سه‌شنبه ۸ شهریور ۱۴۰۱ - ۱۲:۰۰
«سلام بر ابراهیم» از زاویه دید مخاطبان کتاب

این روزها درحالی گزارش فصل بهار آینه نشر از سوی خانه کتاب و ادبیات ایران منتشر شده است که در راس آمار آثار با بیشترین تجدید چاپ همراه با شمارگان بالا جلد اول کتاب «سلام بر ابراهیم» دیده می‌شود. موفقیتی که به غیر از نقش عوامل مختلف، استقبال مخاطب از این کتاب هم غیر قابل انکار است.  

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، محمد فیروزی: به تازگی از سوی خانه کتاب و ادبیات ایران گزارشی با عنوان «آینه نشر ایران» فصل بهار منتشر شده است که در آن آخرین آمار بازار نشر در حوزه‌های مختلف به چشم می‌خورد. در بخشی از این گزارش آثار با تجدید چاپ بیش از یکبار توام با شمارگان بالا معرفی شده‌اند که در راس آنها جلد اول کتاب «سلام بر ابراهیم» قرار گرفته است.
 
این گزارش نشان می‌دهد در بازه یاد شده تعداد 406 هزار نسخه از کتاب «سلام بر ابراهیم» (جلد اول) در 10 نوبت چاپ منتشر شده است. همچنین جلد دوم از این مجموعه نیز در فصل بهار 4 بار تجدید چاپ شده و در مجموع 50 هزار نسخه از این کتاب روانه بازار نشر شده یا با اتمام چاپ در نوبت عرضه به بازار است. (لینک)
 رکورد انتشار میلیونی کتاب تا سال 1397
البته جلد اول کتاب سلام بر ابراهیم در سال 1397 یکبار از رکورد انتشار یک میلیون نسخه گذشت. این رکورد در 135 بار تجدید چاپ این کتاب رقم خورد. در واقع آنچه درباره مجموع کتاب «سلام بر ابراهیم» به‌ویژه جلد اول آن  جالب توجه است اینکه با گذشت همین زمان حدود چهارساله کماکان رکوردهای تجدید چاپ و عرضه بالا را در بازار نشر حفظ کرده است. موضوعی که در آن عوامل مختلفی دخیل هستند اما به‌طورحتم بدون توجه ویژه مخاطبان آثار حوزه فرهنگ مقاومت به این کتاب کمتر چنین موفقیتی برای آن امکان‌پذیر بود. همان‌طور که بسیاری آثار دیگر در این حوزه چاپ می‌شوند اما به زحمت بیش از یکبار تجدید چاپ می‌شوند.
 
نگاهی به واکنش مخاطبان مختلف این اثر در سالیان گذشته شاید بتواند بخشی دلایل موفقیت مجموعه کتاب «سلام بر ابراهیم» را روشن کند.

 
نظر رهبری درباره «سلام بر ابراهیم»
اگر رهبر معظم انقلاب را به عنوان یکی از مخاطبان جدی آثار حوزه فرهنگ مقاومت فرض کنیم، نظرات ایشان درباره این کتاب خواندنی خواهد بود. آیت الله خامنه‌ای یکبار در جمع فرماندهان نظامی درباره کتاب گفته بود: «کتابی درباره شهید ابراهیم هادی خوانده‌ام که کتاب جالبی است. خیلی جذاب است. کتاب را تا مدتی بعد از اینکه خوانده بودم دلم نمی آمد کتاب را از روی میز بردارم و داخل کتابخانه بگذارم. به قدری شخصیتی که در کتاب معرفی شده جاذبه دارد که مانند مغناطیس آدم را به خودش جذب می کند. بگردید این شخصیت ها را پیدا کنید شخصیت هایی که سردار هم نیستند حتی فرمانده گردان هم نیستند ولی حکایت ها دارند، ماجراها دارند.»
 
