به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، مهدی رمضانی، سرپرست نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور صبح  (دوشنبه 4 بهمن ماه) با حضور در برنامه زنده تلویزیونی «سلام صبح بخیر» که از شبکه سه سیما پخش می‌شود، در پاسخ به سوال مجری برنامه درباره ضرورت برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب گفت: ما سال‌ها سابقه برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را در اردیبهشت ماه داشته ایم، اما طی 2 سالی که برگزاری نمایشگاه به دلیل شیوع کرونا متوقف شده بود، دوستان ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای تداوم این رویداد فرهنگی راهکارهایی را اندیشیدند که در این میان یکی از موضوعاتی که به نتیجه رسید، بحث برگزاری نمایشگاه کتاب به صورت مجازی و بر بستر فضای مجازی بود.

وی افزود: به نظر می‌رسد که تجربه برگزاری دوره قبلی این نمایشگاه و مقدماتی که برای این دوره تدارک دیده شده و همچنین تجربه برگزاری نمایشگاه‌های استانی مجازی در این مدت، نشان داد که اصل موضوع، اتفاق مغتنمی است. چراکه ایجاد این نمایشگاه فضا را به سمت عدالت در توزیع کالای فرهنگی کتاب می‌برد و برای افرادی که شاید امکان حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و حتی نمایشگاه‌های استانی را ندارند، این امکان را فراهم می‌کند  که کتاب مورد نظر خود را خریداری و دریافت کنند.

سرپرست نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور  یادآور شد: البته مانند همه کارهای دیگر می‌توان نقدهایی را به رویداد فرهنگی وارد کرد، اما در مجموع اصل این موضوع، اتفاق مغتنم و شیرینی در حوزه فرهنگ محسوب می شود و خود بنده هم از این موضوع استقبال کرده‌ام و از نمایشگاه مجازی سال گذشته برای خود و خانواده‌ام کتاب تهیه کردم و امسال نیز از این امکان استفاده خواهم کرد.
 
لزوم همراهی بیشتر رسانه ها برای همراه کردن مخاطبان کتاب
رمضانی با اشاره به لزوم نقش آفرینی پررنگ تر رسانه‌ها در اطلاع‌رسانی مراحل مختلف تولید، توزیع و فروش کتاب گفت: معمولا مراحل مختلف فعالیت‌ در ساحت‌های دیگر حوزه فرهنگ مانند سینما، تلویزیون، تئاتر وغیره به خوبی در پوشش رسانه‌ها قرار می‌گیرد و در هر مرحله از کار اطلاع‌رسانی مناسبی صورت می‌گیرد و مردم علاقه‌مند به آن حوزه را با خود همراه می‌کند، اما اساساً یک ضعفی که در حوزه کتاب و کتابخوانی و فرآیند مربوط به این حوزه وجود دارد این است که مسیر تولید کتاب، اعم از شکل گیری ایده، نگارش، انعقاد قرارداد یک نویسنده با ناشر، توزیع و فروش کتاب، در فضای رسانه‌ای آنگونه که باید پرداخته نمی‌شود و بر این اساس آن چرخه تولید کتاب در ذهن مردم به صورت کامل شکل نمی گیرد.

سرپرست نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تاکید کرد: در واقع پرداختن رسانه‌ها به مراحل مختلف تولید، توزیع و فروش کتاب و اتفاقات جنبی آن، در ترویج کتابخوانی در جامعه و درگیر شدن مردم با موضوع کتاب بسیار کمک می کند.
 
نمایشگاه مجازی کتاب؛ امکانی مغتنم برای علاقه‌مندان به کتابخوانی

وی با اشاره به آغاز فرآیند برگزاری نمایشگاه کتاب مجازی از شب گذشته گفت: در صحبتی که با آقای رمضانی رئیس نمایشگاه کتاب داشتم ایشان عنوان کردند که فرآیند اجرایی به خوبی در حال انجام شدن است. البته  بر اساس تجربیاتی که از برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب از سال گذشته وجود داشت، بیم آن می‌رفت که با توجه به شروع فرایند نمایشگاه برخی مشکلات فنی در روزهای نخست بروز پیدا کند، اما خوشبختانه  با وجود استقبال خارج از تصور مردم از این نمایشگاه، با تدبیری که صورت گرفته بود با مشکلی روبه رو نبودیم.

مهدی رمضانی درباره تمهیدات صورت گرفته برای رساندن کتاب به دست خریداران در نمایشگاه مجازی کتاب گفت: بنا براین بوده که کل فرایند ارسال کتاب برای خریداران بصورت رایگان صورت بگیرد و وزارت ارشاد و شرکت پست و ناشران هرکدام بخشی از این هزینه  را تقبل کرده‌اند تا مردم هیچ هزینه ای برای دریافت کتاب‌های خریداری شده خود در سراسر  کشور متقبل نشوند.
 
