به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) _ علیرضا خلیل‌زاده، انتخابات سال ۸۸ و وقایع پس از آن تاکنون دست‌مایه تولید چندین اثر سینمایی قرار گرفته است. اتفاقات مهمی در آن مقطع روی داد که زندگی مردم عادی را حتی شاید تا همین امروز تحت تأثیر خود قرار داده است.

مثل هر رویداد پرحادثه‌ای از این دست در سراسر جهان، سینماگران ایرانی به سراغ این موضوع رفتند اما با دو رویکرد کاملاً متفاوت، عده‌ای تلاش کردند مستقیماً به آن جریان بپردازند و عده‌ای هم سعی کردند بستر اتفاقات فیلم خود را در آن وقایع قرار دهند. با این حال ویژگی مشترک آن‌ها این بود که همه در یک بازه زمانی سه‌ساله ساخته شدند. در گزارش زیر به معرفی این فیلم‌ها می‌پردازیم.
 

 

پایان‌نامه
دومین تجربه کارگردانی حامد کلاهداری تبدیل به یکی از پرحاشیه‌ترین اتفاقات زندگی‌اش شد. از همان روزهای اول شایعاتی در خصوص داستان فیلم شنیده می‌شد که باعث شد برخی بازیگران فیلم انصراف دهند. برخی بازیگران هم گفتند از ابتدا برای آن‌ها داستان دیگری تعریف شد اما در نهایت فیلم‌نامه دیگری را بازی کردند.
«پایان‌نامه» داستان چند جوان دانشجو است که در اوج اتفاقات سال ۸۸ برای حل شدن مشکل‌پایان نامه یکی از آن‌ها به سراغ استادی می‌روند که جاسوس است و هدایت اعتراضات را به عهده دارد. حضور آن‌ها در خانه استاد لو می‌رود و یک مزدور برای کشتن آن‌ها اجیر می‌شود.

نمایش فیلم در جشنواره بیست‌ونهم در سال ۸۹ با حاشیه‌های فراوانی هم در زمان نمایش و هم در نشست خبری مواجه شد و علی‌رغم تبلیغات وسیعی که برای اکران فیلم در سال ۹۰ شد تنها ۲۸۰ میلیون تومان فروخت. بعدها بسیاری از بازیگران این فیلم از جمله بهاره افشاری و حامد کمیلی در گفت‌وگوهای خود صراحتاً از حضور در «پایان‌نامه» ابراز پشیمانی کردند.

حامد کمیلی، بهاره افشاری، کامران تفتی، محمد صادقی، چکامه چمن‌ماه، هادی دیباجی، نیما شاهرخ‌شاهی، میرطاهر مظلومی، علی اوسیوند، میرحسین معلومی، مریم کاویانی، داریوش ارجمند، محمدرضا شریفی‌نیا، احمد نجفی و جمشید هاشم‌پور بازیگران فیلم کلاهداری بودند.
 

 

قلاده‌های طلا
فیلم ابولقاسم طالبی مستقیماً به درگیری‌های سال ۸۸ پرداخت و با تمرکز بر روز ۲۵ خرداد ساخته شد. طالبی برخلاف کلاهداری سعی کرد حداقل از لحاظ ساختار فیلمش به یک اثر سینمایی نزدیک باشد. اما این فیلم هم از انصراف بازیگرانش مصون نماند و مهم‌ترین چهره‌ای که از حضور در فیلم انصراف داد مریلا زارعی بود.

در فیلم طالبی امین حیایی، محمدرضا شریفی‌نیا، حمیدرضا پگاه، علیرام نورایی، نیلوفر خوش‌خلق، چنگیز جلیلوند، حسین سحرخیز، اکبر سنگی، مهدی صبایی، کیانوش گرامی، بهادر زمانی، ونوس مجلسی، داریوش اسدزاده، پوراندخت مهیمن حضور داشتند. فیلم در سال ۹۱ اکران شد و به فروشی معادل ۳میلیارد تومان دست پیدا کرد.

یکی از نکات تاریخی در خصوص فیلم «قلاده‌های طلا» فضای حاکم بر اولین نمایش آن در جشنواره سی‌ام فجر بود. این فضا به‌گونه‌ای بود که تماشاگران کل فیلم را در سالن برج میلاد با چراغ‌های روشن تا انتها به تماشا نشستند.
 

 

اخراجی‌ها ۳
سومین قسمت از سه‌گانه «اخراجی‌ها» به‌نوعی هجو رقابت انتخاباتی سال ۸۸ بود. در این فیلم براساس اتفاقاتی که در جریان رقابت انتخاباتی سال ۸۸ رخ داد موقعیت‌ها و حاشیه‌ها به‌نوعی بازسازی شده‌اند. از انتخاب رنگ دستبند تا رویارویی‌های خیابانی طرفداران جناح‌های مختلف سیاسی و حتی برخی از مهم‌ترین لحظات انتخابات ۸۸ از جمله اتفاقات رخ‌داده در مناظره میرحسین موسوی و محمود احمدی‌نژاد.
بهنوش بختیاری، امیر نوری، علی دهکردی و لیلا اوتادی اضافه شدند. البته «اخراجی‌ها ۳» برای برخی بازیگرانش حاشیه‌های زیادی ایجاد کرد از جمله بهنوش بختیاری و رضا رویگری که ظاهرشان در فیلم از جهت پوشش شباهت بسیار زیادی با یکی از نامزدهای انتخابات و همسرش داشت. فیلم ده‌نمکی نوروز ۹۰ اکران شد و با فروشی نزدیک به ۶میلیارد تومان پرفروش‌ترین فیلم سال شد.
 