غلبه جذابیت شخصیت شهید بر محتوای کتاب
علاوه بر رهبر انقلاب، افراد دیگری هم هستند که نظرات جالبی درباره مجموعه کتاب «سلام بر ابراهیم» منتشر کرده‌اند. در این خصوص می‌توان ابتدا در فضای وبلاگی جست‌وجویی انجام داد. در یکی از وبلاگ‌ها فضای مجازی موسوم به «کوثرانه» که به نظر می‌رسد دغدغه‌های آثار حوزه فرهنگ مقاومت را دارد درباره کتاب این‌طور نوشته است: «سلام بر ابراهیم مجموعه خاطرات همرزمان شهید «ابراهیم هادی» است که به همت گروه فرهنگی شهید ابراهیم هادی در مدت 2 سال جمع‌بندی و تدوین شده است. شهید ابراهیم هادی در عملیات والفجر مقدماتی در منطقه فکه به شهادت رسید و همان‌طور که خود بارها آرزو کرده بود، پیکر مطهرش شناسایی نشد و در زمره شهدای گمنام به دیدار حق شتافت. با وجود اینکه کتاب، نثر یکنواخت و چندان منسجمی نداشته و حتی افعال آنگاه از گذشته به حال و از حال به گذشته تغییر کرده است، اما شخصیت جذاب شهید ابراهیم هادی پرده‌ای بر تمام این معایب انداخته و آ‌نچنان خواننده را مجذوب و متحیر می‌کند که کمتر به رسم و رسوم نگارش کتاب توجه می‌کند.»
 
در بخش دیگری از مقاله وبلاگ کوثرانه آمده است: «کتاب در مجموعه فصولی بسیار کوتاه تدوین شده که هر فصل به خاطره‌ای از یکی از هم‌رزمان و همراهان یا دوستان شهید اختصاص داشته و از زبان آن دوست یا همراه ذکر شده است. در تنظیم فصول کتاب و ترتیب خاطرات به توالی زمانی آنها دقت شده است، لذا علی‌رغم اینکه خواننده مجموعه‌ای از خاطرات جداگانه را درباره شهید می‌خواند، توالی زمانی خاطرات آن را به صورت یک زندگی‌نامه تقریباً یکپارچه درآورده است.»
 
شهید به مثابه رفیق مخاطب
کتاب «سلام بر ابراهیم» به‌واسطه اینکه نسخه‌های میلیونی از آن به بازار کتاب عرضه شده، در فضای شبکه‌های اجتماعی هم مورد توجه است. بعضی از مخاطبان این اثر نظرات‌شان را درباره آن در قالب پست‌ها و توییت‌هایی طرح می‌کنند.
 
کاربری با نام «زهرا» که با مطالعه اثر بیشتر تحت تاثیر شخصیت شهید ابراهیم هادی قرار گرفته درباره این شهید در توییتر می‌نویسد: «رفیق عزیزم شهید ابراهیم هادی چه خوب رفیقی هستی برایم مثل مادر مهربان،مثل پدر حامی و مثل برادر رفیق هستی. #ابراهیم_هادی اگه نخواندی کتابشو ،از دستش نده.»
 
انتقاد برخی مخاطبان به محتوای کتاب
کاربری با نام «غلام علی» ضمن طرح انتقاداتی به محتوای کتاب، دلیل انتشار میلیونی این کتاب را در تبلیغاتی می‌داند که برای آن صورت گرفته است.
 
کاربری با شناسه کاربری «Sedr» در واکنش به اظهارات کاربر فوق این‌طور واکنش نشان می‌دهد که کتاب «سلام بر ابراهیم» از بهترین کتاب‌هایی بوده که خوانده است.
 
همچنین کاربر دیگری با نام «خانم مهدویان» نیز باوجودی که هنوز کتاب را نخوانده و انتقاداتی به آن را وارد می‌داند، از خواب دیدن شهید هادی صحبت می‌کند، درحالی که به‌نظر می‌آید او هم تحت تاثیر شخصیت شهید قرار گرفته است.
 
کاربری با شناسه «Moty» درباره انگیزه‌هایی که با مطالعه کتاب «سلام بر ابراهیم» به‌دست آورده این‌طور توییت می‌کند: «دوحالت داره، یا شهید میشی (جاودانه میشی، با خدا معامله ی جان در برابرِ بهشت انجام میدی) یا میمیری! شهادت آرزوعه [آرزوست] بحثش هم مفصله؛ کتاب هایی که در مورد شهدا هست بخونید بهتر متوجه میشید. کتاب سلام بر ابراهیم رو برای شروع پیشنهاد میکنم (زندگیمو انداخت رو دور)»
 
کاربری با نام «محمد باقر اریان» هم در ادامه چنین واکنش‌هایی یکی از دلایل انتشار میلیونی کتاب «سلام بر ابراهیم» را قرار گرفتن آن در بسته‌های فرهنگی‌ هدیه شده از نهادها و ارگان های مختلف عنوان می‌کند.
 
