به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «چیستی و نیستی زیبایی‌شناسی در فلسفه هایدگر» با عنوان رهیافتی به گشودگی عالم مورد بحث هایدگر در آثار هنرمندان روس؛ پیتر بانکف به نگارش و ترجمه سید مهران زارع منتشر شده است.
 
در این مسئله شکی نیست که هایدگر یکی از پرکارترین و دیرفهم‌ترین فیلسوفا عصر متاخر است. فلسفه این متفکر برجسته به دلیل تودرتو بودن، خوانش عمیق از فلاسفه پیش از خود، چه دوره مدرن، چه قرون وسطا و به ویژه دوره باستان با دریافتی متفاوت، مخاطب را به ویژه خواننده تازه را به مشقت زیادی مواجه می‌کند.

در این کتاب که اختصاصا به مبحث هنر از دیدگاه هایدگر پرداخته شده، سعی بر آن است که تا حد امکان این پیچیدگی زبانی وی در فلسفه‌اش با استفاده از منابعی که درکی ساده‌تر و بیانی گویاتر از مسائل «پروبلماتیک»، اندیشه‌ هایدگر ارائه می‌دهند، مرتفع شود.

مخالفت هایدگر با متافیزیک باستان از افلاطون به بعد، جهانی متفاوت اما نه چندان ناآشنا را بر خواننده می‌گشاید. شاید به جرأت بتوان گفت: «یکی از مدخل‌های سخت فهم در ورود به دستگاه فلسفی هایدگر شناخت واکاوی مقوله (متافیزیک) می‌باشد.» به همین دلیل سعی بر آن شده که در پیچ‌وخم‌های دوران مختلف فلسفی، مقله متافیزیک را تا حد امکان در یک بخش بسط تشریح کنیم.

استاد معروف هایدگر، «هوسرل» میراث ارزشمندی برای تبیین متفاوت شاگردش [هایدگر] به یادگار گذاشت. برای فهم اندیشه هایدگر در کتاب برجسته‌اش «هستی و زمان»، تنها فنومنولوژی و شناخت آن کافی نیست، علم به هرمنوتیک و دوره‌های مختلف تاریخی آن از شلایرماخر و دیلتای گرفته تا خود هایدگر و شاگردش گادامر [با خوانش هنرمنوتیک فلسفی‌اش]، مکمل ضروری برای دریافت اندیشه او هستند.

تاختن هایدگر به زیبایی‌شناسی دوره مدرن، کلیدی برای فهم در مورد خوانشی از هنر است. در این نگارش، سعی بر آن شده که مباحث عمده تفکر هایدگر به صورت مجزا بازنمود شود، و در میانه این‌ها، گفتمان‌ این اندیشمند در باب هنر و حقیقت هنری به صورت مشخص‌تری از منابع موجود چه به زبان فارسی و چه انگلیسی در بدنه متن اصلی و در ادامه توضیح مفصل از «متافیزیک» قرار گرفته است.

در این نگارش بعد از توضیح بعضی از موارد دیر فهم فلسفه هایدگر، مانند «متافیزیک»، «دازاین» و «فنومنولوژی» و دیدگاه این فیلسوف در باب هنر بزرگ و چگونگی پردازش وی از مقوله هنر به طور خاص، و چگونگی ارتباط تعابیر هایدگری از هنر با آن توضیحات خاص‌اش از هنر دوره معاصر مانند «پُل کِله» و دوره مدرن‌تر، مانند نقاشی «وَن گوگ»،‌به بسط اندیشه‌اش و جاری کردن آن در زمینه هنر پوستر، می‌پردازیم.

ارتباط دادن فلسفه به یک هنر خاص و بالعکس، از منظر گاهی، شاید آن چنانِ قابلیت مانور اندیشه‌ای، به دلیل چیستی‌شناسی خود «فلسفه» در مقابل عالم فهم ناشدنی هنر، را نداشته باشد در کتب تاریخی گرافیک منشأهای متفاوتی برای این هنر، مؤرخین و هنرنویسان معاصر ذکر کرده‌اند. منشاء اول که سرآغازی تاریخی‌تر دارد و قدمت اولین ترسیم‌های نوع بشر بر پیرامون خود را شامل می‌شود. ریشه بعدی هم که با اختراع گوتنبرگ و شروع و تکثیر کتب مختلف دینی و غیر دینی در سرتاسر اروپا بعد از قرن پانزدهم میلادی شروع می‌شود. یکی از تفاوت‌های بنیادین گرافیک با سایر رشته‌های هنری مانند نقاشی در قابلیت تکثیر و نحوة چاپ است، همچنین ترکیب تصویر و نوشته مجالی متفاوت را برای ابراز وجود هنر گرافیک در عرصه‌ای گسترده فراهم می‌کند.

شناخت دقیق‌تر هنر گرافیک، راهی هموار و ساده برای رویارویی با «هنر پوستر» مهیا می‌کند. اما در این نگارش در وهله‌ نخست، سعی بر تمرکز بر اندیشه‌ هایدگر برای فهم تفکر وی از هنر شده است، و بعد از آن به تاریخچه‌ای مختصر از «پوستر» بسنده شده، و سپس با این فرض که خواننده نوشتار را درک کرده است. به تحلیل همان نوشته‌های قبلی در همین نوشتار، اما این بار در حوزه «هنر پوستر» پرداخته شده است. یعنی نگارنده هدف‌اش را بر درک درست خواننده از اندیشه‌ هایدگر در اولین قدم، و سپس بسط آن در هنر پوستر اما مختصر، متمرکز کرده است.

کثرت آراء و تفاوت بینش‌ها چه در درون و چه در برون هنر گرافیک برای به رسمیت شناختن «پوسترهای هنری»‌، خود چالشی بس قابل تأمل است. از دید نگارنده، مسئله موجود، به‌دلیل سال‌ها تجربه در زمینه کار و پژوهش در شاخه تخصصی پوسترها، رأی را در این نوشته به سمت «پوسترهای هنری» و تبیین و تأیید این مقوله [وجود پوسترهای هنری] براساس خوانش خاص هایدگری از حقیقت اثر هنری چه قبل از دوره مدرن و چه مدرن سوق می‌دهد. حال با آشنایی بیشتر به فلسفه هایدگر و «هنر بزرگ» از سمت وی و مخالفت شدید با دنیای تکنولوژی و کَتِگوریال (دسته‌بندی شده) فرصتی بیشتر برای تفحص در باب شناخت حقیقت هنری و خوانش آن در هنر گرافیک به ویژه «پوسترهای هنری» فراهم خواهد شد. 

مخاطبان در اثر حاضر در پنج بخش با عناوین متافیزیک، پدیدارشناسی، هرمنوتیک خاص هایدگر و تحلیل دازاین، هنر از دیدگاه هایدگر «سرآغاز کار هنری» و تحلیل حقیقت و رابطه‌اش با هنر، امر زیبایی‌شناسی  و مخالفت هایدگر با آن و بسط مقاله سرآغاز هنری و ورود به هنر گرافیک از مدخل فلسفی هایدگر می‌توانند با مباحث کتاب حاضر آشنا شوند.

کتاب «چیستی و نیستی زیبایی‌شناسی در فلسفه هایدگر» با عنوان فرعی رهیافتی به گشودگی عالم مورد بحث هایدگر در آثار هنرمندان روس؛ پیتر بانکف به نگارش و ترجمه سید مهران زارع با شمارگان 50 نسخه در 229 صفحه به بهای 18 هزارتومان از سوی انتشارات سنجش و دانش منتشر شده است.