به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست خبری روز اسناد ملی، غلامرضا امیرخانی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی و علیرضا دباغی، معاون اسناد ملی کشور یکشنبه (۱۴ اردیبهشتماه) در ساختمان آرشیو کتابخانه ملی برگزار شد.
امیرخانی، ضمن اشاره به تاریخچه کتابخانه و سازمان اسناد ملی، گفت: در آستانه روز اسناد ملی قرار داریم. اسناد ملی ناشناختهتر از کتابخانه ملی است؛ بنابراین یکی از اهداف این است که قدری اسناد کتابخانه شناخته شدهتر شود. امیدواریم زودتر به هدف دستپیدا کنیم فرهنگسازی به زودی انجام شود.
وی ادامه داد: بخواهیم یا نه، اسناد بر همه زندگی انسانها سایه افکنده و به تازگی هم بهمناسبت روز خلیج فارس، اسنادی ارائه شد، سعیمان این است که اسناد در دسترس پژوهشگران و مخاطبان باشند.
در ادامه این نشست، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، به پرسش خبرنگاران پاسخ داد.
امیرخانی، درباره برنامههای سازمان اسناد و کتابخانه ملی در نمایشگاه بینالمللی کتاب ۱۴۰۴ تهران، بیان کرد: برنامههای سازمان برای نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، معرفی، مرمت و نمایش اسناد در قالب نشست و کارگاههای مختلف است؛ علاوه براین ۱۵ سند ویژه مرتبط با کتاب را به نمایش خواهیم گذاشت.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، با اشاره به جریان جمعآوری اسناد گفت: از مجموعههای دولتی یا اسناد شخصی و خارج از کشور اسناد را جمعآوری می کنیم. در فاز بعدی حفظ، نگهداری و سازماندهی آنها اهمیت دارد؛ در گام سوم اشاعه و اطلاعرسانی آنها است تا در اختیار پژوهشگران قرار گیرد. در این زمینه با وزارت امور خارجه و مجموعههای مختلف داخلی و خارجی در ارتباط هستیم.
وی افزود: با وزارت امور خارجه، برای بحث دیپلماسی فرهنگی تعاملاتی داریم و اخیراً با چند کشور ازجمله پرتقال و روسیه نیز همکاریهای بینالمللی با هدف معرفی نویسندگان و چهرههای مطرح فرهنگی را برقرار کردیم.
امیرخانی با بیان اینکه از همه جای دنیا امکان رجوع به سایت کتابخانه ملی فراهم است، ادامه داد: میزان دیجیتالسازی مراکز آرشیو بزرگ دنیا مثل آرشیو ملی انگلستان یا آمریکا و مسکو نسبت به ایران اندک است. در حوزه اسناد، قدیمیترین اسناد تا دوره پهلوی دوم اسکن شده است. در این میان سرویسدهی سریع و مناسب بسیار با اهمیت است تا خلایی در ارتباط با پژوهشگر و نیاز مخاطبان ایجاد نشود.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، همچنین درباره بهبود شرایط سازمانی، گفت: سازمان اسناد، سازمانی است که عموماً کارمندانی با تجربه زیادی دارند. با بازنشسته شدن افراد باتجربه به مرور با مشکل نیرو مواجه میشویم و عموماً هم برخی از این نیروها بازنشسته میشوند به تامین نیروی انسانی داریم، مکانیزمهای جذب داریم؛ چراکه این سازمان علمی و پژوهشی است و به هرحال این مشکل پیش میآید که روی آن کار میکنیم. باید بپذیریم شاید نیروهای جایگزین به زودی هم تامین نشود.
امیرخانی در پاسخ به سوال خبرنگار ایبنا درباره احیای سرای پژوهش توضیح داد: اتاقهایی در کتابخانه ملی تعبیه شده بود که در اختیار برخی محققان و پژوهشگران قرار میگرفت. حدود دو سال پیش با توجه به اینکه اتاقها نیاز تعمیرات داشت تعطیل شد، در دوره جدید به دنبال فعالیت مجدد آنها هستیم و درباره مکانیزم استفاده از آنها نظرات مختلفی در سازمان وجود دارد.
وی ادامه داد: در این زمینه نظری که برخی مراجعهکنندگان و مدیران داخلی بر آن توافق دارند این است که با توجه به استقبال گسترده مخاطبان از این رویداد، این اتاقها در ازای دریافت هزینه به متقاضیان واگذار شود، زیرا کسانی که به شکل جدی دنبال این موضوع هستند، حاضرند ماهانه هزینهای بپردازند و اتاقی برای پژوهشهای خود بگیرند.
امیرخانی با اشاره به نگاه دیگری که در این زمینه وجود دارد، گفت: نگاه دیگر این است که مثل گذشته این اتاقها بدون دریافت هزینه به متقاضیان تحویل داده شود اما این نگاه مشکلاتی به همراه دارد؛ زیرا گاهی پیش آمده که اتاق به فردی، یکماه اختصاص داده شده است اما فقط ماهی دوبار به آن مراجعه کرده زیرا رایگان بوده است.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در پاسخ به سوال دیگر ایبنا درباره احیای طرح «تبادل کتاب» نیز عنوان کرد: واحدی با عنوان «مبادله و اهدا» در سازمان داریم که به همه نقاط کشور بخصوص نقاط محروم کتاب ارسال میکند، همچنین با موسسات و کتابخانههای ملی دنیا فارغ از روابط سیاسی، مبادله کتاب داشتیم؛ به عنوان مثال با کتابخانه کنگره آمریکا تبادل کتاب داشتیم که ادامه دارد.
وی همچنین به طرح تبادل کتاب در هفته کتاب اشاره کرد و گفت: در این طرح اعضا میتوانند در آبانماه و همزمان با هفته کتاب، کتابهای مازاد خود را برای اهدا و تحویل به مناطق مختلف شهر اهدا کنند.
دباغی، معاون اسناد ملی کشور در ابتدای نشست گفت: در هفته اسناد ملی و میراث مکتوب، چهار نشست تخصصی در عرصه اسناد برگزار خواهیم کرد؛ بیستم اردیبهشتماه با شعار «اسناد الکترونیک»، نشست «ساماندهی اسناد الکترونیک» را در چارچوب اتوماسیون اداری ترتیب دادهایم، بیستویکم اردیبهشت، نشست «اسناد الکترونیک افق جدید در چشمانداز اسناد» با عنوان «فرصتها و چالشها» بیستوسوم اردیبهشتماه با شعار «استانداردهای فرادادهای زبان مشترک حافظه ملی» و نشست «بررسی ملاحظات توصیف آرشیوی در تدوین فرادادههای ضروری برای تولید»، «نگهداری اسناد و سوابق الکترونیکی» برگزار میشود.
نظر شما