هشتاد و نهمین مجلد از دانشنامه فلسفه استنفورد با نام «کواین» نوشته پیتر هیلتون روانه کتابفروشیها شد. کواین شاید بیش از همه به جهت استدلالهایش علیه تجربهگرایی منطقی (بهخصوص استفاده آن از تمایز تحلیلی ـ ترکیبی) معروف باشد. در این مدخل با زندگی و آثار کواین آشنا میشویم.
بسیاری از علاقهمندان به فلسفه در ایران که با فضای مجازی بیگانه نیستند نام دانشنامه فلسفه استنفورد را شنیدهاند و چه بسا از این مجموعه کم نظیر بهره هم برده باشند. این مجموعه از مدخلهای مناسبی برای ورود به گسترههای متنوع فلسفی برخوردار است و کسی که میخواهد برای اولین بار با مسأله یا مبحثی در فلسفه آشنا شود، یکی از گزینههای راهگشایی که پیش رو دارد این است که ابتدا به سراغ مدخل یا مدخلهای مربوط به آن در این دانشنامه برود.
نگارش، تدوین و انتشار مدخلهای دانشنامه فلسفه استنفورد به سرپرستی دکتر ادوارد. ن. زالتا افزون بر اینکه پیوندی فراگیر میان فضای دانشگاهی و عرصه عمومی برقرار کرده، ویژگیهای درخور توجه دیگری هم دارد و آن اینکه این دانشنامه به ویژه به کار دانشجویان و محققانی میآید که میخواهند در زمینهای خاص پژوهش کنند.
ترجمه و انتشار تدریجی این دانشنامه به زبان فارسی و فراهم کردن امکان مواجهه شمار هرچه بیشتری از خوانندگان علاقهمند با آن از جمله اهدافی بوده که چه بسا مورد نظر بانیان این طرح بوده لذا انتشارات ققنوس با همکاری گروهی از مترجمان به سرپرستی دکتر مسعود علیا و با کسب اجازه از گردانندگان دانشنامه فلسفه استنفورد (SEP) اقدام به ترجمه و انتشار این دانشنامه میکند و امیدوار است چاپ این مجموعه استمرار پیدا کند.
با توجه به ویژگیهای دانشنامه فلسفه استنفورد شاید بیراه نباشد بگوییم برای کسی که میخواهد برای اولینبار با مسئله یا مبحثی در فلسفه آشنا شود یا شناخت بهتری از آن حاصل کند، یکی از گزینههای مناسب این است که کار را با خواندن مدخلهای مربوط به آن در این دانشنامه آغاز کند.
درباره مدخل «کواین»
ویلرد ون اُرمن کواین (1908 ـ 2000) در زمینه فلسفه نظری و منطق کار میکرد (مساهمتهای او در فلسفه عملی ـ اخلاق و فلسفه ـ ناچیز است). کواین شاید بیش از همه به جهت استدلالهایش علیه تجربهگرایی منطقی (بهخصوص استفاده آن از تمایز تحلیلی ـ ترکیبی) معروف باشد. اما این [مجموعه] استدلال را باید بخشی از جهانبینی جامعی دانست که تمایز دقیقی میان فلسفه و علم تجربی برقرار نمیکند و، در نتیجه، مستلزم جهتدهی دوباره و تمام عیار موضوع است.
در این مدخل پس از بخش کوتاهی درباره زندگی و آثار کواین، مروری برای جهتدادن به خواننده عرضه میشود. بخش سوم به استدلالهای کواین علیه استفاده تجربهگرایان منطقی از تمایز تحلیلی ـ ترکیبی و دیدگاهی که وی برای جایگزینی آن ساخته و پرداخته کرد اختصاص دارد. سه بخش بعدی بهطور نظاممند به دیدگاههای خود کواین میپردازند؛ بخش پایانی درباره جایگاه کواین در تاریخ فلسفه است.
«کواین» نوشته پیتر هیلتون با ترجمه یاسر پوراسماعیل در 96 صفحه، با شمارگان هزار و 650 نسخه، به بهای 7 هزار تومان از سوی انتشارات ققنوس منتشر شده است.
نظر شما