خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، شهاب سبزواری، مدرس مراکز آموزش عالی و دانشگاه است که پیشتر کتاب «خبر سرخ» او که از سوی انتشارات سوره مهر ـ مرکز آفرینش های ادبی ـ چاپ و منتشر شده در سومین دوره کتاب سال عاشورا برگزیده و موفق به دریافت جایزه و تقدیر شد. شهاب سبزواری در قالب‌های غزل، رباعی، مثنوی، ترکیب بند، شعر نیمایی، کارهایی ماندگار آفریده و در حوزه رمان و داستان کوتاه و قطعات ادبی آثاری دارد که هنوز به چاپ نرسیده است.
کتاب «خبر سرخ» که در سومین دوره کتاب سال عاشورا برگزیده شده، حاوی چه ساختار و محتوایی است؟
این ترکیب بند، گزارشگر صرف رویدادهای قیامی سرخ نیست که داستانی خطی داشته باشد. حوادث بر مبنای طرح شخصیت‌ها یا عناصر دخیل در واقعه کربلا و مرتبط با آنها بیان شده‌اند و شیوه کار و حرکت و تغییر زمان‌ها و مکان‌ها و زاویه‌های دید، راوی‌ها و تغییر لحن‌ها و التفات‌های شاعرانه، باعث شده‌اند که کلیت کتاب به شیوه «سیال ذهنی» نزدیک شود.
ویژگی دیگر «خبر سرخ» اعتدال است که در حوزه زبان و حتی صور خیال و محتوا خود را نشان داده و به نوعی می‌شود گفت که از «عوام‌گرایی» و «خواص‌گرایی» بر کنار مانده است.
همچنین «خبر سرخ» بر خلاف بیشتر ترکیب بندهای عاشورایی، فقط حال و هوای مصیبت و رثا و سخنان سوزناک ندارد بلکه نگاهی سیاسی ـ انقلابی به آن «اتفاق سرخ» دارد و به تعبیری می‌شود گفت که دارای موضع‌گیریست. در این کتاب به طرح شخصیت‌ها و پدیده‌هایی پرداخته شده که معمولاً در آثار دیگر یا به آنها توجهی نشده یا کمتر مورد نظر بوده‌اند مثلا خطاب به کوفه و به محاکمه کشیدن نمادین آن، حر و تحول روحی او، حضرت مسلم و گفت‌وگو با ذواالجناح و ... و نکته پایانی اینکه شگردها و آرایه‌های لفظی و معنوی و تناسبات ردیف با درون‌مایه‌های هربند و تازگی‌های به وجود آمده از این رهگذرها خواسته یا نا خواسته ابداعات و نوآوری‌هایی را در گستره کتاب «خبر سرخ» به نمایش گذاشته است. این کتاب از چهارده بند تشکیل یافته که هر بند، چهارده بیت دارد.
درخشانترین آثار حوزه ادبیات دفاع مقدس کدامند و چرا گروهی در این عرصه موفق و گروهی ناموفق بوده‌اند؟
در این حوزه هم کتاب‌های برجسته منتشر شده هم کتاب‌های ضعیف، این تا حدی طبیعی است اما افراط در چاپ هر اثری و کمیت‌گرایی، باعث می‌شود از کیفیت آثار کاسته شود و وازدگی هم ایجاد شود. معمولاً کتاب‌هایی که نثری صادقانه، زیبا و دلنشین و خاطراتی مهیج و راستین دارند، با اقبال و استقبال رو به رو می‌شوند اما برعکس کتاب‌هایی که خاطرات و شبه خاطراتی تکراری و معمولی و بی‌جاذبه دارند و لحن بیان آنها صادقانه نیست یعنی رسمی و غیر واقعیست، ناموفق می‌مانند. من از کتاب خاصی نام نمی‌برم اما برخی کتاب‌ها که جاذبه داستانی و شمایل رمانی دارند و قلم نویسنده آنها دلپذیر و جذاب است، مورد توجه قرار می‌گیرند، خوشبختانه از هر دو نوع کتاب موفق و ناموفق، نمونه‌های زیادی وجود دارد.
برگزاری جایزه کتاب سال عاشورا چه کمکی به پیدا کردن نقاط ضعف و قوت این حوزه میکند؟
برگزاری دو سالانه «کتاب عاشورا» که به همت و پیگیری‌های بنیاد دعبل خزاعی انجام می‌شود در سومین دوره خود فرصتی ارجمند فراهم آورد برای بررسی کارکرد ذوق‌های عاشورایی در سال‌های 96 و 97 و تقدیر از آثار برجسته که در 19 رشته صورت گرفت.
اینگونه مراسم و تقدیرها و انتخاب‌ها خوب و ستودنی است اما بنا به دلایلی امسال بیم آن داشتیم که مراسم را نتوانیم برگزار کنیم و این تلاش، ذبح شود. این جمله‌ها نقل به مضمون سخنان دکتر سنگری است، اما چرا باید با تصمیم‌ها و قدم‌هایی چنین ارزنده، طوری برخورد بشود که نگران برگزار نشدن مراسمش باشند. هرچند که در کل کشور گاه تصمیم‌ها و مراسمی مشابه انجام می‌شود که چندان راندمانی ندارند و معمولاً جسته و گریخته، گاه در قضاوت آثار و کتاب‌ها عدالت رعایت نمی‌شود یا گاهی دیده می‌شود که در یک رشته، تقدیرهای فله‌ای صورت می‌گیرد یا بیشتر برای جلب رضایت خاطر طبقات مختلف، چهره انصاف و داوری‌ها مخدوش می‌شود. به هر حال تقدیرها و مراسم انتخاب کتاب سال‌ها باید در هر زمان و مکانی که هست با موازین علمی و داروی‌های منصفانه و برنامه‌ریزی‌های همه‌جانبه مقرر شود تا برای هیچ کسی چه شرکت‌کنندگان و صاحبان آثار و چه برگزارکنندگان مراسم دیگر دغدغه‌ای وجود نداشته باشد.
کدامیک از آثارتان پیش از این توانسته بود حائز تقدیر شود؟
نخستین کتابم «به درگاه دریا» مجموعه‌ای از اشعار نیمایی و رباعیات بود که با انتخاب و تأیید دکتر قیصر امین‌پور در انتشارات قدیانی (کتاب های بنفشه) در سال 1374 منتشر شد و در مسابقه قلم برگزیده و مفتخر به دریافت جوایز و تقدیرنامه‌هایی دیگر شد. البته آن زمان مراسم گزینش کتاب‌های برتر و تقدیرها به قول بیهقی بزرگ از نوعی دیگر بود.
پنجشنبه ۱۱ مهر ۱۳۹۸ - ۰۸:۲۲
نظر شما