به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، به نقل از روابط عمومی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، یدالله ایزدی، مدیر تاریخ شفاهی نظامی این مرکز با اشاره به اهداف مستندسازی تاریخ شفاهی، عنوان کرد: هدف از مستندسازی تاریخ شفاهی، تکمیل منابع موجود در مرکز و همچنین ورود به لایحه‌های زیرین واقعه جنگ به‌عنوان یک رخداد بسیار بزرگ و دارای ابعاد متنوع و دامنه وسیع است. در اسناد همه این مسائل بیان‌نشده و روش شفاهی قابلیتی دارد که این قابلیت امکان ورود به جزئیات و بخش‌های ناگفته جنگ را راحت‌تر فراهم می‌کند.
 
وی با بیان اینکه در طراحی اولیه‌ مرکز، گفت‌وگو با حدود 50 نفر از فرماندهان پیش‌بینی‌شده بود، افزود: وقتی مرکز عملاً وارد این حوزه شد، دامنه موضوع را وسیع‌تر یافت، چون تنوع موضوع در مورد جنگ زیاد بود و برای احصاء مسائل اجتماعی، فرهنگی، معرفتی، معنوی، دینی، نظامی، اقتصادی، سیاسی و حتی بین‌الملل جنگ باید با افراد بیشتری گفت‌وگو شود.
 
مدیر تاریخ شفاهی نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با اشاره به مذاکره با فرمانده هان دوران دفاع مقدس برای ثبت تاریخ شفاهی آن‌ها، گفت: در مدیریت جدید مرکز، جامعه آماری فرماندهان توسعه پیدا کرده که حدود 200 نفر فرمانده را شامل می‌شود. تقریبا با حدود 50 فرمانده مذاکره کرده‌ایم و مذاکره با 25 فرمانده نهایی شده و در حال ثبت تاریخ شفاهی آن‌ها هستیم.
 
ایزدی ادامه داد: حدود 10 سال است که مرکز اسناد در حوزه تاریخ شفاهی فرماندهان فعالیت می‌کند. طی این مدت، حدود 750 جلسه و نزدیک به یک‌هزار و 100 ساعت در سطوح مختلف با فرماندهان گفت‌وگو انجام شده است.
 
وی با بیان اینکه تاکنون سه جلد کتاب در زمینه تاریخ شفاهی نظامی منتشرشده، عنوان کرد: خاطرات سردار صفوی از سنندج تا خرمشهر، خاطرات سردار اسحاقی و خاطرات سردار شیران‌نژاد که شامل تمام دوران جنگ است در قالب دیجیتال منتشر شده‌اند. درنظر داریم در هفته دفاع مقدس، پنج تا شش جلد دیگر که بخش اصلی آن مربوط به تاریخ شفاهی سرلشکر دکتر محسن رضایی است، به‌علاوه سه اثر دیگر را منتشر کنیم.
 
مدیر تاریخ شفاهی نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با اشاره به اینکه پژوهش و مصاحبه، اصلی‌ترین بخش در تاریخ شفاهی است، گفت: آثار مرکز، تاریخی و مستند هستند و به همین دلیل، پژوهش از امتیازات این کار می‌باشد که مقدمه تاریخ شفاهی مرکز و از اصلی‌ترین بخش‌های آن است.
 
ایزدی افزود: مجریان پروژه‌ها، نوعا بر تاریخ و موضوعات دوره جنگ ایران و عراق مسلط هستند، به این معنی که یا خودشان از راویان دوران جنگ هستند و یا در این حوزه پژوهش کردند. همچنین ضروری است که مجریان اهل ‌قلم باشند. این آثار قبل از انتشار به‌طور متعدد و مکرر بازخوانی  و به تعدادی از فرماندهان یا افراد پژوهشگر مسلط سپرده می‌شوند تا از نقد و نظر آن‌ها در اصلاح و تقویت متن استفاده کنیم.
 
وی درباره مستند بودن کتاب‌های تاریخ شفاهی، اظهار کرد: برای هر جلسه، چندین ساعت کار کارشناسی صورت می‌گیرد و اسناد مربوطه خوانده و غربالگری شده و موضوعات کلی احصا می‌شود. مثلا در یکی از جلساتی که در مورد عملیات والفجر مقدماتی می‌خواستیم با سرلشکر رضایی گفت‌وگو انجام دهیم، حدود 2 هزار سند خوانده شد تا موضوعات و سؤالات یک جلسه احصا شود.
 
مدیر تاریخ شفاهی نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با اشاره به محتوای کلی کتاب‌های تاریخ شفاهی فرماندهان، ادامه داد: در تاریخ شفاهی مرکز، روایت فرماندهان درباره جنگ ایران و عراق است اما دوره وقوع انقلاب تا جنگ را هم مرور کلی می‌کنیم، چون این دوره از این منظر بسیار اهمیت دارد که هویت، شخصیت و توانمندی‌های بسیاری از فرماندهان در دوره قبل از جنگ و در بحران‌هایی که پس از انقلاب تا جنگ در مناطق مختلف کشور با آن مواجه بودیم، شکل‌ گرفته است.
 
ایزدی گفت: در گفت‌وگو با فرماندهان به‌طور محدود، مکث کوتاهی بر زندگی شخصی آن فرمانده می‌شود. هدف این است تا بفهمیم این فردی که در زمان جنگ در کسوت یک فرمانده ظهور و بروز کرده، خاستگاهِ اجتماعی، خانوادگی و فرهنگی این فرد چیست و بعد از آن در دوره انقلاب تا جنگ در کدام نقاط بحرانی کشور حضور دارد، ولی متن اصلی گفت‌وگوها مربوط به دوران جنگ است.