به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، علیرضا قزوه در این برنامه مجازی که شامگاه گذشته، هشتم اردیبهشت، از سوی گروه بین‌المللی هندیران در شبکه اجتماعی بله برگزار شد، عنوان کرد: زندهیاد استاد براتیپور را از دهه 60 می‌شناختم. حضور در جلسات شعر هفتگی حوزه هنری و حضور در کنگره‌های شعر دفاع مقدس نشانگر وفاداری و تلاش چشمگیر این شاعر در جریان شعر انقلاب بود و از ویژگی‌های بارز وی می‌توان به اخلاق‌مداری و صفای قلبی اشاره کرد.
یک شخصیت اثربخش در حوزه شعر و ادب انقلاب
مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز در بخشی از سخنان خود تأکید کرد: براتیپور یک شخصیت اثر‌گذار در حوزه شعر و ادب انقلاب بودکه فقدان وی خلا بزرگی در این حوزه است. در مدتی که با انجمن قلم ایران همکاری داشتم در مجموعه آثار پیشکسوتان، آثار وی را به چاپ رساندم که مقدمه آشنایی با استاد بود و بعد از آن در نهاد کتابخانه‌ها به واسطه محافل ادبی این همکاری استمرار یافت.
رمضانی افزود: وی با اینکه به لحاظ کاری در فضای ارتش رشد کرد و سرهنگ نیروی هوایی بود به دلیل لطافت طبع به شعر روی آورد. باوجود کسوت نظامی در دوره پهلوی، در زمینه شعر انقلاب پیشرو شد و جزو شعرای پیشکسوت انقلابی ما محسوب می‌شد.
براتیپور قاری قرآن در جلسات شعر حوزه هنری بود
همچنین در این برنامه، حسین اسرافیلی، شاعر پیشکسوت کشورمان در سخنانی عنوان کرد: براتیپور از شاعرانی بود که در همان اوایل تشکیل حوزه هنری به جمع شاعران پیوست و قاری جلسات شعر بود.
اسرافیلی افزود: این شاعر پیشکسوت انقلاب اسلامی قبل از ورود به حوزه هنری عضو فعال انجمن شاعران بود و نیز از شاعران آیینی و دفاع مقدس فعال کشورمان محسوب می‌شد. براتیپور در عرصه مطبوعات نیز فعالیت داشت و در ستونی اختصاصی در روزنامه رسالت به آموزش فنون شاعری می‌پرداخت.
حضور فعال در ادبیات انقلاب اسلامی
رضا اسماعیلی، شاعرو منتقد ادبی نیز در این برنامه گفت: امروز برای شناخت زندهیاد براتیپور و معرفی وی به نسل‌های آینده هیچ منبع قابل استنادی نداریم. این در حالی است که وی از فردای پیروزی انقلاب تا آخرین روزهای حیات خویش در عرصه ادبیات انقلاب اسلامی حضوری فعال و تأثیرگذار داشت. مدیریت جلسات نقد شعر حوزه هنری به مدت ۱۹ سال و تربیت و هدایت نسلی از شاعران جوان، مؤید این تأثیرگذاری است.
اسماعیلی تأکید کرد: استاد براتیپور رفت؛ بی آنکه ردپای روشنی از شخصیت و سلوک ادبی آن عزیز سفر کرده در قاب و قالب تاریخ شفاهی، یادنامه، جشن‌نامه، شناخت‌نامه، صدای شاعر و مستند تلویزیونی در دست داشته باشیم. برای مانایی و ماندگاری و انبساط و حیات شجره طیبه ادبیات انقلاب اسلامی نیازمند مستندسازی و تدوین تاریخ شفاهی این گونه ادبی هستیم. اهتمام جدی در پرداختن به شعر و ادبیات انقلاب، ارایه تعریفی دقیق و قابل استناد، تبیین مؤلفه‌های آن و کالبد‌شکافی و آسیب‌شناسی این‌گونه ادبی از ضرورت‌هایی است که بی‌اعتنایی به آن می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری برای نسل امروز و فردای انقلاب به همراه داشته باشد و به معنای به مخاطره انداختن چیستی و هستی ادبیات انقلاب اسلامی است.
