سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، هادی حیدری، طراح، گرافیست و کاریکاتوریست در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا، به مناسبت روز جهانی گرافیک درباره وضعیت طراحی‌های جلد کتاب در ایران گفت: طراحی گرافیک کتاب‌ها از دهه ۸۰ به بعد بسیار متحول شده و هنرمندانی وارد این عرصه شده‌اند که نگاهشان امروزی است و از لحاظ جذابیت بصری چند قدم پیش آمده‌ایم.
وی افزود: اینکه چقدر مخاطب به کتاب جذب شود و برای خرید آن انگیزه پیدا کند صرفاً به طراحی گرافیک برنمی‌گردد، بلکه مجموعه عواملی سبب می‌شود که گرایش مردم به خرید کتاب کم شود؛ از جمله قیمت تمام شده هر کتاب به واسطه هزینه بالای کاغذ و چاپ. همچنین گسترش شبکه‌های اجتماعی مردم را برای مطالعه کتاب کم‌حوصله‌تر از قبل کرده است. اما همچنان نشرهایی که کتاب‌های متفاوت چاپ می‌کنند مخاطبان خود را دارند. کاهش تیراژ کتاب‌ها نیز موضوعی است که به دلایلی که اشاره کردم، صرفاً مختص به ایران نیست.
حیدری درباره مقایسه وضعیت طراحی جلد کتاب‌های ایرانی نسبت به کتاب‌های خارجی گفت: طراحی جلد کتاب‌های خارجی را چندان رصد نمی‌کنم و وضعیت آن را نمی‌دانم اما طراحی جلد کتاب‌های ایرانی را با خودش در سال‌های گذشته می‌توان مقایسه کرد. تصور می‌کنم نسل نویی وارد این عرصه شده که نگاه بین‌المللی به طراحی جلد کتاب دارد و با شناختی که از آثار طراحی جلد در کشورهای توسعه یافته و همسایه دارند، این هنر را به نوعی بومی می‌کنند و وارد طراحی جلد کتاب‌های ایرانی نیز می‌کنند. به خاطر همین وقتی به کتابفروشی‌های راسته خیابان انقلاب و کریمخان سر می‌زنم به نظرم جنبش رو به جلویی در طراحی جلد کتاب اتفاق افتاده و این آینده خوبی را نوید می‌دهد. اما با وضعیت کنونی اقتصادی کتاب و مشغولیت‌هایی که شبکه‌های اجتماعی برای مردم درست کرده است، مردم بسیار کوتاه‌خوان شده‌اند باید دید مخاطبان کتاب چقدر پای خریداری و مطالعه کتاب می‌ایستند.
این گرافیست با اشاره به اینکه طراحان جلد کتاب باید سلیقه معاصر را در طراحی جلد در نظر بگیرند، ادامه داد: از طرفی طراحی جلد باید طوری باشد که در زمان کوتاه یک شمای کلی از محتوای کتاب به مخاطب ارائه دهد. از طرفی خوانایی نوشته‌هایی که روی جلد است مهم است. گاهی با تایپوگرافی‌هایی مواجهیم که خوانا نیست اما طراحانی هستند که این ماجرا برایشان مهم است و می‌دانند اگر مخاطب نتواند ارتباط بگیرد وارد محتوای کتاب هم نمی‌شوند.
حیدری افزود: جلد کتاب پنجره ورود به محتوای کتاب است. زمانی که پنجره با چشم‌انداز زیبا به چشمتان بیاید راغب می‌شوید که کتاب را خریداری و مطالعه کنید. از طرفی طراحی گرافیک بیش از آنکه خود را به رخ مخاطب بکشد، باید در خدمت گرافیک باشد. برخی از طراحی‌های گرافیک را می‌بینیم که بیشتر از آنکه در خدمت محتوا باشند می‌خواهند خود را نشان دهند و این موضوع آسیب‌زننده است.
وی درباره ورود هوش مصنوعی به حوزه طراحی گرافیک گفت: به نظرم مواجهه با هوش مصنوعی ناگزیر است. باید نقش‌های مثبت هر تکنولوژی که وارد می‌شود را ببینیم و بتوانیم خود را بر اساس آن تطبیق دهیم. چیزی که می‌تواند نجات‌بخش باشد «ایده» است و هوش مصنوعی آن را بر اساس آنچه که شما در سر می‌پرورانید، می‌سازد.
حیدری ادامه داد: زمانی که شما ایده‌های متفاوت و بکری داشته باشید، حتی اگر از هوش مصنوعی هم استفاده کنید، این ابزار خروجی متفاوتی به شما ارائه می‌دهد نسبت به هنرمند دیگری که با برنامه خاص هوش مصنوعی کار می‌کند. آنچه متمایزکننده است ایده خلاقانه هر طراح است و هوش مصنوعی ابزار یا تکنیکی است که می‌تواند در اختیار هنرمند قرار بگیرد.
نظر شما