حال این سوال مطرح میشود اگر در ترويج فرهنگ كتاب و كتابخوانی همتی مداوم و سنجيده به كار بسته نشود، چه خواهد شد؟ جواب این است که سايه سستی و غفلت بر اين رسانه نوشتاری مستولی خواهد شد و جای حضور و انس دلنشين و تعالی بخش كتاب را سرگرمیها و دل مشغولیهای كم ارج خواهد گرفت. در اين ميان، رسانه ملی میتواند در پی نقش رسانای خويش همچون دانشگاهی بزرگ بر تمامی حيات انسانی پرتو اندازد و در ترويج فرهنگ والای كتابخوانی گامهای موثری بردارد. در واقع رسانه ملی به عنوان یک رسانه در دسترس همگان به ویژه در دورافتادهترین نقاط کشور، میتواند در ترويج فرهنگهای سازنده موثر واقع شود و كتاب را به عنوان ماندگارترين عنصر فرهنگی به جامعه بشناساند.
رسانه ملی میتواند تاثير شگرفی در ترويج كتاب و كتابخوانی گذارده، مردم را در جهت استفاده از منابع مكتوب فرهنگی و علمی تشويق کرده و در اين راستا موجبات توسعه علمی - فرهنگی جامعه را فراهم آورد. اميد است با بكارگيری روشهای تبليغات رسانهای نوين شاهد برانگيخته شدن ذوق و شور مطالعه در بين تمام اقشار جامعه باشيم.
اهمیت مطالعه
امروزه تحولات و دگرگونیهايی كه در ساختار جوامع و ابعاد زندگی انسانها به وجود آمد و نيز پيدايش اختراعات و اكتشافات و فناوریها همه و همه حاصل انديشه، تفكر، تحقيق و مطالعاتی است كه بشر در طول تاريخ نسبت به ناشناختهها داشته و همين مساله اهميت مطالعه و تحقيق را بيش از پيش آشكار میسازد. در اهميت عنصر كتاب برای تكامل جامعه انسانی، همين بس كه تمامی اديان آسمانی و رجال بزرگ تاريخ بشری از طريق كتاب جاودانه ماندهاند و روابط فرهنگی جامعه بشری نيز از پوشش كتاب و مبادلات فرهنگی تقويت شده است. موضوع كتاب همواره يكی از بارزترين جلوههای ذوق و انديشه مردم ايران زمين بوده و از مهمترين ابزارهای فكری و هنری بشر در سراسر تاريخ اسلام محسوب میشود زيرا كه تأثير به سزايی در رشد حيات فرهنگی - اجتماعی و تمدن هر ملت دارد؛ از حيث معنوی نيز مقامی بالا داشته و در پرتو اين مهم است كه جامعه بارور میشود.
نقش رسانهها در دهکده جهانی ارتباطات
امروزه رسانهها، شاهرگهای اطلاعاتی و جريانسازی در جهان هستند. رسانهها ابزاری قدرتمند در هدايت و آموزش جوامع بشری هستند و ارتباطات را به شكلی سريعتر، موثرتر و كارآمدتر به مخاطبان انتقال میدهند و مردم همواره از رسانهها تاثير پذیرفتهاند. رسانهها همواره آموزش دهنده بودند و نقش مهمی را در معرفی و گسترش و ترويج فرهنگ كتاب و كتابخوانی بر عهده داشتهاند.
مزیت تلویزیون نسبت به سایر رسانهها
از ميان تمام رسانهها، بیشک تلويزيون رسانهای جذاب و گيرا در ترويج و ترغيب افراد به امر كتاب و كتابخوانی است. زیرا اين رسانه، به آسانی نظر بينندگان را به خود جلب میكند و لازم نيست بيننده حتما باسواد باشد تا پيام را درک كند. تلويزيون در مقايسه با راديو از جهت بعد بصری دارای مزيت مضاعفی است و وظيفه خطيری در ترويج فرهنگ كتاب و كتابخوانی بر عهده دارد.
