نگاهی به مجموعه شعر «احتیاط کنید پرندهها پای سفره صبحانهاند»
تولایی جاری بودن را با آگاهی به مخاطب انتقال میدهد
مرتضی حاتمی نویسنده و روزنامهنگار، در یادداشتی که در اختیار ایبنا قرار داده، نگاهی دارد به مجموعه شعر نوجوان «احتیاط کنید، پرندهها پای سفره صبحانهاند» سروده حسین تولایی از شاعران حوزه نوجوان.
تولایی تلاش میکند تا مخاطب نوجوانش را به سطحی بالاتر بکشاند و تجارب خودش را با این شعرها با او به اشتراک خوانش بگذارد. نوجوانی، دنیای پر رمز و راز و متفاوتی است. نوجوانان در مفهومی برزخی قرار دارند و دغدغههایشان از جنس دیگری است. تولایی با واکاوی شاعرانه، تلاش کرده سرکی به دنیای نوجوانان بکشد که انصافا هم خوب سرکی کشیده است. در شعر «پرندهای که تو بودی» مفهوم عشق را اینگونه با نوجوان در میان میگذارد:
هیچ پرندهای
در هیچ جای جهان
برای عبور از خیابان نمیایستد
اول به سمت چپ نگاه نمیکند
تا وسط خیابان نمیپرد
دوباره نمیایستد
بعد به سمت راست نگاه نمیکند
هیچ پرندهای!
تو
این گونه بی درنگ
از
دلم
گذشتی...
به قول پنهان شاعر عشق به قواعد و قانون کاری ندارد
نگاه متفاوت مفهومی در این شعر برای مخاطب هم جذاب است و هم اندیشه محور.
غروب
مترسک
خسته و کوفته
به خانه بازگشت
پیالهای آب خورد،
یک کاسه آب وسط حیاط گذاشت،
توی ایوان نشست
و برای پرندههای باغچهاش
دانه ریخت. (صفحه 43)
در ادبیات بزرگسال توجه به این نوع مفاهیم امری عادی است اما تولایی تلاش میکند به زبانی مناسب توان ذهنی مخاطبش، شاخکهای او را تحریک کند و خلاف قاعده، جاری بودن را با آگاهی به مخاطب انتقال دهد.
شعر «خواب خوش» اندیشه مرگ را نشان میدهد.
ماهی قرمز را خاک میکنم
گلدان
خواب سیب و سبزه و آینه میبیند. (صفحه 47)
تولایی مفهوم بزرگ و بلند مرگ را در شعری کوتاه نشان میدهد. خاک کردن ماهی سیاه و قرمز شاید تجربه اغلب نوجوانان بوده باشد اما خواب گلدان و... تجربهای تازه است. همچنین بسامدهای طبیعت در این مجموعه قابل تامل است. گنجشک، درخت، سیب، زمستان، باغ، بهار، آسمان، پرنده، مترسک، شاخه، پاییز، باد، دریا، ماهی، جیرجیرک، باغچه، ماهی قرمز، گلدان، گندمزار، باران، دانه برف و... توجه به مفاهیم طبیعی در این کتاب، بر انتقال مناسب و مطلوب اندیشه به جامعه هدف کمک کرده تا شاعر هوشمندانه پل ارتباطیاش را با ذهن و دنیای مخاطبش گاه با فصلها برقرار کند، گاه با پرنده و گاه با باد و شاخه و درخت .
با هزار برگ برنده در دست
پاییز که بیاید
باز هم
درخت بازنده است.(صفحه 48)
برخی تعابیر در کتاب هم کهنه و نخنما شدهاند:
زمستان
موهای سفیدش را شانه کرد (صفحه 18)
شعرهای این کتاب کوتاهند، مثل قطع کتاب. مثل زمان برای نوجوانان که به سرعت در حال گذار است.
در مجموعه «احتیاط کنید پرندهها پای سفره صبحانهاند» نمیتوان به تصاویر متن کتاب توجه نکرد. تصاویری که تصویرگرش (نوشین خائفی اشکذری) با دریافتهای دقیق و عمیق در فهم بهتر کتاب به نوجوان کمک کرده است. حسین تولایی به دلایل شرایط کاری و حضور در اداره کل آفرینش های ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و ارتباط مستمر با نوجوانان و مربیان و کارشناسان ادبی در سراسر کشور به دریافت هایی مناسب از ذائقه و نیاز نوجوانان رسیده.او ضمن ایجاد ارتباط با مخاطبان، در نیازسنجی و تکثر اندیشه ها و سلایق نوجوانان آشناست.به همین خاطر مجموعه شعر احتیاط کنید...با دنیای مخاطبش بسیار نزدیک و روابطی صمیمانه و نزدیک دارد.
تولایی میتوانست در این مجموعه به دغدغهها و فضای مجازی حاکم بر بخشی از دنیای نوجوانان اشاره کند. دنیایی که با تنهایی مخاطبش همراه شده و خاطرات و مخاطرات و مباحث خاص خودش را داراست.
به تازگی مجموعه شعر«احتیاط کنید پرندهها پای سفره صبحانهاند» مورد توجه داوران جشن واره کلاغ سفید کتاب خانه مونیخ آلمان به عنوان یکی از بهتران کتابهای خواندنی انتخاب شده است و افتخاری تازه برای این شاعر و ناشرش و در نهایت جامعه ادبیات کودک و نوجوان ایران زمین آورده است.
نظر شما