وی همچنین بر ضرورت ارایه تعریفی کاربردی و شفاف از شعر انقلاب تأکید کرد و گفت: بی هیچ تردیدی زمان آن رسیده که شاعران، پژوهشگران و ادبای عصر انقلاب به ارایه تعریفی کاربردی و شفاف از شعر انقلاب بپردازند تا این مولود مبارک که امروز دوران میانسالی خود را پشت سر می‌گذارد، بتواند با مکاتب ادبی جهان به تعامل و گفتمان سازنده بپردازد. لازمه این کار، معرفی شایسته و بایسته نسل شاعران انقلاب اسلامی به همراه تبیین مؤلفه‌های سبکی (ساختاری و مضمونی) این جریان و نظریه‌پردازی درباره آن است. اگر به این اتفاق دست پیدا کنیم، بدون شک دیگر امکان دست‌اندازی دیگران بر این جریان نیست و می‌توان به تثبیت شعر انقلاب فکر کرد و حتی از بانیان دیگر مکاتب ادبی و طرفدارانشان خواست تا به شکلی جدی به این پدیده توجه کنند. با برکشیدن و تکریم نام‌‌آوران شعر انقلاب، علاوه بر اینکه زمینه برای باروری و بالندگی بیشتر این گونه ادبی فراهم می‌شود، راه برای ترجمه و معرفی آثار ارجمند شاعران انقلاب به علاقه‌مندان شعر و ادبیات در ایران و سراسر جهان هموار خواهد شد.
اسماعیلی همچنین عنوان کرد: در سال‌های اخیر، گام‌هایی برای تدوین تاریخ شفاهی ادبیات انقلاب از سوی وزارت فرهنگ، حوزه هنری و شهرستان ادب به صورت پراکنده برداشته شده است. همچنین به همت حسین قرایی، نویسنده و پژوهشگر ادبی، به صورت ذوقی و خودجوش تلاش‌هایی در این حوزه انجام شده که قابل ستایش، اما ناکافی است. اقداماتی از این نوع نیازمند حمایت جدی و پشتیبانی مادی و معنوی نهادهای مسئول و متولیان فرهنگی است که امیدوارم با برنامه‌ریزی‌های روش‌مند و هدفمند در آینده تداوم یابد.
متواضع و دور از شعار
در این برنامه همچنین، امیر عاملی،شاعر و خوشنویس پیشکسوت کشورمان در سخنانی بیان کرد: استاد براتی پور از چند نظر قابل دقیقه‌یابی و بررسی است؛ یکی شخصیت غیر از شاعرانه وی و دیگری شخصیت شاعرانه، و آمیختن این دو با هم است. افرادی در شأن و مقام براتیپور بسیار کمیابند. وی انسانی خانواده‌مدار و در عین حال اجتماعی و انقلابی، دور از شعار و متواضع بود.
وی با تأکید بر این بیت که«مردن عاشق نمی‌میراندش/ در چراغی تازه می‌گیراندش»، افزود: آیه «وَلا تَحسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلوا في سَبيلِ اللَّهِ أَمواتًا ۚ بَل أَحياءٌ عِندَ رَبِّهِم يُرزَقونَ» درباره براتیپور نیز صادق است. وی رزمنده و همرزم شهید بابایی بود. وقتی که شهید بابایی به شهادت رسید براتیپور در تماسی تلفتی از من خواست که یک مثنوی بلند که درباره شهید بابایی سروده بود را یادداشت کنم که مطلعش «ای سرو به خون تپیده بابایی/ ای همسفر سپیده بابایی» بود.
اشعار براتیپور شمیم تعهد دارد
سیدحکیم بینش، شاعر و پژوهشگر افغانستانی نیز در این برنامه تأکید کرد: فضای شعرهای براتیپور یک‌دست است و مخاطب را به خود جذب می‌کند. در واقع یک نوع فضای حسی و عاطفی فوق‌العاده‌ای در شعرهای وی حاکم است که باعث شده مخاطب جذب شعر وی شود و ارتباط خوبی با آن برقرار کند.
بینش ادامه داد: براتیپور شاعر اشعار متعهد بود. بسیاری شعر آیینی می‌گویند؛ اما تعهدی پشت واژه‌ها و کلماتشان نیست. برای امام حسین(ع) شعر می‌گویند، اما زندگی و رفتارشان در جامعه با مشی و راه امام خیلی فاصله دارد. کافی است در شبی چراغ خاموش شود تا معلوم شود چند نفر در خیمه امام مانده‌اند. رنگ و بوی شعر شاعرانی مانند محمدجواد محبت و عباسعلی براتیپور، همیشه شمیم و عطر تعهد دارد. بسیاری از بزرگان به این اذعان دارند که بین زندگی و شعر وی فاصله‌ای نبوده و با تمام باور قلبی شعر می‌گفته است.
