به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) دیدار صمیمانه با انجمن‌های فعال حوزه اهل قلم به مناسبت «روز قلم» با حضور محسن جوادی، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیکنام حسینی‌پور، مدیر‌عامل موسسه خانه کتاب و جمعی از نمایندگان تشکل‌ها و انجمن‌ها اهل قلم، عصر شنبه(15 تیر‌ماه) در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد.
جوادی در این نشست با تاکید بر جایگاه اهل قلم و تبریک روز قلم گفت: بعد از ورود به مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، متوجه شدم چندان نمی‌توان با بودجه‌های این وزارتخانه فعالیت‌ها را پیش‌برد، بنابراین به دنبال مجاری پایدار مالی بودم.
وی ادامه داد: یکی از نکات این بود که از ظرفیت‌های قانونی موجود غفلت شده بود؛ مثلا در حوزه اعطای وام کارآفرینی روستایی، اسمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نبود و یا فعالیت‌های فرهنگی درآن‌ها پیش‌بینی نشده بود. خوشبختانه با تلاش دوستان بند اصلاحیه آئین‌نامه وام اضافه و سهمی برای کار‌آفرینی‌های فرهنگی در نظر گرفته شد؛ بنابراین طرح آزمایشی چند ده کتاب‌فروشی روستایی آغاز شده و در حال اجرا است.
معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به جذب اعتبارات ارزی با تلاش شخص وزیر بیان کرد: در نتیجه همه این تلاش‌ها، ظرفیت‌های قابلتوجهی ایجاد خواهد شد که با وجود همه این‌ها باید توجه داشته باشیم تا زمانی که نتوانیم بازار خوبی برای فعالیت‌های فرهنگی ایجاد کنیم، حمایت‌ها حالت گلخانه‌ای پیدا خواهد کرد.
وی با اشاره به مشکل بازار کتاب در شهرهای کوچک، گفت: در شهرهای کوچک و روستاها توزیع خوبی نداریم؛ درصورتی که در آن‌ها تعداد کتاب‌خوان‌ها زیاد است. همچنین در عرصه بین‌المللی نیز بازار قابلتوجهی نداریم.
جوادی با اشاره به تلاش مدیریت موسسه خانه کتاب در انعقاد تفاهم‌نامه با بانک صادرات ادامه داد: یکی دیگر از مسائل این است که ظرفیت صندوق اعتباری هنر، استفاده مطلوبی نداشتیم.
یکی دیگر از مباحث مورد اشاره معاون امورفرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، توجه اهالی قلم به مساله کارآفرینی و تشویق آن‌ها به فعالیت‌های گروهی بود.
وی با تاکید بر پیگیری معاونت امور فرهنگی برای رفع نیاز صنفی اهل قلم، درباره قاچاق کتاب در حوزه ترجمه بیان کرد: در حوزه ممیزی، مکانیزم بررسی وجود ترجمه مشابه تعریف نشده است. درباره ایجاد سامانه سرقت‌یاب با پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات چند جلسه مشترک برگزار شده است اما بی‌تردید در این زمینه مترجمان بهترین افراد هستند.
معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به توجه معاونت امور فرهنگی به ایده «شتابدهنده کتاب» بیان کرد: در حال حرکت به سمت نوعی خلاقیت‌ها و کسب و کار‌های نوین هستیم. بازار فرهنگ از خلاقیت‌ها تاثیر می‌گیرد و معتقدم تکرار نمونه‌های سنتی پاسخگو نیست.
وی با اشاره به وجود مشکلات سخت اقتصادی متاثر از سیاست‌‌های ظالمانه ابر‌قدر‌ت‌ها و همچنین ساختار‌های غلط اقتصادی کشور گفت: با وجود بودجه اندک میتوانیم ادامه دهیم از سوی دیگر میتوانیم مسیر‌هایی را ایجاد و به ظرفیت‌هایی را ایجاد کنیم. محدودیت‌ها امسال افزایش پیدا کرده و امید‌وارم سال خوبی برای اهل قلم داشته باشیم.
