به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «حکمت ایرانی در معماری اسلامی؛ از آغاز تا پایان عصر صفوی»،‌ تألیف فرزانه فرشیدنیک، استادیار پژوهشگاه فرهنگ، هنر، ارتباطات وارد بازار نشر شده است.

در این کتاب تلاش شده است تا گوشه­‌ای از تأثیر حکمت و اندیشه بر معماری اسلامی ایران به‌­ویژه در عصر صفوی بررسی شود. بدین­‌منظور، پس از مرور مختصر دوره‌­های مختلف پس از اسلام، عصر صفوی، به‌عنوان نقطه اوج حیات فکری اسلامی و شیعی بررسی و تحلیل شده است تا از این طریق، چگونگی تجلی حکمت در هنر اسلامی ایران آشکار شود؛ بنابراین، ابتدا سیر اندیشه اسلامی از صدر اسلام تا پایان دوره مغول به اجمال معرفی می‌شود و ویژگی‌­های دوره‌­های مختلف حیات فکری ایرانی‌ ـ‌ اسلامی و تأثیر آن بر معماری تبیین شده است.

پس از آن از مکتب فکری اصفهان با شرح بیشتر سخن گفته می‌شود. در این بخش معماری عصر صفوی و ویژگی‌های آن به صورت مفصل‌تری معرفی شده و در نهایت چگونگی تأثیر اندیشه بر کالبد معماری این عصر تجزیه و تحلیل شده و اصفهان عصر صفوی به عنوان نمونه‌ای بارز در زمینه ارتباط تنگاتنگ میان معماری و مکتب متعالی اسلام و الگویی منسجم از شهر اسلامی معرفی شده است.

نویسنده این کتاب معتقد است، عصر صفوی، از زبان زیباشناختی منحصربه‌فردی برخوردار است که به ‌شکل‌­گیری یکی از درخشان­‌ترین دوره­‌های هنر و معماری ایرانی منجر شده و نمایشی از ارتباط تنگاتنگ میان هنر و مکاتب فلسفی و عرفانی است.

این کتاب شامل دو فصل است: اندیشه ایرانی پیش از اسلام، اندیشه در سده‌های نخستین و نهضت ترجمه، معتزله، معماری سده‌های نخست، سده‌های دوم تا چهارم هجری قمری، فلسفه مشاء و ظهور خردگرایی در اسلام از جمله مواردی است که در فصل اول این کتاب به آنها پرداخته شده است. همچنین معماری سده‌های نخست تا دهم، شهرسازی سده‌های چهارم تا ششم و مبانی فکری و فلسفی در ایران پس از اسلام تا پایان دوره مغول (در چهار دوره شامل سده­‌های نخست، قرن سوم و چهارم، قرون پنجم و ششم و دوران ایلخانان و تیموریان) در این فصل مورد بررسی قرار گرفته است.

در فصل دوم این کتاب اندیشه اسلامی در عصر صفوی، تأثیر مکتب فلسفی اصفهان بر معماری و شهرسازی این دوره بررسی شده است. با توجه به اهمیت اندیشه شیعی در عصر صفوی، نخست تأثیر تشیع بر شکل‌گیری مکتب فلسفی اصفهان بررسی و سپس با بررسی مشروح اندیشه در عصر صفوی و شناخت شاخصه‌های فلسفی در این دوره ویژگی‌های مکتب اصفهان و جایگاه اندیشمندان این مکتب به ویژه شیخ بهایی، میرداماد و ملاصدرا، در مبانی اندیشه عصر صفوی معرفی شده است.

پس از آن ویژگی‌های شاخص معماری و معیارهای شهرسازی سبک اصفهان بررسی شده است تا در نهایت انطباق ساختار معماری و شهرسازی عصر صفویه با مبانی فکری آن عصر آشکار شود.

کتاب «حکمت ایرانی در معماری اسلامی؛ از آغاز تا پایان عصر صفوی»،‌ تألیف فرزانه فرشیدنیک در ۲۰۲ صفحه و به بهای ۲۵ هزار تومان از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وارد بازار نشر شده است.