استفاده از ظرفیت‌های کتابخانه عمومی برای برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب
سرپرست نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در ادامه سخنان خود به ظرفیت‌های نهاد برای همراهی نمایشگاه مجازی کتاب اشاره کرد و گفت: یکی از دغدغه‌هایی که ما همیشه در طول این سال‌ها داشتیم این بود که بتوانیم در فضای توزیع محصولات فرهنگی کمک کنیم. در این جهت مذاکرات مفصلی در دوره‌های قبل با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشتیم که به دلیل برخی  نکات اجرایی به نتیجه نرسید. اما در این دوره دوستان ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه کتاب از ما خواستند که همراهی کنیم. ما نیز در ابتدای امر بستر کتابخانه‌های عمومی را برای حضور مردم در نمایشگاه مجازی فراهم کردیم تا هر عزیزی که تمایل داشته باشد می‌تواند از امکان اینترنت و کامپیوتر موجود در کتابخانه های عمومی برای شرکت در این نمایشگاه استفاده کند به خصوص در شهرستان‌ها و شهرهای کوچک با محدودیت در دسترسی به این امکانات مواجه هستیم.

وی افزود: ضمن اینکه علاقه‌مندان می‌توانند از مشاوره رایگان کتابداران خوب و همکاران فهیم ما در کتابخانه که خبره این موضوع در خرید و استفاده از کتاب هستند بهره‌مند شوند. این امکان فراهم شده و امیدواریم در دوره های آتی این ظرفیت کتابخانه‌های عمومی بصورت جدی تری به خدمت این قبیل رخداد های فرهنگی بیاید.
 
توافق برای واگذاری بخش جنبی نمایشگاه مجازی کتاب به نهاد
رمضانی در پاسخ به پرسش مجری برنامه درباره اینکه آیا این خدمات ارائه شده در کتابخانه‌های عمومی رایگان خواهد بود یا خیر گفت: اساساً ارائه خدمات در کتابخانه های عمومی رایگان است و حق عضویت در کتابخانه‌ها حدود ۱۰ هزار تومان برای یک‌سال درنظر گرفته شده است. چراکه اساس ذهن و عمل ما بر این است که عضویت در کتابخانه ها برای همه کاملا سهل و آسان باشد. بر این اساس در کنار نمایشگاه کتاب مجازی، کتابخانه ها برنامه‌های فرهنگی و ترویجی خود را هم در فضای مجازی و هم در فضای حقیقی کتابخانه‌های عمومی بصورت رایگان برگزار خواهند کرد.

مهدی رمضانی ادامه داد: افرادی که به صورت حرفه ای نمایشگاه کتاب را دنبال می‌کردند در جریان هستند می‌دانند که در دوره های گذشته سرایی به نام «سرای اهل قلم» در بخش جنبی نمایشگاه وجود داشت که رویدادهای جنبی نمایشگاه در آنجا پیگیری می‌شد. در تلاش هستیم و با دوستان توافق کردیم که این بخش جانبی را ما در کتابخانه‌های عمومی و در بستر فضای مجازی پیگیری کنیم و اقداماتی از جمله رونمایی کتاب، نقد کتاب و خوانش کتاب و سایر برنامه های ترویجی را با همراهی نهاد در کنار برگزاری نمایشگاه کتاب برگزار کنیم.
 
معرفی و ارائه سیرهای مطالعاتی تهیه شده در نهاد به علاقه‌مندان
سرپرست نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور درباره سایر ظرفیت‌های موجود در نهاد برای ارائه خدمت به علاقه‌مندان نمایشگاه مجازی کتاب گفت: سالن یاس و سالن های مشابه که در سال اول و سالهای بعد از ایجاد آن شکل گرفت، محلی بود که تازه های نشر و فضایی که در حوزه نشر پیگیری می‌شود را به مخاطب عرضه کند و ناشران را فارغ از فضای تجاری و فروش، در مکانی گردهم آورد. اما در نمایشگاه مجازی کتاب به دلیل این که ما آمادگی اولیه برای ورود به این حوزه را نداشتیم، تنها سیرهای مطالعاتی که در حوزه‌های مختلف آماده کرده‌ایم را اطلاع‌رسانی می‌کنیم.