جوادی با اشاره به نقطه‌نظرات مطرح شده در این نشست، اظهار کرد: به دوستان در موسسه خانه کتاب پیشنهاد می‌کنم مجموعه پیشنهادات این نشست دسته‌بندی شود. تا زمان آغاز هفته کتاب سال جاری، تحقق خواسته اهالی نشر قابل بررسی است؛ بنابراین می‌توان برگزاری نشست‌های مشابه را برنامه‌ریزی کرد.
بخش دیگری از این نشست صمیمانه به طرح نظرات از سوی نمایندگان تشکل‌ها و انجمن‌های اهل قلم اختصاص یافت.
ضرورت توجه به نویسندگان مقالات
فاطمه مرتضایی‌فر، نماینده شورای کتاب کودک و نوجوان درباره آئین‌نامه اهل قلم گفت: بررس‌ها و نویسندگان مقالات فرهنگ‌نامه در آئین‌نامه جدید دیده نشده است. در شورای کتاب کودک، بیش از 200 نفر عضو داوطلب، کتاب‌های کودک و نوجوان را می‌خوانند که دیدگاه آن‌ها در پایان سال در قالب کتاب منتشر و در اختیار پژوهشگران و کتابداران قرار می‌گیرد. در فرهنگ‌نامه کودک و نوجوان نیز 200 عضو داوطلب فعالیت دارند که مقاله‌های فرهگ‌نامه را می‌نویسند. هر‌چند با وجود 22 هزار اهل قلم، سنجه 200 داوطلب در شورا آسان نیست، خواهش می‌کنم آن‌ها دیده شوند.
معیار شناسایی اهل قلم کمی است
مهناز مقدسی، دبیر انجمن صنفی ویراستاران بیان کرد: معیار شناسایی اهل قلم در آیین‌نامه جدید کمی است، در‌حالی‌که ویراستاران برخی از کتاب‌ها دارای هویت واقعی نیستند، انجمن‌ها می‌توانند درباره شناسایی دقیق‌تر معیار‌ها کمک‌کننده باشند. سرویراستاران، سرپرستان و مشاوران نشر هر‌چند که حضورشان در جایی ثبت نمی‌شود، نقش مهمی دارند و باید دیده شوند. تفاوت بین آیین‌نامه‌ها در معاونت امور فرهنگی و موسسه خانه کتاب برای بیمه شدن اهل قلم نیز از دیگر مسائل است؛ علاوه‌براین زمان کوتاه برای ارائه مدارک، موجب تاخیر و در نهایت مانع از بیمه شدن اهل قلم می‌شود.
موسسه رابط صنوف با نهاد‌های بالادستی باشد
فتح‌اله فروغی، عضو هیات مدیره انجمن ویراستاران گفت: دغدغه اصلی ما بیش از مسائل مالی، تولید محتوا است. بدون اینکه به دنبال سهم‌خواهی باشم، معتقدم متاسفانه به نقش ویرایش که در تولید کتاب خوب و پیشگیری از انتشار مصادیق کتابسازی موثر است، توجه نشده است؛ بنابراین از معاونت امور فرهنگی می‌خواهم به این نقش بیش از پیش توجه کند. سیاست واحد برای گفت‌وگو بین اهالی قلم در فرصت نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اتخاذ نشده است. با تاکید بر نقش تسهیل‌گرانه خانه کتاب می‌خواهیم طرف ما در جریان برگزاری برنامه‌های کمیته علمی و فرهنگی موسسه باشد. انتظار داریم موسسه ما را با نهاد‌های بالادستی مرتبط کند.
اهل قلم نیازمند «تامین فرهنگی» هستند
فریدون عموزاده‌خلیلی، عضو انجمن نویسندگان کودک و نوجوان گفت: از منظر صنفی، می‌توان به رفع نکات تکنیکی از‌جمله بیمه و ارائه تسهیلات با توجه به اهتمام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و تامین اجتماعی و وزارت کار امید‌وار بود. به نظر می‌رسد به «تامین فرهنگی» اهل قلم کمتر توجه شده است. تامین فرهنگی به معنای ایجاد فضای فرهنگی برای فعالیت حرفه‌ای است. فضای فرهنگی را می‌توان از ممیزی تا مرعوب نشدن در مقابل فضا‌هایی که ناخودآگاه بر اهل قلم سایه می‌اندازد، دید.