نقش بی بدلیل رسانهملی در ترویج فرهنگ کتابخوانی از دریچه نمایشگاه کتاب
صدا و سيما به عنوان یک رسانه فراگیر میتواند از طريق برگزاری برنامههای مختلف مانند ميزگردهای كارشناسی به منظور معرفی كتابهای مناسب و متناسب با هر گروه سنی، معرفی نقش كتاب درمانی از زبان كارشناسان و روانشناسان در قالبهای مختلف توليدی، ميزگرد، فيلم، سريال و...، دادن تخفيف ويژه برای آگهی كتابها و تبليغ آثار تازه منتشر شده ناشران در شبکههای مختلف سیما یا اختصاص برنامهای ویژه کتاب، معرفی كتابهای مربوط به مشاغل مختلف افراد، طراحی و ساخت ميان برنامه، زير نويس و برنامههای پويانمايی به ترويج موثر كتاب و كتابخوانی بپردازد.
همچنین پوشش خبری حداکثری نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران به صورت زنده از شبکههای مختلف سیما از جمله اقدامات مفید به فایده صداوسیما است که میتواند بزرگترین رویداد فرهنگی کشور را طوری پوشش دهد که مخاطبان و علاقهمندان به کتاب روانه نمایشگاه کتاب شوند چراکه مدیران و ناشران اعتقاد دارند هرچه پوشش رسانههای صداوسیما از نمایشگاه کتاب بیشتر شود و کتابهای جدید انتشار یافته از دریچه نمایشگاه کتاب در منازل تبلیغ شود، مردم بیشتر ترغیب و تشویق به مطالعه میشوند.
تامین برنامههای مستند و تبلیغاتی از ۱۰ روز برگزاری نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، پخش تیزرهای تبلیغاتی و سريالهايی در رابطه با موضوع كتاب و كتابخوانی تلویزیون میتواند از رسانه ملی یک رسانه بیبدیل و بی رقیب بسازد. برنامهسازان بايد الگوهای شخصيتی افراد اهل علم و مطالعه را با شغلها و مناصب مطلوب و مقبول اجتماعی مرتبط سازند و آنها را افرادی با هوش، معاشرتی و با اخلاقی پسنديده معرفی كنند. برای اينكه آگهیهای تبليغاتی مرتبط با مطالعه و كتابخوانی تاثير بيشتری داشته باشند، توصيه میشود از قالب زبانی شعر گونه موسيقی شاد و رنگهای گرم استفاده شود. صدا و سيما بايد با انعكاس برنامهها و نمايشنامهها، افراد را از عواقب و پيامدهای ناخوشايند جهل، بیسوادی و از محاسن و مزايای كتاب، سواد و علم آموزی آگاه كند. با توجه به اينكه سنت هديه دادن كتاب در علاقهمند كردن كودكان و نوجوانان به كتابخوانی و مطالعه تاثير مثبتی دارد، صدا و سيما میتواند با انعكاس اين موضوع گام مؤثری در اين جهت بردارد. برگزاری مسابقات مختلف كتابخوانی به منظور ترويج فرهنگ مطالعه به مناسبتهای مختلف به خصوص در هفته كتاب و كتابخوانی از طرف صدا و سيما و اهداء جوايزی با كتاب به برگزيدگان میتواند بسيار موثر باشد.
پيشنهاد میشود صدا و سيما با آموزش عمومی روشها و اصول صحيح مطالعه، يكی از موانع فرهنگ مطالعه و ركود كتابخوانی را برطرف كند.
برگزاری مسابقه کتابخوانی کهکشان نیستی و تبلیغ دائم آن در شبکههای مختلف صداوسیما به منظور آشنایی مخاطب با شخصیت والای آیت الله سید علی قاضی(ره) استاد برجسته وکم نظیر عرفان و دین یکی از تبلیغات مفید و موثر صداوسیما است که همچنان با برگزاری سیوسومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران تبلیغ آن ادامه دارد.
خبرنگار: فاطمه عباس آباد
نظر شما