وی ادامه داد: به عنوان مثال آخرین کاری که به مناسبت شهادت قاسم سلیمانی آماده کرده‌ایم، یک مجموعه سیر مطالعاتی با عنوان «قهرمان ملی» بوده که امروز در کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور نیز وجود دارد و عزیزان علاقه‌مند می‌توانند آن را امانت بگیرند. ضمن اینکه نسخه الکترونیکی آن نیز در پرتال نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور وجود دارد. همچنین سیرهای مطالعاتی دیگری در این زمینه وجود دارد مانند اثری که در مورد سعدی آماده شده و همچنین کتاب هایی که در مورد کتاب با عنوان «آینه در آینه» منتشر شده است. تهیه این سیرهای مطالعاتی در سال‌های گذشته در نهاد سابقه داشته و در دوره جدید نیز پیگیری می شود.
 
حرکت به سمت تاسیس کتابخانه‌های مجازی و تاسیس کتابخانه بدون کتاب

مهدی رمضانی در پاسخ به سوال مجری برنامه مبنی بر رویکرد نهاد درباره تاسیس کتابخانه مجازی گفت: باید به سمت تاسیس شعبه های مجازی کتابخانه‌های عمومی رفت؛ در حال حاضر کتابخانه مجازی عمومی به آن شکل مورد نظر ما وجود ندارد و جدی ترین مانع این اتفاق نیز موضوعات قانونی و رعایت حق کپی رایت و حقوق معنوی ناشر و مولف است. امروز ما پیگیر ایجاد کتابخانه بدون کتاب به عنوان مقدمه کتابخانه مجازی هستیم که فضای آن در پارک دانشجوی تهران مهیا شده، ولی خدمات آن محدود به آن فضا نخواهد بود که اساسا در آن چیزی به عنوان کتاب فیزیکی وجود ندارد و همه خدماتی که در آنجا ارائه می‌شود بر بستر فضای مجازی است.
 
چالش‌های قانونی پیش روی تاسیس کتابخانه مجازی و لزوم حمایت مجلس

وی در این باره توضیح داد: در حوزه کتابخانه الکترونیک هم بررسی‌های اولیه‌ای صورت گرفته، اما در حال حاضر بستر ارائه وجود ندارد. امروز فروش کتاب الکترونیک در دنیا نیز جلوتر از تاسیس کتابخانه الکترونیک است. به طوریکه در ایام شیوع بیماری کرونا کتابخانه های بزرگ دنیا مانند کتابخانه مرکزی لندن اعلام کردند که ما به تازگی تعدادی کتاب را به صورت الکترونیک،آن هم فضای کتابخانه ارائه می‌کنیم. اما در هر حال ما به صورت جدی پیگیر موضوع هستیم و مذاکراتی هم با مراکز مربوطه در این حوزه انجام داده ایم و امیدواریم که در یک بازه زمانی کوتاه این موضوع را به نتیجه برسانیم.
البته در مراجعاتی که به مجلس داشتم و دیدارهایی که با نمایندگان محترم مجلس برگزار شد به این نکته اشاره کردیم که راه اندازی این کتابخانه‌ها یک بحث حقوقی جدی دارد و برای اینکه به نتیجه نهایی برسد نیازمند پشتیبانی قانونی و حقوقی است، که دوستان هم قول مساعد دادند که دغدغه این موضوع را نیز داشته باشند.
 
معرفی آثاری با محوریت مقام زن و مادر
رمضانی در ادامه این گفتگوی تلویزیونی به معرفی چند کتاب پرداخت و گفت: با توجه به فرارسیدن ولادت صدیقه طاهره حضرت فاطمه زهرا(س) کتابی را با عنوان «زیر یک سقف» که روز گذشته رونمایی کردیم با خود آورده ام. این کتاب مجموعه اشعاری با موضوع خانواده است که به کنگره زیر یک سقف ارسال شده است. عزیزان شاعر ما آثار خود را به این کنگره ارسال کردند و آثار برگزیده و منتخب در قالب این کتاب منتشر شده است. این کتاب اشعار بسیار شیرین و قابل توجهی شامل می‌شود که توصیه و دعوت می‌کنم که این کتاب را مطالعه کنید.

همچنین کتاب دیگری که به موضوع زن و خانواده مربوط می‌شود کتاب «سرزمین بی فصل» خاطرات سردار شهید حمیدرضا تقوی به روایت همسرشان خانم مرادی بوده که این روایت شیرین و جذاب به همت خانم سمیه عظیمی تدوین شده است. علاقه‌مندان می توانند این کتاب‌ها را از کتابخانه‌های عمومی امانت بگیرند و از آن استفاده کنند.
 
ویدئوی حضور رمضانی، سرپرست نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در برنامه زنده تلویزیونی «سلام صبح بخیر»  شبکه سه سیما زا (اینجـــــــــــــــــــــــــــــــــــا) ببینید.