وی ادامه داد: از مصادیق مرعوب شدن می‌توان به مرعوب شدن در مقابل سینما، فضای مجازی، بازار و یا سیاست اشاره کرد. وقتی متولیان نسبت به فضای مجازی مرعوب می‌شوند، امکانات حوزه نشر را به این فضا اختصاص می‌دهند در‌حالی‌که دنیا شاهد بازگشت مخاطب به کتاب کاغذی است. با تولید کتاب خوب میتوانیم فضای مجازی را کنار بزنیم؛ علاوه‌براین اگر معتقدیم مصلحت بچه‌ها و ادبیات کودک دانستن برخی موضوعات است، سیاست را کنار بزنیم چراکه سیاست گذراست. مرعوب سینما هم هستیم نویسندگان تلاش می‌کنند، لحن اثرشان، سینمایی شود چراکه به دنبال آن مرعوب بازار سینما هستند. باید کمک کنیم تا با منابع موجود، پایه‌‌های ادبیات کودک با سازو‌کار‌هایی تقویت شود تا «تامین فرهنگی» مهیا شود.
برخی نویسنده‌ها قلم‌ها را زمین گذاشته‌اند
راضیه تجار، دبیر انجمن قلم ایران با تاکید بر نقش خالق اثر بیان کرد: برای پدید‌آورندگان اهمیت ویژه قائل باشیم؛ علاوه‌براین انجمن‌ها بیش از پیش دیده شوند، چراکه گاهی از نظر مالی دچار مشکل می‌شوند؛ بنابراین تامین بودجه به‌موقع از سوی برخی نهاد‌ها موضوع اساسی است تا توانایی لازم برای ارائه خدمات به اعضا را داشته باشند. مشکلات موجب شده تا برخی، قلم‌ها را زمین گذاشته‌اند و دنبال نان هستند.
اطلاعات خرید کتاب مانند قبل منتشر نمی‌شود
محمدهاشم اکبریانی، نویسنده و عضو انجمن صنفی داستان‌نویسان تهران با تاکید بر نتیجه‌بخش بودن نشست بین مسئولین و اعضای صنف در ایجاد انگیزه، گفت: با توجه به وابستگی مالی و فرهنگی به دستگاه‌های دولتی ناخودآگاه این انتظار ایجاد می‌شود که دولت باید به انجمن‌ها پاسخگو باشد. یکی از مسائل، تنگ‌تر شدن حلقه ممیزی است که موجب شده تا نویسندگان در مقایسه با چهار‌پنج‌‌سال قبل از سرنوشت نامعلوم کتابشان نگران باشند؛ علاوه‌براین اطلاعات خرید کتاب مانند قبل منتشر نمی‌شود. قاچاق کتاب و موضوع کپی‌رایت نیز از دیگر مسائل حوزه نشر است.
امید‌واریم طرح «شتابدهنده کتاب» فعال شود
مهدی صالحی، دبیر انجمن ویرایش و درست‌نویسی با تاکید بر توجه بیشتر به ویراستاران و همچنین در اختیار گذاشتن ساختمان برای برگزاری جلسات اعضا انجمن‌ها درباره وضعیت ویرایش در ایران بیان کرد: ویراستار داستان و ادبیات کودک و همچنین آئین‌نامه و شیوه‌نامه برای این منظور نداریم. تلاش‌هایی در این زمینه از سوی انجمن با برگزاری نخستین جایزه زبان فارسی در سینما انجام شده است.
وی با اشاره به طرح «شتابدهنده کتاب» با حمایت خانه کتاب و معاونت علمی و فناوری رایتس جمهوری گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند با توجه به در اختیاز داشتن مجموع تولیدات محتوایی کشور، درآمد‌زایی داشته باشد. سهم ما از گردش مالی صنعت فرهنگ که 18 میلیون دلار است، نیم‌میلیون دلار و یا 100 هزار دلار نیست. به فعال کردن «شتابدهنده کتاب» امید‌واریم؛ علاوه براین با فعال کردن خیریه‌های حوزه کتاب مشکلاتی از‌جمله فروش کتاب و یا مسائل نویسندگان برطرف خواهد شد.