 

محرمانه تهران
دومین فیلم مهدی فیوضی که اولین فیلم مستقل او در مقام کارگردانی است به شکل جنبی به وقایع سال ۸۸ پرداخته است. داستان فیلم او درباره جاسوسی است و حول اتفاقات پس از ۸۸ می‌گذرد. شهاب دستان برای یافتن دوست دوران کودکی‌اش فرامرز و کشتن او وارد ایران می‌شود. پس از این موضوع جریاناتی او را تا کشتن همسرش شهرزاد پیش می‌برد.
از طرفی مأموران امنیتی کشور به جرم جاسوسی او را دستگیر می‌کنند. البته چندان نشانه‌هایی از این اتفاقات در فیلم وجود ندارد و بیشتر فضا مرتبط با آن زمان است. برخلاف باقی فیلم‌های این لیست که حسابی سروصدا به پا کردند این فیلم نتوانست نظر موافق و مخالفی به خود جلب کند.
فیلم در سال ۱۳۹۰ ساخته شد و علیرضا جلالی‌تبار، الهام جعفرنژاد، حمیدرضا افشار، سحر قریشی و صالح میرزاآقایی بازیگران اصلی فیلم هستند. با گذشت ده سال از زمان ساخته شدن «محرمانه تهران» هنوز این فیلم که با سرمایه‌گذاری فارابی و تهیه‌کنندگی قاسم جعفری ساخته شده فرصت اکران پیدا نکرده است.
 

 

گزارش یک جشن
در فیلم حاتمی کیا که سال ۸۹ ساخته شد داستان کاملاً با نمادها جلو می‌رود چراکه داستان فیلم در یک مؤسسه ازدواج یا همان همسریابی می‌گذرد و تنها صحنه‌های انتهای فیلم نشان می‌دهد که با وقایع سال ۸۸ مرتبط است. پس از دیدن این تصاویر می‌توان تأویل و تفسیرهای فراوانی از فیلم استخراج کرد.

فیلم حاتمی‌کیا داستان تقابل دو نسل کاملاً متفاوت از هم است که کارشان به خشونت هم کشیده می‌شود و جوان‌هایش با آرمان‌ها و دغدغه‌های متفاوتی نسبت به نسل قبلی خود به دنبال زندگی‌اند. تصاویر پایانی فیلم که در بین جمعیتی شبیه تظاهرات‌کنندگان می‌گذشت فیلم حاتمی‌کیا را دچار مشکل نمایش کرد.
مشکلی که گویا تا امروز هم مرتفع نشده و یا شاید مرتفع شده اما مصلحت دیده نمی‌شود که اکران شود. در فیلم حاتمی‌کیا، رضا کیانیان، مریلا زارعی، رؤیا تیموریان، طناز طباطبایی، داریوش ارجمند، شبنم مقدسی، بهروز شعیبی، اصغر نقی‌زاده، سیامک صفری و سیامک احصایی حضور داشتند و هیچ خبری مبنی بر انصراف بازیگران این فیلم شنیده نشد.

 

آشغال‌های دوست‌داشتنی
این فیلم داستان پیرزنی است که در یکی از شب‌های شلوغی‌های خرداد ۸۸ در تهران، خانه‌اش پناهگاه چند جوان معترض می‌شود. این چند جوان با همراهی دختر میانسال پیرزن به خانه او می‌آیند. آن‌ها پس از خارج شدن از خانه متوجه می‌شوند روی در خانه علامتی گذاشته شده، این علامت به این معنی است که فردا نیروهای امنیتی برای جست‌وجو به خانه پیرزن می‌روند.
در خانه پیرزن وسایلی از پسرش که در جنگ ایران و عراق شهید شده، برادرش که عضو سازمان مجاهدین خلق بوده و اعدام شده و همسرش که زمانی از طرفداران مصدق بوده و در جریان وقایع کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ قرار داشته، وجود دارد. وسایلی که می‌تواند فردا برای او دردسرهایی ایجاد کند.
پیرزن یک شب تا صبح در خیال با همسر و برادر و فرزندش به گفت‌وگو می‌نشیند تا از آن‌ها بپرسد وسایل غیرمجازی را که داشته‌اند، کجا پنهان کرده‌اند و در این بین بحث‌های جالبی بین این سه نفر درمی‌گیرد.
در این فیلم شیرین یزدانبخش، حبیب رضایی، هدیه تهرانی، نگار جواهریان، اکبر عبدی، صابر ابر و شهاب حسینی حضور دارند و خبری از انصراف بازیگر در این فیلم نبوده است.

 

 

عصبانی نیستم
دومین فیلم رضا درمیشیان یک فیلم اعتراضی به وضعیت جامعه پس از انتخابات سال ۸۸ است. این فیلم که در سال ۹۲ تولید شد داستان دانشجویی به نام نوید است که پس از وقایع ۸۸ از دانشگاه اخراج شده. نوید مشکل ضعف اعصاب دارد و ممکن است هر لحظه به هر دلیلی سر خودش یا یکی دیگر را به دیوار بکوبد.
او به خاطر توهین از محل کارش اخراج می‌شود و باید تلاش کند بی‌پول و بی‌کار نظر پدر ستاره را جلب کند. ستاره هم‌کلاسی اوست و نوید قصد دارد با او ازدواج کند.