درحالی که این روزها از زندگی‌ شهید هادی و کتاب «سلام بر ابراهیم» مجموعه انیمیشنی از شبکه سوم سیما پخش می‌شود، به‌تازگی موجی از واکنش‌های کاربران نسبت به این شخصیت و کتابش در شبکه‌های اجتماعی به‌راه افتاده است. بخشی از واکنش ها به پتانسیل محبوبیت شهید هادی اشاره می‌کنند.
 
در این خصوص می‌توان به یکی از این مطالب اشاره کرد، کاربری با نام «نگار جانزاده» می‌نویسد: «این انیمیشن سلام بر ابراهیم چقدر قشنگه... درباره پرستوی گمنام کانال کمیل (شهید ابراهیم هادی هست) جای همچین قهرمانان عزیزی توی فیلم‌ها و برنامه‌هامون، توی کتاب‌هامون چقدر خالیه (مخصوصا توی صداوسیمامون) کاش بیشتر ازشون گفته بشهن»
 
دلنوشته‌های خوانندگان کتاب در یک مسابقه
چند سال پیش مسابقه‌ای با محوریت کتاب «سلام بر ابراهیم» برگزار شد که واکنش برخی شرکت‌کنندگان در این مسابقه و دلنوشته‌هایی که ارسال کرده بودند نیز در نوع خود جالب است و بی شباهت به آنچه در بالا آمد نیست. بسیاری از شرکت کنندگان در متن‌های خود از عبارت‌هایی همچون یاد گرفتم، درس گرفتم، الگو گرفتم، تصمیم گرفتم و... استفاده کرده بودند.
 
استفاده از این عبارت در دلنوشته‎ ها نشان می دهد کتاب سلام بر ابراهیم و شخصیت شهید هادی روی آنها تاثیرگذار بوده است. (متن همه دلنوشته های برگزیده در کانال مسابقه کتابخوانی شهید ابراهیم هادی به نشانی KETAB109@ قابل دسترسی است.)
 
یکی از شرکت‌کنندگان نوشته بود: «اینکه بگوییم چه درسی گرفته ایم خودش چندین جلد کتاب است... خواندن این کتاب تلنگری بود برای من و تمام سعی من این است که تمام رفتارهای گذشته ام را تغییر دهم تا اول خدا و بعد شهید ابراهیم هادی از من راضی باشد و در پایان آرزو می کنم که همه مردم این گنج بزرگ را مطالعه می کردند و شاهد تغییر رفتار و نگاه خود می شدند.»
 
شرکت‌کننده دیگری هم این‌طور نوشته بود:‌ «من اگر در این مسابقه رتبه ای هم کسب نکنم اما همین که توفیق حضور در این طرح را داشتم خدا را شاکرم و تنها مطالعه این کتاب ارزشمند مرهمی بر مشکلات زندگی من بوده است و شهید هادی شهید زنده ای است که برای حل مشکلاتم و درد دل از ایشان کمک می گیرم.»
 
نگاه به شهید هادی همچون یک هدایت‌گر
از این دست واکنش‌ها بازهم در این دلنوشته‌ها می‌توان ملاحظه کرد. به عنوان مثال یکی از مخاطبان کتاب را وسیله‌ای برای هدایت دانسته و متنی را با این مضمون نوشت:‌ «کتاب سلام بر ابراهیم نوعی ابزار هدایت کننده برای من بود به گونه ای که راه را همچون چراغی فروزان برای من روشن ساخت و فانوسی بود که در ظلمات از آن استفاده کنم.»
 
یکی دیگر از مخاطبان کتاب هم در اظهاراتی مشابه نوشت: «خواندن این کتاب دریچه ای دیگر که برای من هم بود باز کرد سعی خواهم کرد راه ایشان را ادامه دهم و در اعمال و رفتار مثل ایشان باشم...»

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها