مقالات این کتاب به مضامینی اساسی چون اهمیت فلسفی در پس تاثیر جنگ ستارگان بر دنیای واقعی در مقام یکی از دستساختههای مهم فرهنگ عامه، میراث جوزف کمپل در بنیان اساطیری مجموعه، اصول اخلاقی جایزه بگیر محبوب بوبافت، رواقیگری و محفل جدایها، ماهیت سوی تاریک نیرو، آناکین و آشیل در مواجهه پوچانگارانه، فمنیسم و زنجیر شدن به یک حلزون عظیم، همانندسازی، انقراضزدایی، مفهوم پدری، نا انسانها، مفهوم و فلسفه زبان، وفاداری، خیانت، پاسداران جمهوری، مستبدان تروریسم، وظیفه مدنی، دوستی و خانواده میپردازند.»
اینها جملاتی از کتاب «سرآمد جنگ ستارگان و فلسفه» است که با ویراستاری جیسن ایبرل و کوین دکر و با ترجمه نرگس حسنلی از سوی نشر سیفتال منتشر شده است. به همین بهانه با حسنلی گفتوگویی داشتهایم که در ادامه میخوانید؟
آنگونه که از عنوان و محتوای اثر بر میآید کتاب با رویکرد آشنایی بیشتر با فلسفه عامهپسند منتشر شده است. لطفا درباره ضرورت ترجمه این اثر توضیح دهید.
این کتاب از مجموعه فلسفه و فرهنگ عامه که اخیرا توسط نشر سیفتال منتشر شده در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است و از دیدگاه مختلف فلسفی کوشش کرده تا به مسائل نگاه کند ترجمه این کتاب میتواند به ما کمک کند تا با استفاده از حوزههایی مانند فلسفه، ادبیات، جامعهشناسی و ... عناصر فرهنگی خاص کشورمان را بررسی کنیم. تلاش کتاب در این راستا بوده که فلسفه از شکل انتزاعی موسوم آن که پیش از این آثار بسیاری با همین رویکرد منتشر میشد خارج کرده و به آن عینیت بخشد در این راستا از فیلم جنگ ستارگان بهعنوان اثری عامهپسند و محبوب که دارای علاقهمندان فراوانی است استفاده شده تا مفاهیم فلسفی بیان شود.
آیا ترجمه کتاب میتواند به رسیدن ما به الگوهای مشابه بومی با توجه به اینکه تجربه تالیف این کتابها را نداریم، کمک کند؟
ترجمه این کتاب قطعا به ما کمک خواهد کرد تا به الگوهای مشابه تالیفی در کشور برسیم چراکه ظرفیت آکادمیک ما برای تولید متون محدود است و ترجمه این کتابها میتواند به ما کمک کند تا افق دیدمان گستردهتر شده و بتوانیم وارد حوزههایی اینچنینی شویم که تاکنون تجربهای در آن نداشتیم بنابراین ترجمه این کتاب به لحاظ ایجاد انگیزه و معرفی حوزههای ناشناخته برای مخاطب ایرانی مفید است. فصل نخست کتاب فلسفه کلاسیک یونان را شامل افلاطون و ارسطو بررسی میکند اما در نهایت به فیلسوفان جدیدتری میرسند که آثارشان در حوزه فلسفه در ایران ترجمه نشده و مثلا روی فلسفه ذهن متمرکز هستند. پیش از این شاید نام این فلاسفه را در مقالات و سایتهای مرتبط با فلسفه مشاهده کرده باشیم اما کتابهای تالیفی از این متفکران ترجمه نشده و از همین جهت ترجمه این کتاب میتواند قدمی برای آشنایی با این متفکران باشد.
چگونه نویسندگان از جنگ ستارگان برای تشریح مباحث فلسفی استفاده کردهاند؟
نویسندگان مقالات کتاب یک رویداد یا شخصیت را از جنگ ستارگان وام گرفته و تلاش کردهاند تا مصادیق آن را در حوزه فلسفه شرح دهند البته شاید زبان کتاب ساده نباشد اما پیچیدگی آثار مرسوم حوزه فلسفه را نیز ندارد و به طور مثال مضامینی مانند روابطخانوادگی، خیانت، اخلاق برخورد با موجودات غیرانسانی مانند رباتها در این کتاب بررسی شده است بنابراین جنگ ستارگان بستری برای شرح مباحث فلسفی در اثر قرار گرفته است. نسخه اصلی این کتاب تاکنون براساس دو ناشر منتشر شده که ترجمه این اثر از روی نسخه دوم کتاب بوده است.
با توجه به تنوع مقالات آیا پیوستگی هم بین آنها حفظ شده است؟
کتاب حاضر مشتمل بر 26 گفتار است که هریک مباحث فلسفی را بهصورت مجزا بررسی میکند و در هرگفتار ارجاعاتی به منابع فلسفی داده شده است. البته هر مقاله را بهصورت مستقل هم میتوان مطالعه کرد با این وجود پیوستگی ضمنی بین گفتارهای مختلف وجود دارد.
مخاطبان کتاب چه کسانی هستند؟
مخاطبان این اثر تمامی کسانی هستند که اثر جنگ ستارگان را دوست دارند و یا علاقهمند به حوزه فلسفه هستند هرچند که لازم نیست برای مطالعه این کتاب حتما از هواداران جنگ ستارگان باشید. بلکه خواندن این کتاب شما را علاقهمند خواهد کرد. بنابراین مخاطبان این اثر طیف گستردهای را در برمیگیرند و انتشارات سیفتال نیز قرار است کتاب دیگری را بهعنوان «روانشناسی و جنگ ستارگان» به زودی منتشر کند.
ترجمه اثر ویژگی خاصی داشته یا اینکه به عنوان مترجم روش خاصی را به کار گرفته باشید؟
شاید به نظر برسد که کتاب اثر سادهای برای ترجمه کردن باشد اما اینگونه نیست و تلاش من بهعنوان کسی که خود فیلم جنگ ستارگان را دوست دارد و علاقهمند به حوزه فلسفه است این بوده که با تماشای دوباره این اثر و عضویت در سایت هواداران آن به دنیای کتاب نزدیک شوم. آشنایی نسبی من با حوزه فلسفه نیز موجب شده تا مخاطب چنین تصوری را نداشته باشد که مترجم آن کتاب هیچ گونه آشنایی اولیه با فلسفه ندارد. بههرحال کتاب تلاش کرده با زبانی نسبتا ساده طیف مختلفی از مخاطبان را جذب کند.
علاوه بر این کتاب، آیا اثر دیگری هم برای ارائه در نمایشگاه کتاب امسال دارید؟
در نمایشگاه کتاب امسال برای نخستین بار این اثر در دسترس علاقهمندان قرار خواهد گرفت همچنین به جز فعالیتهای پیشین من در حوزه مطالعات نظری چاپ دوم کتاب «سرزمین مأمورهای مخفی» در نمایشگاه کتاب ارائه میشود.
نظرات