لزوم نظارت بر عملکرد دار‌‌الترجمه‌ها
محمد‌رضا اربابی، رئیس انجمن صنفی مترجمان استان تهران با تاکید بر اینکه سطح تماس قابل‌توجه انجمن صنفی با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایجاب می‌کند تعامل بیشتری داشته باشند، گفت: یکی از مسائل در حوزه رسیدگی به پرونده‌های حوزه ترجمه کتاب، نبود ضمانت اجرای برخی احکام است؛ به‌عنوان مثال جکم هیات رسیدگی به تخلفات اجرا نمی‌شود، چراکه نماینده نهاد صنفی مربوطه در این نهاد وجود ندارد؛ علاوه بر این انتظار داریم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به فعالیت دارالترجمه‌های رسمی ورود کند.
وی ادامه داد: همکاری صنف و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند جریان تاسیس موسسه فرهنگی را تسهیل کند و تقاضا دارم که اختیار تایید صلاحیت متقاضی تاسیس موسسه فرهنگی به صنف داده شود. تعامل بین صنوف، به‌عنوان مثال، انجمن مترجمان با انجمن ویراستاران و یا کارگروه صیانت اتحادیه ناشران از اوجب واجبات است. چرا نمایندگان صنوف در این کارگروه حضور ندارد؟ اربابی همچنین بر پیشگیری از ممیزی سلیقه‌ای و توجه به کیفیت ترجمه از سوی این فعال حوزه ترجمه مورد تاکید قرار گرفت.
علی بوذری، عضو هیات مدیره انجمن تصویرگران ایران با ابزار خرسندی از دیده شدن تصویرگران در آئین‌نامه جدید اهل قلم گفت: علاوه بر تصویرگران کتاب، تصویرگران نشریات و یا سایت‌ها نیز در نظر گرفته شوند؛ علاوه براین موضوع مالیات تصویرگران است که به دلیل پرنکردن اظهار‌نامه مالیاتی، مجبور به پرداخت جریمه می‌شوند؛ بنابراین نیازمند هماهنگی در جریان پُر کردن اظهار‌نامه از سوی تصویرگران هستیم. در حوزه مسائل حقوقی حوزه نشر به‌ویژه تصویرگری به دلیل نبود مرجع رسیدگی و نبود آگاهی مسئولان رسیدگی‌‌کننده با مشکلاتی دچار می‌شویم. حذف حمایت از تصویرگران در رویداد‌های بین‌المللی از دیگر مسائل این حوزه است.
اهمیت توجه به منتقد ترجمه
شیوا مقانلو، نویسنده، مترجم و سینماگر با تاکید بر لزوم همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در رفع مشکلات نشر با انتقاد از اعمال سلیقه اعضای کارگروه طرح گرنت در اعطای حمایت بیان کرد: چرا با وجود آئین‌نامه در کارگروه طرح گرنت اعمال سلیقه می‌شود. چرا در این کارگروه نماینده صنف مترجمان حضور ندارد. در شورای حل اختلاف از طرف مترجمان نماینده‌ای برای رسیدگی به دعوا وجود ندارد. یکی از دیگر از مسائل، پدیده ترجمه‌های موازی است؟ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با وجود نپیوستن ما به کپی‌رایت می‌تواند به این جریان ورود کند. چرا با وجود ترجمه با کیفیت و خوب در بازار برای ترجمه‌های دیگر مجوز صادر می‌شود؟
وی درباره موضوع کپی‌رایت بیان کرد: گرفتن کپی‌رایت، متاسفانه در حال تبدیل شدن به یک اهرم فشار از سوی برخی ناشران قدرتمند است؛ سپس به مسابقه‌ای تبدیل می‌شود که کدام ناشر زودتر کتاب را ترجمه و منتشر کند. کتاب‌هایی با رعایت کپی‌رایت منتشر شده اما با کیفیت‌‌های پایین. بنابراین باید به موضوع «منتقد ترجمه» توجه کنیم.
سعید‌نژاد، موسس شبکه مترجمان ایران بر ترجمه محتوای وبگاه شرکت‌های مختلف تاکید کرد که زمینه درآمد‌زایی می‌شود.
یکشنبه ۱۶ تیر ۱۳۹۸ - ۰۸:۵۱
نظر شما