به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، نشست «طراحی الگوی نشر حرفه‌ای» با حضور فتح‌الله فروغی، رئیس هیئت مدیره انجمن ناشران کودک و نوجوان، قدرت‌الله نیک‌بخت، عضو هیئت مدیره انجمن ناشران کودک و نوجوان و هاجر ابراهیمی، نویسنده و پژوهشگر در سرای اهل قلم کودک و نوجوان سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.

 فروغی، رئیس هیئت‌مدیره انجمن ناشران کودک و نوجوان گفت: در این نشست با محور طراحی الگوی نشر حرفه‌‌ای، هاجر ابراهیمی، نویسنده و پژوهشگر به ارائه نتایج تحقیق خود در این زمینه می‌پردازد و به فاصله میان نشر حرفه‌ای و نشر غیرحرفه‌ای در ایران اشاره می‌کند؛ همچنین به تفاوت و قوانینی که میان نشر ایران و نشر کشورهای پیشرفته و انتظاراتی که ناشران از دولت دارند، خواهیم پرداخت.

در ادامه نیک‌بخت نشر در ایران را سنتی ارزیابی کرد، گفت: برخی سیاست‌‌گذاری‌ها موجب شده تا ورود به این حرفه نشر، گاهی با عنوان کارآفرینی باشد، اما تعداد مجوز‌های صادر شده آنقدر افزایش پیدا می‌کند که فرد متقاضی مجوز، بدون اطلاعات حرفه‌ای وارد کار نشر می‌شود. این افراد وارد چرخه نشر می‌شوند اما لطمات زیادی به صنعت نشر، خود و حرفه وارد می‌کنند.

هاجر ابراهیمی، نویسنده و پژوهشگر نیز در ادامه این نشست درباره پژوهش خود توضیح داد و عنوان کرد: ابتدا در این تحقیق، منابع موجود مطالعه شد و پس از روش‌شناسی با 16 نفر از خبرگان صنعت نشر کشور، مصاحبه و پرسشنامه فراگیری تهیه و تجزیه و تحلیل شد.

وی با اشاره به تفاوت‌ ناشران حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای افزود: ناشران حرفه‌ای، محل درآمد و امرار معاش خود را از طریق نشر تامین می‌کنند، ناشر حرفه‌ای باید به عرضه و تقاضا اهمیت دهد و پولی از خارج از صنعت نشر وارد چرخه نشر نکند. ناشر باید نقشه کسب‌ و کار داشته باشد، بازار و رقبای خود را بشناسد و برای عناصر تولید برنامه‌ریزی کند؛ همچنین بتواند با حداقل میزان مصرف و چاپ، حداکثر فروش را داشته باشد.
 
ابراهیمی ادامه داد: ناشر حرفه‌ای باید در یک یا دو حوزه تخصص داشته باشد؛ همچنین در زمینه نشر خود اطلاعات به‌روز داشته باشد، نشر بر مبنای توانمندی مدیر آن نشر است و نه جواز آن. تعداد ناشرانی که مجوز دارند زیاد است اما همه آن‌ها حرفه‌ای نیستند. متاسفانه دانش کافی در بدنه نشر وجود ندارد موجب می‌شود، ناشران، غیرحرفه‌ای عمل کنند.

وی با بیان اینکه ناشر باید نیروهایی استخدام کند که کاربلد باشند، گفت: افزایش بی‌شمار ناشران بدون فعالیت اقتصادی در نشر یکدیگر از مشکلات این حوزه محسوب می‌شود؛ این ناشران چند کتاب منتشر می‌کنند و مجوز را تمدید می‌کنند. ناشر حرفه‌ای ابتکار دارد یعنی می‌داند قرار است مسیر نشر و اقتصاد به چه سمتی برود و طبق آن هدف خود را تعیین می‌کند. ناشران غیرحرفه‌ای، اول کتاب را چاپ می‌کنند و کتاب روی دست آن‌ها می‌ماند و نمی‌دانند چگونه بفروشند.

