به‌عنوان مثال فردی به دلیل گرفتگی عروق قلبی، تحت‌نظر متخصص قلب و عروق قرار دارد و از طرفی دیگر با توجه به سردردهای شدیدش به متخصص مغز و اعصاب مراجعه می‌کند. هرکدام از این پزشکان با تخصص متفاوت، ممکن است داروهایی برای بیمار تجویز کنند که احتمال دارد با یکدیگر تداخل جدی و حتی مرگبار داشته باشند. این وظیفه داروساز است که هنگام تحویل دارو نسخه بیمار، درباره سایر داروهای مصرفی سوال پرسیده و در صورت مشاهده تداخل، آن‌را مدیریت و تداخل‌های دارویی احتمالی در نسخه بیمار را جست‌وجو کند.
کتاب «تداخلات لعنتی» تألیف ساغر براتی؛ متخصص فارماکوتراپی (داروسازی بالینی)، در 12 فصل ضمن اشاره به چند نکته مهم درباره تداخل‌های مربوط به داروهای قلبی عروقی و اثراتی که بر مکانیسم‌های مختلف بدن می‌گذارند، در ادامه برخی از مهم‌ترین تداخل‌ها را به تفکیک مورد بررسی قرار می‌دهد.
مصرف همزمان آسپرین با ایبوپروفن و امگا 3
«تا حد امکان توصیه می‌شود آسپرین و ایبوپروفن با هم استفاده نشوند. درصورتی‌که نیاز به مصرف همزمان این داروها وجود داشت، به این شکل باید عمل کنیم: بیمار، آسپرین را که استفاده می‌کند، بعد از 2 ساعت شروع کند به ایبوپروفن استفاده کردن و هروقت ایبوپروفن را استفاده کرد، 8 ساعت که گذشت، بعد آسپرین را استفاده کند. در این‌صورت تا حد ممکن از این تداخل جلوگیری می‌شود.
امگا 3 دارای اثرات ضد انعقادی است و در مصرف همزمان با آسپرین می‌تواند ریسک خونریزی را افزایش دهد. گاهی ممکن است فردی آسپرین و امگا 3 را با هم مصرف نماید و دچار خونریزی از بینی شود. هیچ‌وقت به ذهنش خطور هم نکند که ممکن است این خونریزی به‌علت مصرف همزمان آسپرین و امگا 3 باشد.»
ویتامین K، پادزهر وارفارین
وارفارین اگر پرتداخل‌ترین داروی قلب و عروق هم نباشد، حداقل یکی از پرتداخل‌ترین‌هاست. دراین‌باره در کتاب می‌خوانیم: «دلیل اینکه وارفارین تداخلات دارویی زیادی دارد، این است که توسط مسیرهای متابولیسمی متفاوتی متابولیزه می‌شود. پس منطقا هر دارویی که روی این سیستم‌ها اثر بگذارد، می‌تواند تداخلات دارویی زیادی با وارفارین داشته باشد. وارفارین، یک داروی ضد انعقاد است که از طریق مهار فاکتورهای انعقادی وابسته به ویتامین K شامل فاکتورهای 2، 7، 9 و 10 عمل می‌کند. در واقع ویتامین K به‌عنوان آنتی‌دوت یا پادزهر وارفارین مطرح است و اثر آن‌را کاهش می‌دهد...
به‌طور کلی تمام سبزیجات سبز ازجمله اسفناج و کلم بروکلی به دلیل اینکه محتوای ویتامین K بالایی دارند، می‌توانند منجر به کاهش اثربخشی وارفارین شوند. از طرف دیگر میوههای قرمز ازجمله شاه‌توت و آلبالو می‌توانند INR را افزایش دهند و منجر به افزایش اثربخشی وارفارین و ریسک خونریزی شوند. منطقی نیست به بیمار بگوییم کلا سبزی نخور در زندگی‌ات! بلکه باید توصیه کنیم که تعادل را رعایت نماید. مثلا اگر امروز یک کاسه سبزی نوش جان می‌کند، فردا نیز همان یک کاسه را میل نماید و هوس پرخوری یا کم‌خوری به سرش نزند! و داخل محتویات دریافتی‌اش تغییری ایجاد نکند. توصیه خوب این است که در محتوای دریافتی سبزیجات سبز و میوههای قرمز تعادل را حفظ کند و سعی کند هر روز نسبت ثابتی از این مواد را مصرف نماید و هر موقع تصمیم داشت روزی روزگاری مثلا اسفناج را ترک کند، مجددا INR را بررسی کرده تا داخل محدوده مطلوب 2 تا 3 قرار بگیرد!»
نخستین چاپ کتاب «تداخلات لعنتی» در 136 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه به بهای 45 هزار تومان از سوی انتشارات ارشدان راهی بازار نشر شده است.
نظر شما