به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در پاییز 97 و در مراسم اختتامیه یازدهمین جایزه ادبی جلال آل‌احمد، از دانشنامه اینترنتی ویکی‌ادبیات رونمایی شد. محسن جوادی، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم رونمایی از این سایت گفت: «امیدوارم از این لحظه که ویکی‌ادبیات شروع به فعالیت می‌کند راه را بر تحریف تاریخ ادبیات ایران که دغدغه جلال بود، ببندد و زمینه مشارکت و حضور همه ادب دوستان این سرزمین را در نگارش تاریخ ادبیات ایران فراهم کند.» از این رو بعد از گذشت چند ماه از شروع فعالیت این سایت به سراغ میثم امیری، سردبیر این سایت رفتیم تا با او درباره اتفاقات رخ داده در چند ماه اخیر صحبت کنیم.
میثم امیری در توضیح شروع فعالیت‌های ویکی‌ادبیات به ایبنا گفت: کار مقدماتی ویکی‌ادبیات از یک سال و نیم پیش آغاز شد و در اختتامیه جایزه جلال از این سایت رونمایی شد و اکنون 171 مدخل بارگذاری شده که از این میان 100 مدخل کامل است. البته کامل درباره ویکی بی‌معنی است؛ چراکه ویکی دائم در حال به‌روزرسانی است و اطلاعات جدید می‌آید؛ بنابراین بهتر است بگویم که حدود 100 مدخل سروشکل گرفته و به‌روز است.
وی ادامه داد: ایده ویکی‌ادبیات در زمان فعالیت سایت «الف‌یا» شکل گرفت؛ چراکه در «الف‌یا» پرونده کار می‌شد و از آنجا این ایده شکل گرفت که بیاییم و این مطالب را در جایی مشخص ذخیره کنیم تا تبدیل به مدخل شود و در قالب ویکی‌ادبیات باقی بماند. هدف ما این است که بعد از مدتی که تعداد مدخل‌ها زیاد شد، این سایت محل رجوع علاقه‌مندان ادبیات باشد.
این داستان‌نویس با اشاره به سازوکار ویکی‌ادبیات اظهار کرد: در بنیاد شعر و ادبیات داستانی سه نفر هستیم که در این حوزه کار می‌کنیم. کاری شبیه آنچه در یک تحریریه اتفاق می‌افتد. از آن طرف حدود 85 نفر مدخل‌نویس هم هستند که با ما همکاری دارند. در توضیح مدخل‌های نوشته شده باید بگویم که حدود پنج مدخل را ما برای نمونه نوشتیم و بقیه را پژوهشگران و علاقه‌مندان ادبیات نوشته‌اند. البته همه این 85 نفر به بنیاد آمده‌اند، آموزش دیده و بعد مشغول کار شده‌اند.
وی افزود: برخی از این افراد فقط متن می‌نویسند و گروهی دیگر که دست‌شان تندتر است کار ویکی‌سازی را انجام می‌دهند. پشتیبانی فنی سایت نیز توسط گروهی در خارج از مجموعه انجام می‌شود. در مجموع می‌توان گفت که یک چرخه حدودا 100 نفری این کار را انجام می‌دهند. من به همراه دو همکار دیگر که در بنیاد فعالیت می‌کنیم، سفارش متن‌ها، آموزش به نفرات جدید و نوشتن نوشتار را انجام می‌دهیم؛ گاهی هم غلط‌گیری می‌کنیم؛ چراکه ما در بنیاد همه مدخل‌ها را دیده و منابع آنها را چک می‌کنیم.
امیری در تشریح تفاوت‌های ویکی‌ادبیات و ویکی‌پدیا گفت: نظر من این است که ویکی‌ادبیات و ویکی‌پدیا در افق به هم می‌رسند؛ یعنی ویکی‌ادبیات باید بتواند ویکی‌پدیا را تحت تاثیر قرار دهد؛ اگر شما همین الان مدخل‌های این دو را کنار هم بگذارید متوجه تفاوت‌ها می‌شوید. ویکی‌پدیا یک دانشنامه آزاد است و هرکسی تحت یک شرایط و قواعدی می‌تواند متن بنویسد. از آن طرف ما در قبال ادبیات معاصر، شخصیت‌ها و موضوعات و کنش‌های مختلف مسئولیم، بنابراین احساس کردیم که خیلی از اطلاعات منظم نیست یا ضد و نقیض است. با توجه به اینکه مدیریت، نظارت و دیوان‌سالاری ویکی‌پدیا دست ما نیست و خودش فرآیند پیچیده‌ای دارد تا یک نفر سرویراستار یا دیوان‌سالار بشود، تصمیم گرفتیم بتوانیم این فضا را ایجاد کنیم تا در آینده این اطلاعات جایگزین شود.