این پژوهشگر افزود:‌ در نشر حرفه‌ای، کارها تخصصی است اما یکی از مشکلاتی که وجود دارد ورود مولف به  عرصه تولید است؛ بنابراین نویسنده‌ای که باید فکر خود را برای نوشتن متمرکز کند، درگیر مسائل تولید و مالی می‌شود؛ این یک ضرر عینی برای کشور است. در عرصه فرهنگی مولف بسیار کم و اکثر کتاب‌ها ترجمه است. درگذشته نویسنده، کسی بود که سالیان سال می‌نوشت و تالیف می‌کرد، اما اکنون اکثر کتاب‌ها گردآوری و ترجمه است و اسم آن را تالیف می‌گذارند؛ این یکی از معضلات بزرگ نشر ما است. دولت باید کتاب‌های تالیفی ارزشمند را خریداری و حمایت کند.

ابراهیمی با اشاره به موضوع کتاب‌سازی میان ناشران غیرحرفه‌ای گفت:‌ ناشران حرفه‌ای برای کتاب خود زحمت کشیده و استانداردهای تخصصی را اعمال و به بازار عرضه می‌کنند، کتاب‌ساز، آن را دستکاری می‌کند و با مترجم کذایی به بازار می‌دهد. این موضوع بسیار لطمه زننده است.

وی ادامه داد: محصول نهایی نشر و بازاریابی آن بسیار مهم است. در ایران برخلاف کشورهای دیگر، شمارگان کتاب بسیار پایین است و تاثیرگذاری تولید کتاب در بدنه فرهنگ، اقتصاد و سیاست بسیار پایین، به خاطر همین است که کتاب‌ها نتوانستد جایگاه واقعی خود را میان مردم و صاحب‌نظران پیدا کند. ناشر باید سلیقه و ذائقه جامعه را تشخیص دهد، بتواند سلیقه‌سازی کند و در ایجاد سلایق موثر باشد. باید به خریدار اعتماد دهد؛ ناشر نباید کتاب پُرفروشی که معتبر نیست را چاپ کند، چاپ کتاب غیرحرفه‌ای موجب می‌شود نسبت به آن ناشر بی‌اعتماد شود.

ابراهیمی با بیان اینکه تولید کتاب، کاری زمان‌بر است، بیان کرد: کتابی که در عرض یک یا دوماه بیرون می‌آید کتاب نیست، آن کتاب باید از نظر علمی تایید شود و بعد وارد بازار شود.

وی ادامه داد: دولت باید برنامه توسعه‌ای و بلند‌مدت برای نشر حرفه‌ای داشته باشد و از پایان‌نامه‌های دانشجویان با موضوع صنعت نشر حمایت کند؛ همچنین در سیاست خود به کار ببرد. نشر الکترونیک یکی از اهرم‌های توسعه نشر حرفه‌ای است که دولت باید زیرساخت‌های آن را فراهم کند. برگزاری نمایشگاه ملی-استانی از اقدامات دولت است که اقدام بسیار خوبی است که کتاب‌های ناشران دیده شود و محصولات خود را بفروشند. دولت باید اجازه دهد، برخی از کارها به نهادهای مرتبط واگذار مانند انجمن ناشران واگذار شود. ناشران خواستار بازنگری و آسان‌گیری متولیات دولتی در ارزیابی و ممیزی هستند.

این پژوهشگر گفت: ‌در الگوی نشر حرفه‌ای که در این تحقیق به‌دست آمد چیزی که بالاترین رتبه را داشت رعایت کپی‌رایت با 29 درصد بود و این موضوع اهمیت رعایت کپی‌رایت را می‌رساند که تبدیل به معضل ناشران شده است. اگر کپی‌رایت رعایت کنیم بسیاری از کتاب‌سازی‌‌ها حذف می‌شود.

به گزارش ایبنا؛ سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی تخصصی کتاب تهران با شعار «آینده خواندنی است» تا۳۰ اردیبهشت‌ماه در مصلای امام‌ خمینی(ره) و همزمان به‌ صورت مجازی در ketab.ir ادامه داد.