخ مراحل مختلفی را طی کرده: از استعمار کهنه نظامی و مستقیم، به استعمار نو با ابزارهای سیاسی و اقتصادی و امروز با نوع پیچیده‌تری به نام «استعمار فرانو» مواجهیم؛ استعمار نوینی که نه از طریق حضور مستقیم، بلکه با ابزارهای رسانه‌ای، شناختی و فرهنگی اعمال سلطه می‌کند. اگر نگاه ما به تاریخ، نگاهی عبرت‌آموز باشد و نه صرفاً توصیفی، می‌توانیم تحولات امروز را نیز در امتداد همان مواجهه تاریخی تفسیر کنیم.

او در افزود: سلطه‌ای که روزگاری با اشغال سرزمین‌ها انجام می‌شد، امروز با نفوذ در افکار، فرهنگ و سیاست داخلی کشورها ادامه یافته است. اگرچه ایران هرگز مستعمره رسمی قدرت‌های استعماری نشد، اما دچار نوعی «استعمارزدگی» عمیق شده بود؛ وضعیتی که تنها با بیداری و مقاومت فرهنگی و سیاسی می‌توان از آن عبور کرد. بزرگان تاریخ معاصر ما چون سید جمال‌الدین اسدآبادی، میرزا کوچک‌خان جنگلی، شیخ فضل‌الله نوری، آیت‌الله مدرس و ستارخان در حافظه تاریخی ملت ایران جاودانه شده‌اند، چرا که در برابر سلطه ایستادند. اما نسل امروز، به دلیل قطع شدن پیوند معرفتی با این تداوم تاریخی، درک روشنی از نقش‌آفرینان مبارزه امروز ندارد. برای مثال، جوان ایرانی نمی‌داند که چه کسی امروز در برابر نقشه‌های دشمن ایستاده و آن‌ها را خنثی می‌کند؛ گویی نمی‌بیند که «مدرس استعمار فرانو» کیست. اگر بازنگری در تاریخ از این زاویه انجام شود، بسیاری از گره‌های ذهنی جامعه در خصوص چرایی و چیستی سیاست‌های امروز انقلاب اسلامی باز خواهد شد. این نگاه، تاریخ را نه روایتی خشک از گذشته، بلکه راهنمایی برای تشخیص موقعیت امروز و آینده ما می‌سازد.

عباس نجاری، دیگر سخنران این برنامه با اشاره به جنگ شناختی بیان کرد: جنگ شناختی با اطلاعات آغاز می‌شود؛ اطلاعاتی که به‌عنوان سوخت این جنگ تلقی می‌گردد. جنگ شناختی تنها با آنچه مردم فکر می‌کنند مقابله نمی‌کند، بلکه به‌طور اساسی با طرز فکر آنها مواجه می‌شود. هدف اصلی این جنگ، تغییر محاسبات جامعه هدف و تخریب توانمندی‌های شناختی آن است. در عرصه جنگ شناختی، آنچه به‌روشنی مورد تأکید قرار می‌گیرد این است که تنها زمانی می‌توان در سایر میدان‌های نبرد به موفقیت رسید که سلطه بر ذهن انسان‌ها تحقق یابد. در این چارچوب، ابزار اصلی این جنگ، فضای مجازی و به‌ویژه تلفن‌های همراه است که دشمن از طریق آن توانسته است به نقطه هدف ارتباطی خود دست پیدا کند. این افراد، آگاهانه یا ناآگاهانه، اقدام به تخریب موانع و ارزش‌هایی می‌کنند که مانع نفوذ دشمن هستند. این همان واقعیت خطرناک جنگ شناختی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد. تفاوت بنیادین این نبرد با جنگ نرم در همین نکته نهفته است: در جنگ نرم، دشمن به‌صورت آشکار افکار، آرمان‌ها و باورها را هدف می‌گیرد، اما در جنگ شناختی، بدون اینکه هدف‌گذاری خود را نشان دهد، به‌گونه‌ای در کنار جامعه قرار می‌گیرد و ذهن‌ها را به‌تدریج دگرگون می‌سازد. این ذهنی‌ترین و پیچیده‌ترین تهدیدی است که امروز با آن مواجه‌ایم و بی‌توجهی به آن، می‌تواند پیامدهای عمیقی برای آینده فرهنگی و هویتی ما در پی داشته باشد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها