خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - جواد ابراهیمی راد: در حوزه فرهنگ و کتاب‌خوانی، مطالعه ورای تصور انسان فارغ از هرگونه برچسب‌گذاری (قومیت، ملیت، طبقه اجتماعی و ...) دارای اهمیت است. مطالعه این قابلیت را دارد که سفری لذت‌بخش در لحظه به هر نقطه از زمان را برای انسان امکان‌پذیر سازد. در بین صفحات یک کتاب، می‌توان در زندگی شخصیت‌های داستانی غرق شد و در مورد فرهنگی کاملاً متفاوت از فرهنگ خود آموخت. همچنین می‌توان کلمات و عبارات جدیدی یاد گرفت، طیف وسیعی از احساسات را تجربه کرد و مهارت‌ها و دانش‌هایی را کسب نمود.
بنیان فرهنگ مطالعه، نوک پیکان پیشرفت در هر جامعه است. افزایش فرهنگ مطالعه برای انسان‌ها علاوه بر پرورش جوانان متعهد و توانمند، آثار و نتایج چشمگیری در جامعه دارد که مهم‌ترین آنها دست‌یابی به موفقیت‌های فردی و اجتماعی، آموزش، رفاه و سلامت روانی، ارتباط گسترده جامعه (تعامل با دنیای اطراف)، افزایش انگیزه عمومی و رشد اجتماعی است. مطالعه امکان دستیابی به مواردی را فراهم می‌کند که معلمان و سیاست‌گذاران سال‌ها در تلاش برای دست‌یابی به آن بوده‌اند.
بسیاری از جوامع مترقی مطالعه را پیش‌نیاز تمامی فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی می‌دانند و فرهنگ مطالعه را همتراز با آموزش و برخی نیز بالاتر از آموزش در نظر گرفته‌اند. در این جوامع انسان‌هایی که مطالعه مستمر و منظم دارند علاوه بر انتخاب موضوع مورد علاقه خود، پیش‌بینی‌هایی از نتایج مطالعه نیز در ذهن دارند و بر این عقیده هستند که برای آگاهی انسان‌ها به جز مطالعه راهی را نمی‌توان متصور شد.
یکی از مهم‌ترین مباحثی که در اشاعه فرهنگ مطالعه باید عنوان نمود این است که نباید مسئولیت به این مهمی را بر عهده یک فرد گذاشت. زیرا این موضوع مستلزم زمینه‌سازی، زیرساخت، تلاش و پشتکار است و بایستی توسط یک سازمان یا نهاد مدیریت گردد و پیرو آن توسط خانواده و سیستم آموزشی حمایت، ارزش‌گذاری و ارج نهاده شود.
مشکلی که در حال حاضر گریبان‌گیر بسیاری از مردم جامعه شده است دسترسی آنان به حجم بسیار زیادی از اطلاعات در جنبه‌های مختلف زندگی مانند خانه، محل کار، حمل و نقل عمومی، اخبار، دنیای مجازی و فناوری‌های نوین دیجیتال است. این اطلاعات به صورت‌های مختلفی قابل استفاده و در دسترس عموم هستند اما نیازمند مدیریت از طرف شخص و برنامه‌ریزی در جهت بالابردن سطح آگاهی عمومی و افزایش توان در جهت استخراج مطالب مفید آن است. البته هیچ نوع قطعیتی در تقسیم‌بندی این نوع مطالب به مفید و غیرمفید وجود ندارد و صرفاً به انتخاب منابع و نحوه استفاده افراد بستگی دارد.
محققان آثار و ویژگی‌های بسیاری در پی افزایش فرهنگ مطالعه و کتاب‌‌خوانی متصور هستند که به صورت خلاصه مواردی را برایتان بیان خواهم کرد:
* مطالعه به رشد شناختی یا نحوه تفکر ما درباره جهان، با توجه به هوش، استدلال، رشد زبان و پردازش اطلاعات کمک می‌کند.
* مطالعه باعث می‌شود خود را در داستان پیش روی قرار دهیم و این امکان را به ما می‌دهد تا زندگی شخصیت‌های دیگر را تجربه کنیم، همدلی را توسعه دهیم و با احساسات آنها آشنا شویم.
* مطالعه می‌تواند ما را به هر جایی ببرد؛ به شهری دیگر، به کشوری دیگر یا حتی به دنیایی غیرواقعی. با مطالعه در مورد افراد، مکان‌ها و رویدادهایی که در مورد آنها اطلاعاتی نداریم، درک عمیق‌تری از دنیای اطراف خود و فرهنگ‌های متفاوت برای ما به همراه خواهد داشت.
* مطالعه فرصتی برای رویدادهای منظم و مشترک در کانون گرم خانواده فراهم می‌کند. اگر در خانواده به طور منظم کتاب خوانده شود بدون شک روابط قوی‌تری میان افراد آن خانواده برقرار خواهد شد، علاوه بر این احساس توجه، عشق و اطمینان را برای خانواده فراهم می‌کند که کلید پرورش و رفاه است.
* مطالعه باعث می‌شود که از تخیل خود برای تصویر کردن شخصیت‌ها، تجسم تنظیمات و محیط آنها و حدس‌زدن آنچه در آینده است استفاده کنیم. اگر می‌خواهیم درباره افراد، مکان‌ها، رویدادها و زمان‌های دیگر بیاموزیم، باید از تخیل خود استفاده کنیم. به نوبه خود، این تخیل توسعه یافته منجر به خلاقیت بیشتر می‌شود.
در این قسمت فواید مطالعه برای کودکان نیز به اختصار بیان شده است:
* دایره لغات آنها بزرگ‌تر و گسترده‌تر می‌شود.
* از نظر تحصیلی عملکرد بهتری دارند.
* مهارت‌های خلاقیت آنها رشد می‌کند.
* آنها توسعه همدلی را فراگرفته و گسترش می‌دهند.
* آنها درک عمیق‌تری از دنیای خود به دست می‌آورند.
* سطح تمرکز آنها بهبود می‌یابد.
* پیوند میان والدین و فرزند بهبود می‌یابد.
* رشد شناختی آنها حمایت می‌شود.
* مهارت‌های اجتماعی و تعامل آنها بهبود می‌یابد. 
جواد ابراهیمی راد، کارشناس ارشد موسیقی