حسن انوری، عضو پیوسته فرهنگستان ادب ایران در گفت‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در پاسخ به این پرسش که آیا از فیلم مستندی که درباره زندگی‌‌اش ساخته‌اند راضی است یا نه، گفت: نه، برای معرفی باید سراغ افراد آگاه درباره من و کارهایم می‌رفتند؛ اما آقای مشیری، کارگردان فیلم، به‌سراغ یکی از فامیل‌هایم در روستا رفته که اصلاً سوادی ندارد. این کار درستی نیست.

وی ضمن اشاره به اینکه از سال ۱۳۸۱ تاکنون عضو پیوسته فرهنگستان ادب ایران است درباره فعالیت‌هایش در فرهنگستان گفت: عمده فعالیت‌های ما به شرکت در شوراها، اظهارنظر درباره بعضی از کتاب‌ها و دادن مشاوره در مورد آن‌ها است.

انوری درباره کتاب‌هایی که از روی آن‌ها فیلم زندگی‌اش را اقتباس کرده‌اند گفت: کتاب «سخن عشق» در انتشارات سخن به چاپ رسیده است و کتاب «اراده، پشتکار و عشق» در تبریز چاپ شد. انجمن مفاخر ایران نیز این کتاب‌ها را به چاپ رسانده است. فیلمی که از روی زندگی من ساخته شده با این کتاب‌ها ارتباط کمی دارد. دوست داشتم در فیلم بیشتر از کارهای من، افکار و اندیشه‌های من سؤال می‌کردند و فیلم را می‌ساختند.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا آثار تألیفی ما کمتر از تعداد آثار ترجمه شده است توضیح داد: علت این است که ما کمتر فکر می‌کنیم تا چیزی را بنویسیم. همیشه منتظریم در مسائل مختلف از غرب کمک بگیریم. 

انوری در پاسخ به این پرسش که ترجمه سخت‌تر است یا تألیف، توضیح داد: بستگی دارد. بعضی وقت‌ها ما با یک کتاب ساده روبه‌رو هستیم و مترجم نیز مسلط به زبان خارجی است. در این زمان ترجمه آسان‌تر می‌شود. در زمینه تألیف اگر بخواهیم یک مسئله را به‌طور جدی مطرح کنیم مقدمات و تحصیلات قبلی لازم است. این کار مستلزم تحصیلات قبلی است و باید آثار مربوط به ادبیات جهانی را بخوانیم. اینجا است که تألیف کار مشکل‌تری است.

وی درباره علت این امر گفت: ما متأسفانه ساده‌اندیش و سهل‌گیر هستیم؛ یعنی مسائل را خیلی ساده می‌گیریم. این است که کتاب‌هایمان در زمینه‌های مختلف ارزش جهانی پیدا نکرده است. شما آیا مثلاً در زمینه فلسفه یک کتاب ایرانی می‌شناسید که از نظر جهانی ارزش داشته باشد و یا در اروپا و آمریکا چاپ شده باشد؟ چون ما اهل فکرکردن نیستیم، ما تنبل شده‌ایم. جمالزاده درباره خلقیات ما ایرانی‌ها، درباره تنبل‌بودن و حرف‌بیخودزدن و تعارف‌کردن ما کتابی نوشته است.

انوری درباره طراحی جلد کتاب‌هایش توضیح داد: کتاب‌های من طرح‌های روی جلد خوبی دارند و از همه بهتر طراحی روی جلد کتاب «اراده، پشتکار و عشق» است که در تبریز به چاپ رسیده است.

وی درباره موضوع کتاب «اراده، پشتکار و عشق» توضیح داد: برای اینکه بتوانیم کارهای جدی و بزرگ انجام دهیم این سه عامل لازم است. اول باید اراده داشته باشیم، بعد پشتکار که کارها را رها نکنیم و بعد هم عشق به کار، عشق به ایران، عشق به انسانیت داشته باشیم.

وی در ادامه افزود: من مصداق این سه ویژگی هستم. من به‌مدت هشت سال هر روز صبح از ساعت ۶ونیم تا ۴ بعدازظهر به‌طور پیوسته کار کردم تا بتوانم فرهنگ سخن را در ۸۵۰۰ صفحه به ملت ایران و فارسی‌زبانان جهان هدیه کنم.

در پایان وی به جوانان توصیه کرد: اگر بخواهند کاری بکنند اول باید اراده و پشتکار داشته باشند. یعنی کار را نیمه‌کاره رها نکند، کم کاری نکند، کم وقت نگذارند. باید نسبت به کارشان، نسبت به ایران و نسبت به زبان فارسی عشق داشته باشند.