وی ادامه داد: ما امکان بامزه‌ای در ویکی‌ادبیات داریم که ویکی‌پدیا ندارد. البته در حال حاضر این ویژگی وجه تمایز است و نه وجه برتری. اگر درست کار شود، این وجه تمایز می‌تواند به وجه برتری نیز تبدیل شود. داستانک‌ها بخش متمایز ماست. داستانک‌ها یعنی خاطره‌ها، یادها و همه آن نکات بامزه‌ای که حول محور یک موضوع وجود دارد؛ البته فضای ویکی‌پدیا به شکلی است که بعدا می‌توانیم این اطلاعات را به آن منتقل کنیم. ما روی این داستانک‌ها خیلی تایید داریم؛ چراکه هم به فضای ادبیات می‌خورد و هم خیلی از موضوعاتی که باید گفته شود، در ویکی‌پدیا نیست.
سردبیر ویکی‌ادبیات با اشاره به آینده این سایت گفت: در حال حاضر من نگران آینده ویکی‌ادبیات هستم و امیدوارم که در تجمیع موسسات معاونت فرهنگی این زحمات از بین نرود. وابسته بودن این سایت به بنیاد تنها یک معنا دارد و آن هم وابستگی مالی است. واقعیت این است که ما داریم به مسیرمان ادامه می‌دهیم؛ اما هیچ چیز درباره آینده ویکی‌ادبیات نمی‌دانیم و واقعا مشخص نیست که ویکی‌ادبیات در این تغییر و تحولات چه اتفاقی برایش رخ می‌دهد. چیزی که مشخص است، برای این سایت خیلی زحمت کشیده شده و تا به امروز نزدیک به یک میلیون کلمه در این سایت نوشته شده است.
وی ادامه داد: نکته مهم این است که باید روی سئو سایت کار کنیم؛ چراکه براساس آخرین سرچ من 21 مدخل اصلی ما در گوگل نیامده و تیم پشتیبانی ما در تلاش است تا همه مدخل‌ها به صفحه نخست جست‌وجوی گوگل راه پیدا کند. البته این کار نیاز به زمان دارد و امیدوارم که تا یک سالگی ویکی‌ادبیات این اتفاق رخ دهد.
امیری در توضیح فعالیت‌های ویکی‌ادبیات در شبکه اجتماعی اینستاگرام اظهار کرد: ما همزمان با یادمان‌ها و یادبودها مطالبی را در شبکه اجتماعی این سایت می‌گذاریم. واقعیت این است که ما برای فعالیت‌های گسترده در این حوزه بودجه مناسبی نداریم و این در شرایطی است که ایده‌های زیادی برای پادکست و برنامه‌های تصویری داریم؛ اما فعلا نمی‌توانیم در این حوزه‌ها ورود کنیم.
وی افزود: این سایت خیلی جای کار دارد و هنوز نباید به آمارهای بازدید توجه کرد؛ چراکه آمار الکسا به ما نشان می‌دهد که هنوز کار داریم و بازدیدها و رتبه سایت قابل توجه نیست.
این نویسنده جوان با اشاره به مسیر آینده ویکی‌ادبیات گفت: چند ماهی است که ویکی‌ادبیات به دنیا آمده است؛ اما تا هفت سالگی نیاز به مراقبت دارد تا بتواند به چند هزار مدخل برسد و به یک دانشنامه معتبر تبدیل شود. این سایت تا آن زمان به شش، هفت میلیارد بودجه نیاز دارد. امیدوارم یک راهبردی باشد تا این سایت به مسیر خودش ادامه دهد و به ادبیات خدمت کند.
امیری معتقد است که این سایت نگاه سیاسی به ادبیات ندارد و ادامه داد: ما در این سایت تنها به ادبیات نگاه کردیم و هیچ فرقی بین افراد نگذاشتیم. محمود دولت‌آبادی، مرتضی سرهنگی، امیرحسین فردی، فروغ و شاملو برای ما هیچ تفاوتی ندارند؛ چراکه همه این‌ها اهالی ادبیات هستند و باید اطلاعات درست و دقیق آنها در فضای مجازی باشد. بنابراین همه باید کمک کنیم تا این مسیر طی شود.
وی در پایان گفت: هرکس به عملکرد ما نقد دارد، بیان کند. ما دوست داریم این فضا نیمه آزاد شود و هرکسی بتواند متن بگذارد؛ از آن طرف هر کسی که متنش منبع درست داشت، هیچ‌کس حق حذف آن را نداشته باشد. هر متنی با هر دیدگاهی برای تاریخ ادبیات باید باشد؛ چراکه دولت‌ها می‌آیند و می‌روند و ادبیات است که می‌ماند.
دوشنبه ۲۵ شهریور ۱۳۹۸ - ۱۱:۲۶
نظر شما