در این برنامه همچنین جمعی از شاعران کشورمان به شعرخوانی پرداختند.
شعر سیدمسعود علویتبار
از شور و نشاط و شادمانی دوریم
بر ریختن سرشک خون مأموریم
این داغ عظیم است ولی نیست عجیب
ما در غم استاد براتی‌پوریم
هر چند مزار او سراسر نور است
در باغ بهشت قلب او مسرور است
آهی که برآورد ز دل ناله سنگ
غم‌نامه مرحوم براتیپور است
با ناله سنگ اشک غم توأم شد
با هر نفس آه پر شرر توأم شد
چون در غم استاد براتی‌پوریم
با آتش غصه نیشتر توأم شد
شعری از امیر عاملی
یک چند ساکنان جهانیم و می‌رویم
بی‌اختیار آمدگانیم و می‌رویم
این کاروانسرا به کسی ماندگارنیست
ما یک دو روز ساکن آنیم و می‌رویم
ما آمده‌ایم جانب دنیا جدا جدا
حالا ز هم جداشدگانیم و می‌رویم
بالا و پست، پست و بلند زمانه را
شادی مکن که غمزدگانیم و می‌رویم
رفتن، جوان و پیر ندارد به هوش باش
در این مسیر پیر و جوانیم و می‌رویم
یکسان نبوده شیوه رفتن به هیچکس
خواجه بدان! که در نوسانیم و می‌رویم
شعر سیدحمیدرضا حسینی
پیچیده صدای تو در دهلی و بیشاپور
ای شاعر ایرانی؛ محبوب‌تر از مشهور
ای حافظه شیراز ای کمال نیشابور
بدرود؛ خداحافظ ؛ استاد براتیپور
شعر محمدعلی یوسفی
یکی در حال بیداری یکی درخواب می‌میرد
یکی در حال بیماری یکی شاداب می‌میرد
یکی در جایگاه و منزلت در ناز و در نعمت
یکی هم بینوا و خالی از اعراب می‌میرد
یکی در فقر و بدبختی اجل را می‌شود تسلیم
یکی با ثروت و سرمایه‌ای کمیاب می‌میرد
یکی هنگام جان دادن به لطف حق شود سیراب
یکی هم با لب تشنه کنار آب می‌میرد
یکی در پاکی و ایمان ولی در اوج گمنامی
یکی کافر ولی با شهرت و القاب می‌میرد
یکی در مرکز فسق و فجور و در گنهکاری
یکی هم در میان مسجد و محراب می‌میرد
یکی جام شهادت سرکشد در راه دین حق
یکی هم چون منافق، کافر و کذاب می‌میرد
یکی مثل علی با «فزت رب الکعبه» می‌میرد
یکی چون عبدود در غزوه احزاب می‌میرد
تمام انبیا از آدم و تا نوح و تا آخر
محمد، گوهر یکدانه نایاب می‌میرد
علی مرتضی و فاطمه با مرگ مانوسند
حسین بن علی با جمله اصحاب می‌میرد
ابر شوکت، قدر قدرت، اگر فرعون و نمرود است
ولیکن عاقبت با حالتی اعجاب می‌میرد
همه حتی حکیم و شاه و دانشمند می‌میرند
که هم دهقان و هم نجار و هم قصاب می‌میرد
سرانجام زمین و آسمان و کهکشان مرگ است
که هم مهتاب و هم خورشید عالم‌تاب می‌میرد
نباشد جاودان هرگز کسی جز ذات پاک او
که هرکس عاقبت در محضر ارباب می‌میرد
همه در نوبت مرگند و مرگ جملگی حق است
خوشا احوال آن شخصی که او تواب می‌میرد
در این مراسم شاعران و ادیبانی ازجمله علیرضا قزوه، رضا اسماعیلی، سیدمسعود علویتبار، سیدحکیم بینش، امیر عاملی، عزیز آذین‌فرد، محمدعلی یوسفی، محمدمهدی عبدالهی، سیدحمیدرضا حسینی، نغمه مستشارنظامی، فاطمه ناظری، مهسا ایمانی و فاطمه نانی‌زاد حضور داشتند.
شنبه ۹ اردیبهشت ۱۴۰۲ - ۰۹:۲۷
نظر شما